Της Νεφέλης Ευαγγέλου
Μία ακόμη γλυκειά βραδιά, δεν καθησυχάζει ποτέ μία γυναίκα, αν γνωρίζει – σε βάθος – τον σύντροφό της. Ίσως, εκείνος νομίζει πως η έντονη παρουσία του είναι αρκετή και μπορεί να πείσει για την καθαρότητα, την ειλικρίνεια των αισθημάτων και των προθέσεών του. Δεν ξεχνά τις ευγενικές, λεπτές χειρονομίες, γνωρίζοντας πως συγκινεί μία κίνηση, που επιβεβαιώνει τα τρυφερά αισθήματά του και ανανεώνει <<υποσχέσεις>> για καλή συνέχεια. Όμως, υπάρχουν κάποια λαθάκια στις εκδηλώσεις, γενικά τη συμπεριφορά, που μπορεί να αποδειχθούν μοιραία. Διαφορετικές περιπτύξεις, αντιδράσεις ασυνήθιστες, συζητήσεις-δήθεν αδιάφορες-που αναφέρονται σε προβλήματα άλλων˙ κρίσεις για την κακοτυχία συναδέλφων ή γνωστών προσώπων, διαπιστώσεις, εκτιμήσεις που κάτι αποκαλύπτουν. Ο καλός μου, στο βάθος, ήταν αγαθός, άπειρος σε γυναικεία τερτίπια και βλέψεις πονηρές από γυναίκες, που άλλα έδειχναν και άλλα δήλωναν και άλλα με το νου επεξεργάζονταν. Είχε την τύχη, ως νέος, να συναναστρέφεται κοπέλες, γυναίκες, που δεν περίμεναν κάτι – θετικά τελεσίδικο – από εκείνον. Είχε μπροστά του υπόλοιπο σπουδών, στρατιωτική θητεία, επαγγελματική αποκατάσταση και οικογενειακές υποχρεώσεις που δεν γινόταν να παραβλέψει. Ως φίλοι στην αρχή της γνωριμίας, ως ζευγάρι στη συνέχεια, συζητούσαμε ανοιχτά για θέματα προσωπικά – Σε κάθε νέα περιπέτεια, απέκλειε την πιθανότητα σοβαρής δέσμευσης. Πίστευε πως έτσι, δεν παραχωρούσε δικαιώματα στις γυναίκες. Είχα αντίθετη άποψη – επεσήμαινα πως ποτέ δεν ξέρει κάποιος , τι μπορεί να προκύψει – Σε μια σχέση έχουν και οι δύο ευθύνες και αναλαμβάνουν υποχρεώσεις- Κάποια φορά θα παγιδευτείς. Δεν θα μπορέσεις να ξεφύγεις. Ίσως και να μη θελήσεις να το κάνεις, για λόγους ηθικής τάξης. Αν δεν αγαπάς, αυτή η κατάληξη θα είναι για εσένα οδυνηρή. Αν, πάλι , έχεις αισθήματα – κάποια αισθήματα- αλλά βλέπεις πως αυτή η ένωση δεν είναι ότι επιθυμείς , θα υποφέρεις. Αν εκείνη αγαπά μπορεί να χρειαστεί να συμβιβαστείς και από οίκτο… Είναι δύσκολες οι καταστάσεις στις προσωπικές σχέσεις. Μπορεί να αρχίσουν όλα καλά και στην πορεία να αναποδογυρίσουν. Ίσως, ακόμη, να συμβεί το ακριβώς αντίθετο. Ο πόνος, όμως , είναι πόνος και σημαδεύει κάποτε, για πάντα…»
Οι συζητήσεις μάς έβρισκαν, στο τέλος της νύχτας, πιο προβληματισμένους και ανήσυχους. Ήμουν ειλικρινής, σε απόλυτο βαθμό, απέναντι του- «Δεν μου μίλησε , ποτέ , άλλη έτσι, έλεγε. Πίστευε, νόμιζε , πως ήταν ηθικό- από μέρους του – να μην ενθαρρύνει την άλλη πλευρά να ονειρεύεται, ενώ ο ίδιος μπορούσε να διακόψει κάτι, αν αντιλαμβανόταν παγίδα ή αδιέξοδο- τώρα όμως, εκείνος βρισκόταν σε κρίσιμη καμπή στη ζωή του. Υπήρχε γάμος, που έγινε με τη θέληση του. Τον επεδίωξε. Του άρεσε η ιδέα πως η συνοδοιπόρος στη ζωή, θα ήταν η γυναίκα που τελικά επέλεξε- όχι εύκολα, όχι αβασάνιστα – με τη βεβαιότητα πνευματικής ταύτισης , απόλυτης συναισθηματικής ισορροπίας και, βέβαια, ερωτικού ενθουσιασμού.
