22.8 C
Chania
Thursday, March 28, 2024

Ο Μπουζο – Μάρκος

Ημερομηνία:

Από το βιβλίο «Ριζίτικα για τα Σφακιά»του Πάρι Στ. Κελαϊδή

Ο Μπούζος πρωτανέβηκε απάνω στο μπεντένι
κι εφτά νομάτους έκοψε μόνο με το μαχαίρι
«Μα, ελάστ’ απάνω, μπρε παιδιά,
στσοι Τούρκους θα γιουργιάρω
γιατί δε βγαίνω γω ‘πο πα, όξω και ν’ αποθάνω»

1. Σφακιά – Γραμπούσα, 11.2.1823

2. Στα τέλη του 1823, η επανάσταση στην Κρήτη περνά δύσκολες ώρες. Σκοτωμένοι, δεκάδες καπετάνιοι κι εκατοντάδες πολεμιστές απ’ τη δική μας πλευρά – με δεδομένο το περιορισμένο έμψυχο υλικό. Πολλαπλάσιες οι απώλειες του εχθρού – αλλά αυτός έχει την ευχέρεια της χωρίς διακοπή αναπληρώσεως των χαμένων του δυνάμεων, έτσι ώστε η αναλογία των πολεμίων να κυμαίνεται κατά καιρούς από 1 προς 10 μέχρι 1 προς 20!

3. Ο τότε αρχιστράτηγος των εχθρών, ο τρομερός Αλβανός Χουσεΐν μπέης, ξεκίνησε από το Λασίθι, πέρασε την περιοχή Ηρακλείου κι έφθασε στον Ψηλορείτη. Σάρωνε στο πέρασμά του τα πάντα και προχωρούσε προς τα δυτικά.

4. Ο αρμοστής Κρήτης Εμμ. Τομπάζης είχε ορίσει Γενικό Αρχηγό των ελληνικών δυνάμεων τον Σφακιανό στρατηγό Ρούσσο Βουρδουμπά

5. Ένα από τα σχέδια που καταστρώθηκαν για την αναπτέρωση του ηθικού των ντόπιων και για αντιπερισπασμό του Χουσεΐν, ήταν η κατάληψη του πανίσχυρου φρουρίου της Γραμπούσας, στη βορειοδυτική άκρη της Κρήτης. Επρόκειτο για εγχείρημα παράτολμο, τη διεύθυνση του οποίου ο Αρμοστής ανέθεσε στον Σφακιανό στρατηγό Αναγνώστη Παναγιωτάκη

6. Συγκεντρώθηκαν 500 πολεμιστές. Σύμφωνα με το σχέδιο, οι 150 απ’ αυτούς θα πλησίαζαν το κάστρο με βάρκες και θα έκαναν αναρρίχηση στα τείχη με ανεμόσκαλες. Οι υπόλοιποι θα περίμεναν να τους ανοίξουν την καστρόπορτα για να ορμήσο9υν

7. Η παράτολμη επιχείρηση πραγματοποιήθηκε τα μεσάνυχτα της 11ης Δεκεμβρίου 1823, οπότε – όπως λέει κι η λαϊκή μούσα:
Ο Μπούζος πρωτανέβηκε απάνω στο μπεντένι (τείχη)
Αλλ’ όπως κλαίει παρακάτω:
Πρώτος απού σκοτώθηκε, ήταν ο Μπουζο-Μάρκος…

8. Ενώ, όμως πέτυχαν να ξεγελάσουν τους σκοπούς και να αναρριχηθούν, στη συνέχεια δεν τήρησαν πιστά το σχέδιο και τους κανόνες του πολέμου
Συγκεκριμένα, η αποτυχία ωφείλετο σε δύο λόγους: Πρώτον, αντί να κατευθυνθούν αμέσως στην πόρτα του φρουρίου, να την ανοίξουν για να μπουν μέσα κι οι λοιποί, άρχισαν να ερευνούν μέσα στο σκοτάδι της νύχτας και σ’ άγνωστους γι’ αυτούς χώρους που κοιμούνταν οι φρουροί, για να τους επιτεθούν.
Δεύτερον, ωφείλετο η αποτυχία στην… ιπποτική στάση των Σφακιανών και των άλλων επιδρομέων. Διότι στο δωμάτιο που όρμησαν αρχικά, βρήκαν να κοιμούνται ένας αξιωματούχος Τούρκος με τη σύζυγό του. Και εκείνον τον αποκεφάλισαν αμέσως. Τη γυναίκα του όμως όχι. Θεώρησαν αδιανόητο να εξουδετερώσουν εκπρόσωπο του λεγόμενου «ασθενούς φύλου». Κι όμως η διασωθείσα ξύπνησε με τις κραυγές της τους κοιμισμένους φύλακες του κάστρου και αφαίρεσε απ’ τους Χριστιανούς το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού.

