Με αφορμή την επέτειο του θανάτου του τον Ιούνιο (13) του 323 π.Χ. ήθελα να κάνω ένα μικρό αφιέρωμα στην μνήμη του, αναφερόμενος μόνο στους τίτλους που αποδόθηκαν σ’ αυτόν. Άλλωστε έχουν γραφτεί βιβλία και βιβλία γι’ αυτόν, ένα άρθρο τι να χωρέσει από την ιστορία του;
Ο πρώτος τίτλος που του αποδόθηκε ήταν «Βασιλιάς της Μακεδονίας», όταν σαν γιος του Φιλίππου Β’, διαδέχτηκε τον πατέρα του στον θρόνο μετά τον θάνατό του.
Αργότερα όταν περιήλθαν οι 31 πόλεις της Ελλάδος (εκτός Σπάρτης) στην ηγεμονία του και ξεκίνησε πόλεμο κατά των Περσών, (απόφαση συνέλευσης Κορίνθου) αναγνωρίστηκε ως ο «Αρχιστράτηγος των Ελλήνων». Όταν κατέκτησε τα είκοσι έθνη στην Ασία, ονομάζεται «Μεγάλος Βασιλιάς της Ασίας». Όταν πήγε στην Αίγυπτο, οι ιερείς τον ονόμασαν «Αλέξανδρο Βασιλιά Γεράκι», επίσης Χίκ-κεννού, δηλαδή «Πρίγκιπα της Νίκης». Όπως κάθε Φαραώ έτσι και ο Αλέξανδρος ονομάστηκε «Βασιλιάς – Καλάμι» και «Βασιλιάς – Σφίγγα».
Το Καλάμι ήταν σύμβολο της Άνω Αιγύπτου και η Σφίγγα της Κάτω. Σαν Βασιλιάς Σφίγγα, πρόσθεσαν το «Μερί – Άμμων Σατέπ – εν – ρέ», δηλαδή ο πολυαγαπημένος του Άμμωνα Δία, εκλεκτός του Βασιλιά Ήλιου (Ρα). Ο Αλέξανδρος πήγε στην χώρα του Νείλου σαν ελευθερωτής και όχι σαν κατακτητής. Η χώρα τότε στέναζα κάτω από τον ζυγό των Περσών γι’ αυτό αγάπησαν τον Βασιλιά και τον αναγνώρισαν ως Φαραώ, σπάζοντας τον κρίκο της δυναστείας τους. Κατά συνέπεια ως Φαραώ – πλάσμα θεϊκό, πήρε και τον τίτλο του «Άρχοντα των Αναλήψεων» και καταγράφηκε στους Αθάνατους. Στην όαση Σίβα (Siva) εκεί που υπήρχε το ιερό Μαντείο του Άμμωνα Δία, όταν πήγε να προσκυνήσει ο Αλέξανδρος, οι ιερείς (κατά τον Διόδορο και τον Κούρτιο), τον προϋπάντησαν λέγοντάς του ο αρχιερέας : «Χαίρε παιδί μου, και αυτή η προσφώνησις είναι από τον Θεόν».
Και ο Αλέξανδρος τους είπε: «Το δέχομαι πατέρα και στο εξής θα αποκαλούμαι γιος σου. Πριν λίγα χρόνια στην Σίβα βρέθηκε υπόγεια αίθουσα με δέκα χιλιάδες μούμιες αντρών και γυναικών, ηλικίας 30-35 ετών όταν ήταν εν ζωή, επικαλυμμένες με φύλλο χρυσού, αφιερωμένες στον Θεό Αλέξανδρο. Σήμερα στην Αίγυπτο τον αναφέρουν σαν Μέγιστο (ISKANDAR EL AHKBAR) κάτι παραπάνω από το Μέγας.