Ο χρόνος, ατυχείς συγκυρίες φυσιολογική φθορά… οι σειρήνες στο επαγγελματικό περιβάλλον, το «φιλικό» μπορεί να προκαλέσουν απρόβλεπτες καταστάσεις . Συχνά, μετέφερε κάποιους διαλόγους , με δυσαρεστημένες από τον γάμο τους γυναίκες, που συζητούσαν προβλήματα τους. Αντιμετώπιζαν προσωπικές ανασφάλειες, αδιάφορους ή κουρασμένους συζύγους- που είχαν ξεπεράσει, ίσως , το αρχικό πάθος τους – και έδειχναν καθαρά έτοιμες, να αλλάξουν ρότα. Επιθυμούσαν να διεκδικήσουν «δικαιώματα» , που δεν είχαν κάλυψη στον δικό τους γάμο. « Εσύ θα λύσεις αυτά τα προβλήματα;» Ρωτούσα – « Είσαι άντρας καταλαβαίνεις, πόσο επικίνδυνο μπορεί να γίνει αυτό; Εσύ, τι λες για τον δικό σου γάμο; θα έχεις και σύ παράπονα. Πρόσεχε! … »
Δεν γνωρίζω, γιατί εκμυστηρευόταν σε ‘μένα . Ίσως να ήθελε τη γνώμη μου. Η αλήθεια είναι, πως την υπολόγιζε και σε θέματα τέτοιας φύσης. Τον παρακαλούσα να προστατεύει τον εαυτό του, χωρίς να φαίνεται αγενής, αλλά να παραπέμπει τις «ατυχήσασες» σε πιο κατάλληλα πρόσωπα – σε ειδικούς.« Αν κάποια, με οικογένεια, θελήσει να μπλέξει μαζί σου , θα επικαλεστεί «θυσία» για να σε κρατήσει. Ποιος θυσιάζει, τι… Έχει χάσει το νόημα της αυτή η λέξη, από τη στιγμή που επικρατεί σύγχυση, για το ποιος, τελικά , θυσιάζεται. Ποιός στ’ αλήθεια, διεκδικεί – καταστρέφοντας ζωές – χωρίς να νοιάζεται για κάτι, πέρα από τον εαυτό του. Οι ρόλοι εδώ είναι ίδιοι με εκείνους κάθε ερωτικής υπόθεσης, που οι πρωταγωνιστές είναι τρείς.
Εκείνη θα σε σαγηνέψει, όπως γνωρίζει. Εσύ θα συναινέσεις στη δημιουργία κατάστασης πολλά υποσχόμενης. Νέος έρωτας πρόσωπο άφθαρτο στη δική σου ζωή, χαρά, απρόσμενη , με αισθησιακές ανταύγειες που η προδοσία εκτοξεύει κατακόρυφα, σε ύψη απροσπέλαστα. Το έπαθλο της θα είναι φοβερό. Εσύ! Το έπαθλο σου θα είναι η ικανοποίηση, πως πέτυχες να γοητέψεις μια απογοητευμένη που , σίγουρα , θα σου αρέσει πολύ. Θα γίνετε ο ένας για τον άλλο, αναγκαίο κακό.
Σε παρακαλώ , ότι και αν συμβεί, όποτε συμβεί, θα μου μιλήσεις ειλικρινά , όπως μέχρι τώρα – νομίζω- έκανες. Θα σε παραδώσω, με την προίκα σου, στην άλλη και ας κυριαρχήσει πάνω σου, ολοκληρωτικά – Επιστροφή από ‘μένα δεν θα δεις. Σε καμία περίπτωση…»
Όταν τα είπα αυτά, κάποια στιγμή, η απάντηση ήταν : «Αυτά είναι δικά σου σενάρια».
Δεν ήμουν σίγουρη, αν υπήρχε κάτι άλλο στη ζωή του. Αν, όμως βίωνε παράλληλη σχέση και το μάθαινα, θα έφευγα… χωρίς να κοιτάξω πίσω μου. Δεν θα το άντεχα.
