Συνεχίζοντας την προσπάθεια αξιολόγησης ανακήρυξης και ανάδειξης των Μνημειακών ελαιοδέντρων Κρήτης το Δ.Σ. του ΣΕΔΗΚ, κατά την Συνεδρίαση του της 2-4-13 στο Ρέθυμνο μετά από σχετική εισήγηση της Επιτροπής Αξιολόγησης Μνημειακών Ελαιοδέντρων που έχει συσταθεί και λειτουργεί στα πλαίσια του ΣΕΔΗΚ, προχώρησε στην ανακήρυξη ως Μνημειακών των εξής 6 Ελαιοδέντρων:
1. «Μεγάλη Ελιά» Αερινού (Δ. Κισάμου). 2. «Υψωμένη Ελιά» Βατολάκκου (Δ. Πλατανιά). 3. «Μνημειακό Άλσος Ελιάς» Ασωμάτων (Δ. Αμαρίου). 4. Ελιά Καμηλαρίου (Δ. Φαιστού). 5. «Μεγάλη Ελιά» Άνω Βιάννου (Δ. Βιάννου). 6. Ελιά Αγγελιανών (Δ. Μυλοποτάμου)
Παράλληλα το Δ.Σ. του ΣΕΔΗΚ αποδέχτηκε την Εισήγηση της Επιτροπής όπως και 9 ακόμη άλλα ελαιόδεντρα που αξιολογήθηκαν θετικά αλλά προς το παρόν δεν πληρούν όλες τις απαιτούμενες ιδιοκτησιακές και περιβαλλοντικές και προϋποθέσεις ενταχθούν σε ειδική λίστα προτεραιότητας ώστε μόλις επιλυθούν τα προβλήματα που παρουσιάζουν να ανακηρυχθούν και αυτά ως Μνημειακά. Τα Ελαιόδεντρα αυτά είναι:
1. Ελιά Χρωμοναστηρίου (Δ. Ρεθύμνου), 2. Ελιά Άστρικα (Δ. Πλατανιά), 3.Ελια Χωραφακίων (Δ. Χανίων). 4. Ελιά Κάτω Ασιτών (Δ. Ηρακλείου), 5. Ελιά στις Τρεις Ελιές Καντάνου ( Δ. Σελίνου) 6. «Ιστορική Ελιά» Βουτά (Δ. Καντάνου –Σελίνου), 7. Ελιά στο Μόδι (Δ. Πλατανιά), 8. «Ελιά Μαθαίνας» Λάστρου (Δ. Σητείας), 9. «Φουρκολιά» (Δ. Σητείας).
Σημειώνεται ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης Μνημειακών Ελαιοδέντρων που έχει συγκροτηθεί και λειτουργεί στα πλαίσια του ΣΕΔΗΚ έχει δεχτεί μέχρι σήμερα 37 Αιτήσεις από Δήμους, Φορεις και Ιδιώτες για ανακήρυξη Μνημειακών Ελαιοδέντρων που υπέβαλαν ειδικά Δελτία και φωτό, σύμφωνα με την διαδικασία που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΣΕΔΗΚ www.sedik.gr
Ήδη η Επιτροπή προχώρησε στην αξιολόγηση των Αιτήσεων αυτών με βάση τα στοιχεία και τις Φώτο που υπέβαλαν οι ενδιαφερόμενοι και διαπίστωσε ότι 15 από τα ελαιόδεντρα που προτείνονται συγκεντρώνουν τις μορφολογικές και ηλικιακές και αισθητικές προϋποθέσεις για ανακήρυξη τους ως Μνημειακών. Στην συνέχεια Μέλη της Επιτροπής προχώρησαν σε επί τόπου επισκέψεις για εξέταση και των περιβαλλοντικών, ιδιοκτησιακών και άλλων τοπικών προϋποθέσεων που απαιτούνται προκείμενου τα ανακηρυσσόμενα ελαιόδεντρα παρουσιάζουν την αναγκαία ωριμότητα για παραπέρα ανάδειξη και ανάπλαση τους ώστε να καταστούν επισκέψιμα αξιοθέατα.
Υπενθυμίζεται ότι το 2008 μέσα από σχετικό έργο του ΣΕΔΗΚ στα πλαίσια του προγράμματος interreg , μετά από αξιολόγηση ειδικής Διεπιστημονικής Επιτροπής έχουν ανακηρυχθεί ως Μνημειακά και έχουν αναδειχθεί με ενημερωτικές και οδικές πινακίδες, ιστοσελίδα, έκδοση βιβλίου, δημοσιεύματα και τα ακόλουθα ελαιόδεντρα: Ελιά Βουβών και Π. Ρουμάτων (Δ. Πλατανιά), Ελιά Καββουσίου (Δ. Ιεράπετρας), Ελιά «Αγ. Γεωργίου» Καντάνου (Δ. Σελίνου), Ελιά Σαμωνά (Δ. Αποκορώνου), Ελιά Κ. Τριπόδο (Δ. Μυλοποτάμου), ι Ελιά Γέννας (Δ. Αμαρίου), «Ελιά με Κολώνα» (Δ. Γόρτυνας) , Ελιά Πανασού (Δ. Γόρτυνας) και Ελιά Παλιάμας Δ. Φαιστού.
Επισημαίνεται ότι οι βασικοί στόχοι που επιδιώκονται από τον ΣΕΔΗΚ με την ανάδειξη των Μνημειακών Ελαιοδέντρων είναι:
–Η προστασία των Ελαιοδέντρων αυτών και διατήρηση τους ως βασικών στοιχείων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
–Ο εμπλουτισμός της ενδοχώρας με αξιοθέατα που συνδέονται με την φύση, την ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου ώστε να αποτελέσουν πόλους έλξεις για την ανάπτυξη του εσωτερικού τουρισμού.
Επομένως, σημασία δεν έχει μόνο η ανακήρυξη αλλά και η ανάπλαση και ανάδειξη των ελαιοδέντρων αυτών, στα οποία καλούνται να συμβάλουν οι Δήμοι αλλά και οι τοπικοί φορεις.
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΝΗΜΕΙΑΚΩΝ ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΩΝ
Η Επιτροπή Αξιολόγησης Μνημειακών που συγκροτήθηκε με την αρ. 34/17-7-12 απόφαση του ΣΕΔΗΚ έχει ως εξης:
- 1.Σαρπάκη Ανάγια – Δρ. Αρχαιολόγος –Αρχαιοβοτανολόγος
- 2.Μιχελάκης Νίκος – Δρ. Γεωπόνος- Επιστημονικός Συνεργάτης ΣΕΔΗΚ
- 3.Μετζιδάκη Γιάννης – Δρ. Γεωπόνος–Πρώην Ερευνητής Ινστιτ. Ελιάς Χανίων.
- 4. Αρχοντάκης Ιωάννης–Καλλιτεχ. Επιμελητής στο “Ελαιουργείον Τέχνης”.
- 5.Γκολφινοπούλου Νικολέττα – Γεωπόνος Δήμου Ρεθύμνης
- 6.Κοτσιφάκη Πελαγία – Γεωπόνος Δήμου Γόρτυνας
- 7.Κουκουράκη Ανθή – Αρχαιολόγος