9. Τελικά, η πόρτα του κάστρου δεν άνοιξε. Ενενήντα απ’ τους επιδρομείς σκοτώθηκαν στη γεμάτη λύσσα μάχη σώμα με σώμα, που ακολούθησε. Το γεγονός ότι σώθηκαν 60 από τους 150, μένει μυστήριο – διότι αφού εγκλωβίστηκαν, έπρεπε λογικά να εξολοθρευτούν όλοι…
10. Να, τώρα, το πλήρες κείμενο του τραγουδιο΄που

Τρεις αντρειωμένοι πορπατούν στην Κρήτη την καϋμένη
σαν αξαδέρφοι κι αδερφοί, σα φίλοι μπιστεμμένοι
Σα να ‘σαν από μιάν κοιλιά, να φάγαν ένα γάλα
ετσιδ’ αγαπηθήκανε περίσσια και μεγάλα
Τον ένα λέγαν Ξέπαπα, τον άλλο Μπουζο-Μάρκο
και ο καϋμένος Παναγής όπου φυλάει το κάστρο
Μ’ αυτοί αποφασίσασι Γραμπούσα να πατήσουν,
κι απ’ τση Γραμπούσαν την Τουρκιά ένα να μην αφήσουν
Ο Μπούζος πρωτανέβηκε απάνω στο μπεντένι
κι εφτά νομάτους έκοψε μόνο με το μαχαίρι
«Μα, ελάστ’ απάνω, μπρε παιδιά, στσοι Τούρκους θα γιουργιάρω
γιατί δε βγαίνω γω ‘πο πα, όξω και ν’ αποθάνω»
Πρώτος απού σκοτώθηκε ήταν ο Μπουζο-Μάρκος
το παλικάρι το καλό, ο ξακουσμένος δράκος!
Κι ύστερα σκοτωθήκανε οι τρεις καπεταναίοι
και μετ’ αυτούς σκοτώθηκαν σαν ενενήντα νέοι…

Ακολουθήστε το agonaskritis.gr στο Google News, στο facebook και στο twitter και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Αγώνας της Κρήτηςhttp://bit.ly/agonaskritis
Ο “Αγώνας της Κρήτης” εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου του 1981. Είναι η έκφραση μιας πολύχρονης αγωνιστικότητας. Έμεινε όλα αυτά τα χρόνια σταθερός στη διακήρυξή του για έγκυρη – έγκαιρη ενημέρωση χωρίς παρωπίδες. Υπηρετεί και προβάλλει, με ευρύτητα αντίληψης, αξίες και οράματα για μία καλύτερη κοινωνία. Η βασική αρχή είναι η κριτική στην εξουσία όποια κι αν είναι αυτή, ιδιαίτερα στα σημεία που παρεκτρέπεται από τα υποσχημένα, που μπερδεύεται με τη διαφθορά, που διαφθείρεται και διαφθείρει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η εφημερίδα έμεινε μακριά από συσχετισμούς και διαπλοκές, μακριά από μεθοδεύσεις και ίντριγκες.

Τελευταία Νέα

Περισσότερα σαν αυτό
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Σήμερα το μεγάλο συλλαλητήριο για την Υγεία στο Λασίθι

Στους δρόμους κατεβαίνουν για μία ακόμη φορά φορείς και...

Δύο αυτοκτονίες το τελευταίο 24ωρο στην Κρήτη

Ένας 56χρονος στο Μπαλί Ρεθύμνου και ένας 84χρονος στην...

ΣΥΡΙΖΑ: Αναφορά Παππά περί συντονισμού των κομμάτων για τη μομφή πριν το δημοσίευμα – Διαψεύδουν ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά

«Βόμβα» πέταξε χθες ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς όταν...