Το ερωτικό πάθος σαρώνει πολλά στο πέρασμα του. Οι ξέφρενες ερωτικές εμπειρίες θολώνουν το μυαλό, κάμπτουν πολύ τις αντιστάσεις και του πιο δυνατού χαρακτήρα. Κάθε ιστορία απιστίας έχει θεωρητικό μέρος, αλλά υπάρχουν και πρακτικές εφαρμογές. Πληγώνουν πάντα τον ένα, τους δύο, τους τρείς αλλά και περισσότερους. Αν συμβεί, να ολοκληρωθεί με χωρισμούς, θα υποφέρουν πολλοί. Αν αυτό το πάθος ατονήσει ή σβήσει – όπως άναψε- δεν θα υπάρξει νίκη από ανατροπή. Υπάρχει, όμως, το αδιόρθωτο, τεράστιο «λάθος», που οδηγεί με ακρίβεια σε άλλα. «Κατά συρροήν». Το κακό, σίγουρα έγινε. Η “παλιννόστηση” προηγούμενης κατάστασης είναι, και ως ευχή , ουτοπία. Αν συμβεί κάτι τέτοιο- ακόμη και αν η άρνηση για τα γεγονότα είναι κατηγορηματική από τους εραστές- θα είναι απλά μια εικονική πραγματικότητα, με ό,τι αυτό σημαίνει. Αμφιβολία, πόνος, βασανιστικές απορίες, κατάρρευση από τη μία. Πίεση, διχογνωμία, σιωπή ή εκνευρισμός και ενοχές (;) από την άλλη. Σε συζητήσεις, που αποκάλυπταν κοινωνικά “σκάνδαλα”, ο δικός μου, σπάνια διατύπωνε άποψη. Μόνο, όταν αναφερόταν σε κάποιον που συμπαθούσε ιδιαίτερα ή θεωρούσε πως, η συγκεκριμένη απιστία, αδικούσε κατάφωρα το θύμα, έλεγε κάτι. Δεν απαξίωνε αυτές τις συζητήσεις από άκρατη ανωτερότητα. Δεν σου άρεσε να κρίνει άλλους και από χαρακτήρα. Ένας έμπειρος, έξυπνος άνθρωπος, με ικανότητα να ερμηνεύει αντιδράσεις, θα είχε πολλά, να πει. Άλλα θα καταλάβαινε…
Οι τύψεις, ανάμεικτες με κάποια όψιμη μεταμέλεια ή και ντροπή, προκαλούν έντονη αμηχανία στη ροή μιας συζήτησης τέτοιας, ακόμη και αν διαθέτει κάποιο επίπεδο.
Το πολύ – πολύ, ο «θύτης», να μπορεί να καταλαγιάσει τις ενοχές του με την αυτονόητη, όμως, πρόχειρη εκτίμηση. ” Δεν διέλυσα το σπίτι μου” – Σαθρό επιχείρημα! Από τη στιγμή που, αναπόφευκτα, χωρίς δεύτερη σκέψη, δημιουργείται σχέση, στο όνομα δυνατού αισθήματος, έχουν χαθεί ήδη πολλά. Έχουν αλλάξει τα ουσιώδη στην επικοινωνία του ζευγαριού, που η τρυφερή ιστορία του άρχισε να καταγράφεται από την αρχή, σχεδόν, της γνωριμίας του. Ίσως, υπήρξαν αργά βήματα, με κάποια πισωγυρίσματα, από τις αμφίβολες φωτοσκιάσεις με γυναικεία μορφή. Τελικά, διαλύθηκαν… Τις σκόρπισε το αμείλικτο φως, που έριξαν πάνω τους οι λάμψεις της αλήθειας. Στη συνέχεια, τα βήματα σταθερά, αποφασιστικά, οδήγησαν στο ξέφωτο της κοινής ζωής τους. Η πορεία τους, για χρόνια, στηρίχτηκε στην αλήθεια, την αγάπη, την αποδοχή της πολυτιμότατης τους. Αυτά στο φως δυναμώνουν, στο φως αποκαλύπτουν την ομορφιά του χρώματος, του σχήματος και την αντοχή τους. Αποτυπώνονται, σαν σε ζωγραφικό πίνακα , όπως ζωντάνεψε η ίδια η ζωή, με όσες δυσκολίες και αν αντιμετώπισαν.