Στους αιώνες που ακολούθησαν χάρη στα κατορθώματά του και τον πολιτισμό που έφερε, στην μνήμη των λαών αυτών, ζει σαν ένας θρυλικός ήρωας και σαν πλάσμα Ιερό. Στην εβραϊκή παράδοση αναφέρεται ως ο απεσταλμένος του Ιεχωβά, πρόδρομος του Μεσσία, ο Κύριος του θρόνου του Σολομώντα και ένας από τους πρίγκιπες του κόσμου που προφήτευσε ο Δανιήλ παρόλο ότι ο προφήτης τον αποκαλεί «Ο Τράγος των Αιγών, Βασιλεύ των Ελλήνων».
Στο Ισλάμ αναφέρεται σαν ήρωας, σπουδαίος Βασιλεύς (Κοράνι)[1]. Η Σύγκλητος της Ρώμης τον ανακήρυξε «δέκατο τρίτο Ολύμπιο Θεό». Βέβαια δεν έλειψαν και οι επικριτές του όπως ο Δημοσθένης ο Αθηναίος, ο οποίος εναντιονώταν σ’ αυτόν με το παραμικρό. Αργότερα ο χριστιανός Τατιανός ο Σύρος του Β’ αιώνα μ.Χ. τον αναφέρει ως «μιράκιον (παιδαρέλι) μανιακόν». Πράγμα που δεν δικαιολογείται, καθόλου, από ένα χριστιανό, γιατί ο Αλέξανδρος ήταν αυτός που άνοιξε τους δρόμους με τον πολιτισμό, για να εξαπλωθεί ο χριστιανισμός. Χάριν δε της βιβλιοθήκης στην Αλεξάνδρεια διεσώθησαν τα Ευαγγέλια (γιατί εγράφησαν στην Ελληνική γλώσσα). Όσο και αν τον μίσησαν όμως αυτοί οι λίγοι, οι λαοί που τον γνώρισαν αλλά και οι άλλοι που τον έμαθαν από τα κατορθώματά του, ακόμα και σήμερα μετά από τόσα χρόνια τον τιμούν. Οι Αφγανοί σε κεντρική πλατεία της Καμπούλ έχουν δώσει το όνομά του. Στην πόλη Αλεξάνδρεια, που δεν πρόλαβε να τη δει όπως την σχεδίασε, ο φάρος της έγινε ένα από τα επτά θαύματα του Αρχαίου κόσμου. Η βιβλιοθήκη του φιλοξένησε για αιώνες την σοφία του κόσμου. Σήμερα στην πόλη αυτή κάνει την παρουσία του καβάλα πάνω στον Βουκεφάλα του, στο κέντρο μιας τεράστιας πλατείας απείρου κάλλους. Την προτομή του επίσης έχουν έξω από την νέα βιβλιοθήκη. Όσο για την είσοδο στην πόλη, υπάρχει μια αψίδα που αναγράφει στα ελληνικά «ΚΑΛΩΣ ΗΛΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ».
Στο μουσείο του Καΐρου υπάρχει μια ολόκληρη πτέρυγα με εκθέματα, αφιερωμένη στην Ελληνιστική περίοδο.
Η όαση Σιόνα απέχει από το Κάιρο 800 km και βρίσκεται στην λεγόμενη Λιβυκή έρημο επί εδάφους Αιγύπτου. Σήμερα εκεί υπάρχει πόλη με 23000 κατοίκους, με επίσημη γλώσσα τα Βερβερικά. Το μόνο που θυμίζει τον Αλέξανδρο είναι ένα νηπιαγωγείο που ανέγειρε το Ελληνικό Δημόσιο, δώρο στην πόλη και φέρει το όνομα του μεγάλου Έλληνα, του πρώτου ανθρώπου στην ιστορία που ονομάστηκε Μέγας.
Μιχάλης Γ. Κελαϊδής
[1] Και προφήτης. Στην Αλεξάνδρεια υπάρχει ομώνυμο τζαμί αφιερωμένο σ’ αυτόν (Σκεντέρ).