Η αλήθεια είναι πως, κάποιες φορές, αυτές οι δυσκολίες μπορεί να αναταράξουν αρνητικά , επικίνδυνα, τη ζωή ανθρώπων. Ας τους έδεσαν κοινές αναμνήσεις ˙ ας τους ένωσαν – δυνατά – συναισθηματικές και πνευματικές ομοιότητες και αγάπη για τα ίδια πράγματα. Ας τους ζευγάρωσαν όλες οι φυσικές καταστάσεις, μέσα στην προσωπική τους σχέση και αληθινά ερωτεύτηκαν.
Ποτέ, τίποτα δεν χαρίζεται, τίποτα δεν ασφαλίζεται. Άγνωστη η τύχη ενός γάμου, όσο καλά και αν άρχισε. Κάθε σχέσης το μέλλον, αόρατο… Κάποιος άνεμος , κάποια καταιγίδα θα ανταριάσει μία ψυχή που έχει χορτάσει τη γαλήνη μιας, κάπως, ακύμαντης ζωής και αποζητά κάτι, που θα την συγκλονίσει, έστω πρόσκαιρα, στην ωριμότητα της. Μία περιπέτεια μπορεί να προσφέρει και την επιβεβαίωση γοητείας, που είναι υπολογίσιμη ακόμη. Χαλαρές δικαιολογίες, ψέματα που φαίνονται αθώα, προσπαθούν να καλύψουν – τυπικά- αδιάφορες- καταστάσεις. Τυπικά…
"google ad"
Δεν υπάρχει η γνώριμη χροιά στη φωνή. το βλέμμα, ίσια στα μάτια, μικραίνει στη διάρκεια του. Μικρά, αναπάντεχα ξεσπάσματα, αδικαιολόγητες εκρήξεις και «απουσίες» διαφόρων μορφών και αποχρώσεων, δημιουργούν κάποια ρήγματα. Οι αμφιβολίες, όλο και περισσότερο, τα βαθαίνουν, Το λυπηρό είναι – για τον «άπιστο» – να αναγκάζεται να προδίδει αρχές, τον ίδιο τον εαυτό του, καταφεύγοντας σε τεχνάσματα, που δεν του ταιριάζουν, που δεν χαρακτηρίζουν την ποιότητα του χαρακτήρα. Η ηθική αυτουργία, σε όλο το μεγαλείο. Παμπάλαιο το σχήμα Αδάμ, Εύα και όφις!
Πόσο θα λυπόμουν, αν ήξερα ότι ο δικός μου άνθρωπος υποφέρει για τέτοιο λόγο, προδίδοντας ακόμη και τη συνείδηση του που είναι ο θεός του.
Το σπίτι μπορεί να μην το διαλύει κάποιος εύκολα. Πρέπει να απαρνηθεί μέρος σημαντικό της ζωής του, όπως ο ίδιος την οργάνωσε. θα χάσει «κεκτημένα , τη σιγουριά μιας οικογενειακής εστίας- όχι με πολλά μέλη, όπως ονειρευόταν- με πρόσωπα, όμως οικεία, περίγυρο φιλικό, στέρεο, δοκιμασμένο. Μπορεί, παράλληλα , να απολαμβάνει αυτός ο κάποιος την ομορφιά της αμαρτίας, με τις έντονες απαιτήσεις, που ικανοποιούνται σε συναντήσεις γι’ αυτόν και μόνο το σκοπό. Συνηθισμένο φαινόμενο η διπλή ζωή.
Διαλύεται, σίγουρα, όποιος βιώνει την απιστία που δεν μπορεί να αποδείξει , αλλά τη νοιώθει. Χάνεται το πολυτιμότερο στοιχείο μιας σχέσης, το πιο συστατικό. Η εμπιστοσύνη. Ποτέ μα, ποτέ δεν μπορεί να επιστρέψει στην προηγούμενη δομή και έκτασή της. Έχει , ανεπανόρθωτα κλονιστεί. Το νέο πρόσωπο, δεν χρειάζεται ή δεν νοιάζεται να ακούσει πολλά, για να συμπεράνει πως ο γάμος του εραστή χωλαίνει ή έχει κάποιο αδύναμο κρίκο στην αλυσίδα του. Υπάρχει τρίτο πρόσωπο ! Αυτό και μόνο, φτάνει για την τυπική ερώτηση: « Γιατί παντρεύτηκες; » Προχωρεί και στο : « Γιατί δεν χωρίζεις; » (Δεν το σχολιάζω)
Κάποια στιγμή, μετά από κάποιο διάστημα, αφού κρίνουν πως μπορούν να συνυπάρχουν, θα έρθει και η πρόταση από τον πιο τολμηρό και δυναμικό : « Βρόντηξε τα , να φύγουμε μαζί! » (Αυτό χρειάζεται μεγάλη ανάλυση )…
Η μνήμη των ερωτευμένων, μπροστά σε νέα αποκάλυψη – συναισθηματική, ερωτική, επιδερμική – είναι πολύ ασθενική. Οι απαντήσεις μετέωρες, διφορούμενες ή, ακόμη, πολύ κατώτερες από εκείνες που θα δίδονταν, λίγο πριν όταν όλα και με όποιες δυσκολίες , φαίνονταν ανέφελα, ισορροπημένα. Ανομολόγητα μυστικά του « επίσημου » ζευγαριού, γίνονται όπλα στα χέρια αντιζήλου και, εδώ , υπάρχει βάναυση προσβολή στο πρόσωπο του ανυποψίαστου «θύματος». Δεν γνωρίζει, δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, για όσα εικάζονται, κρίνονται και αποφασίζονται για την παραπέρα πορεία της ζωής του. Ούτε που φαντάζεται… Αναρωτιέμαι, πόση υπεροψία και εγωισμό να διαθέτει κάποιος ή κάποια μα και αυτοπεποίθηση- πού την στηρίζει- για να διεκδικεί την ύπαρξη «αλλότριου προσώπου » Επικαλείται έννοιες, όπως ατομική ελευθερία, ευτυχία , κτητικότητα, εννοώντας τις προθέσεις συζύγου που δεν παραχωρεί το ταίρι του.
Δεν αγάπησε; Υπέκυψε σε επιλογή που υπαγόρευσαν άλλοι και δεν κατάφερε- ενώ το επιθυμούσε- να την αποφύγει; Δεν τόλμησε τότε, όταν η ζωή του του ανήκε ολοκληρωτικά, ενώ τώρα, άφοβα , θαρραλέα αποζητά το ιδανικό ερέθισμα για δεύτερη ή τρίτη ή… ή…. ευκαιρία στη ζωή του; υπάρχουν και άλλοι γύρω του, τώρα πια. Βέβαια, όταν μια σχέση- μέσα ή έξω από γάμο – δεν μπορεί να προχωρήσει άλλο, το έντιμο και λυτρωτικό είναι, η σχέση αυτή να διακόπτεται. Δεν χωρεί σε κύκλο που τα άκρα του έκλεισαν, περιορίζοντας την επιθυμητή έκταση του. Μικρός ο κύκλος ή μεγάλος, κλείνει ερμητικά, όταν δεν μπορεί να συμπεριλάβει νέες καταστάσεις, πρόσωπα, γεγονότα ευχάριστα – δυσάρεστα, λάθη ή επανορθώσεις. Υποχωρεί, δίνοντας τόπο σε άλλον, που μπορεί να κρίνεται- στο κλείσιμο του- ως χειρότερος ή καλύτερος. Το σωστό και δίκαιο, για κάθε σχέση είναι, να υπάρχει σεβασμός στη λήξη και στην υστεροφημία της. Ό,τι έδωσε, έδωσε – όσα αποκόμισε δίκαια – άδικα, αποκόμισε. Ας ολοκληρώσει το πεπρωμένο και εκείνη που τώρα δοκιμάζεται και ελπίζει σε καλύτερη τύχη. Θα εξαρτηθεί η ελπίδα επιβίωσης της από τις καταβολές, την ποιότητα της, την αγάπη που την περιβάλλει, αλλά και τη σύγκριση της με την προηγούμενη, όσο υπήρχε. Τα βαρίδια, που επιμένουν να κρατούν σε αδράνεια μία υποκριτική συμπεριφορά, είναι πολλά. Κοινωνικοί λόγοι, οικονομικοί – κάποιες φορές- ενοχές, γιατί « οι προφάσεις εν αμαρτίαις» δεν αρκούν για οριστική ρήξη. Ίσως, υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για τη νέα επιλογή, που έχει κορμό δυνατό, ευλύγιστα, τρυφερά κλαδιά, με άνθη σε χρώματα εντυπωσιακά. Δεν έχει, όμως, ρίζες γερές. Είναι σαν ιστοί αράχνης. Αυτό, το όμορφο δέντρο, δεν φαίνεται δυνατό για να αντέξει κάποια ισχυρά «φυσικά» φαινόμενα. Παρελθόν, προσφορά δημιουργική, δείγματα γραφής σε δύσκολες, καθοριστικές στιγμές της ζωής, δεν υπάρχουν. Υπάρχει, σίγουρα πάθος, πόθος, χαρά, ευδαιμονία. Όλα δυνατά μα, όχι για πολύ. Κάποια στιγμή, οι «θύτες», αντιμετωπίζοντας σοβαρά την περίπτωση τελικής επιλογής, καλούνται να αποφασίσουν, αν ο νέος κύκλος στη ζωή τους θα έχει τα στοιχεία του πρώτου ή αυτού που διανύουν τώρα. Τότε- ίσως, χωρίς να το θέλουν – αντιμετωπίζουν το αθώο βλέμμα των παιδιών, το γνώριμο χαμόγελο ή την έκφραση που, κάποτε, τους μάγεψε, μέσα σε εικόνα οικογενειακής γαλήνης και αρχίζει η αφύπνιση. Ξυπνούν τρυφερές αναμνήσεις, δυσκολίες, που αντιμετωπίστηκαν συντροφικά, κοινοί, καθημερινοί αγώνες και εκεί… ο κύβος έχει ριφθεί…
Δεν μπορούν να δράσουν δυναμικά, ούτε αποφασιστικά. Έτσι, διαρκούν σχέσεις, που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν πια και συνεχίζεται αμφιβολία όλων για το νόημα και την ουσία αυτής της σχέσης. Το τρίο δεν αποτελεί ζευγάρι. Είναι κακό σχήμα…
Σκεφτόμουν πολύ ολ’ αυτά που με βασάνιζαν και κατάφερα να μεταφέρω αυτούσια στο ημερολόγιο μου. Αποκάλυψα – για πρώτη φορά- στον σύζυγο μου, πως διατηρούσα, ημερολόγιο από την ημέρα που τον γνώρισα. Όταν, για πρώτη φορά, τον αντίκρισα, άκουσα τη φωνή και ένοιωσα το βλέμμα επίμονο και ερευνητικό, να προσπαθεί να σταθμίσει τα πρόσωπα της συντροφιάς, που ανήκα κι εγώ. Ανέφερα ότι σημείωνα , σχολίαζα, όσα είχαν συμβεί σε ‘μας. «Τα γράφεις όλα;» Ρώτησε. « Αν πάθουμε κάτι, θα ρεζιλευτούμε, αν το βρουν». Ζήτησε να το πετάξω. Να μη γράφω.
« Όσα έγραψα, αλήθεια ήταν », απάντησα. «Μετά από χρόνια, θα το διαβάζω και θα ακούσεις όσα δεν περιμένεις. Θα διαπιστώσεις πως είχα πάρα πολλά να σου πώ και δεν το έκανα – Δεν ήθελα να νοιώθεις στριμωγμένος. Αξίζει τον κόπο να μάθεις, τι σκεφτόμουν σε κάθε περίοδο της σχέσης μας, στην αρχή του γάμου, για όσα δυσάρεστα αντιμετωπίσουμε, για τις απογοητεύσεις που βιώσαμε.
Ζήτησε να διαβάσω αποσπάσματα από τις τελευταίες σημειώσει. Απέφυγα όσα αναφέρονταν σ’ εκείνον. Διάβασα τα γενικόλογα και … υποθετικά. Όχι, βέβαια, όλα.
« Είναι δοκίμιο για την απιστία; » Ρώτησε. «Πάντως, καλό είναι». Μειδίασα… «Κάτι τέτοιο», απάντησα.
«Άδικα βασανίζεσαι», μου λέει. «Δεν θα βρεις κάτι».
Σοβάρεψα απότομα και πρόφερα, με σβησμένη φωνή. Άλλο το να μη βρώ και άλλο το να μην υπάρχει. Δεν θέλω να απαντήσεις αν είναι να πεις ψέματα».
Χαμογέλασε λίγο πονηρά, λέγοντας : « Δεν έχω άλλη απάντηση».
Ήμουν τελικά υπό διωγμών σύζυγος; Δεν με κάλυψε η απάντηση του…