Με άρθρο του ο καθηγητής Ηλίας Κονοφάγος αναφέρεται στην αποτυχία του γεωτρύπανου Stena IceMax κατά τη γεώτρηση “Δελφύνη-1”:
Τίποτε δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο στην έρευνα κοιτασμάτων υδρογοναθράκων. Η δημοσιευθείσα «Τεράστια αμερικανική επιτυχία» από τον Νίκο Λυγερό -η οποία αναφέρεται στα ονόματα των Ηλία Κονοφάγου και Αντώνη Φώσκολου- ήταν μία εξαιρετικά πρόωρη και άστοχη δήλωση βεβαιότητας που στην πράξη ακόμη δεν υφίσταται. Και να εξηγήσουμε τις τεχνικές προκλήσεις που υπήρξαν και εξακολουθούν να υπάρχουν στη γεώτρηση «Δελφύνη-1» του κυπριακού τεμαχίου 10.
Το πρωτοποριακό και το εξαιρετικά αυτό μοντέρνο γεωτρύπανο Stena IceMax δεν ανήκει στην ExxonMobil. Είναι υπό βρετανική σημαία, εργολαβικά μισθωμένο από αυτήν και κατασκευασμένο τo 2011 από την εταιρεία Samsung Heavy Industries. Σε κρίσιμη όμως στιγμή για τη γεώτρηση -σε στόχο κοιτάσματος τύπου Zohr επονομαζόμενο «Δελφύνη»- ο υπερμοντέρνος καινοτόμος ηλεκτρο-μηχανολογικός εξοπλισμός του γεωτρύπανου δεν ανταποκρίθηκε. Δημιουργήθηκαν έτσι πολύ σοβαρά προβλήματα καθυστερήσεων στη γεώτρηση (Βλ. εικόνα). Ποιες ήταν οι κρίσιμες προκλήσεις όμως που έπρεπε να ξεπεραστούν στη γεώτρηση «Δελφύνη-1»;
Σύμφωνα με το πρόγραμμα της γεώτρησης, το γεωτρύπανο έπρεπε να διαπεράσει το αδιάβροχο κάλυμμα, πάχους δύο χιλιομέτρων περίπου αλάτων του Μεσσηνίου, που βρίσκονταν πάνω από τον ασβεστολιθικό ταμιευτήρα φυσικού αερίου και ακολούθως να προχωρήσει σε τσιμέντωση σωλήνωσης, ακριβώς πάνω από το αναμενόμενο κοίτασμα φυσικού αερίου. Ακολούθως, μέσα από τη σωλήνωση αυτή, το τρυπάνι θα εισερχόταν μέσα στους παραγωγικούς γεωλογικούς σχηματισμούς του ταμιευτήρα για να επιβεβαιώσει την ύπαρξη φυσικού αερίου, τις πιέσεις αλλά και την ποιότητα αυτών.
Να σημειώσουμε ότι στις ανώτερες πλευρικές ενστρώσεις τους, οι ταμιευτήρες καρστικού ασβεστόλιθου τύπου Zohr είναι συχνά σπηλαιώδεις, οπότε είναι δυνατόν στη μεταβατική χαλαρή ζώνη μεταξύ του καλύμματος αλάτων και του ασβεστολιθικού ταμιευτήρα να εμφανιστεί ολική απώλεια λάσπης, παρουσία εξαιρετικά υψηλών πιέσεων φυσικού αερίου (να υπενθυμίσουμε ότι από παρόμοιο τεχνικό γεγονός εγκαταλείφθηκε το έτος 2000 η γεώτρηση «Δήμητρα-1» στην Ήπειρο από την Enterprise Oil).
Το γεγονός αυτό είναι δυνατόν να δημιουργήσει θέματα ασφαλείας στο γεωτρύπανο. Γι’ αυτό τη στιγμή εκείνη όλα τα μηχανικά και ηλεκτρονικά συστήματα του γεωτρύπανου πρέπει να λειτουργούν άψογα. Στην πράξη όμως και στην κρίσιμη στιγμή που το γεωτρύπανο Stena Max έφτασε πάνω πάνω από τον ταμιευτήρα του κοιτάσματος, τίποτε δεν λειτούργησε σωστά.
Ενδείξεις ύπαρξης φυσικού αερίου
Από τις μέχρι σήμερα λίγες έγκυρες πληροφορίες που υπήρξαν, διαφαίνεται ότι μέσα στη λάσπη της γεώτρησης υπάρχουν και υπήρξαν σημαντικές και σαφείς ενδείξεις ύπαρξης φυσικού αερίου. Παράλληλα, τα κύρια τεχνικά προβλήματα προέκυψαν τη στιγμή που το γεωτρύπανο προέβαινε στις σχετικές εργασίες σωλήνωσης των γυμνών σχηματισμών του καλύμματος αλάτων, αμέσως πριν τη μεταβατική κρίσιμη ζώνη ασφαλείας, πάνω από το πιθανολογούμενο κοίτασμα.
Για τον λόγο αυτό και ακολουθήθηκε ανάστροφη πορεία, δηλαδή μερική ανύψωση σωλήνων από το τελευταίο στάδιο που βρισκόταν η γεώτρηση, ώστε να τηρηθούν όλες οι διαδικασίες ασφάλειας. Από πληροφορίες μας, πιστεύουμε ότι ένα μέρος της γεώτρησης εγκαταλείφθηκε για να επαναληφθεί επιστρέφοντας -μέσω κεκλιμένης διάτρησης της σωλήνωσης- με επαναδιάτρηση σε υψηλότερο σημείο της γεώτρησης.
Με βάση όλα τα παραπάνω, η δήλωση του Κύπριου προέδρου Αναστασιάδη «ψάχνουμε για ποσότητες που θα αλλάξουν την ιστορία», δεν ανταποκρίνεται σε παραδοχή ανακάλυψης κοιτάσματος φυσικού αερίου, αλλά απλά σε ευχή εκ μέρους του προέδρου. Για τον λόγο αυτό σχετικά με το γεωτρητικό πρόγραμμα της γεώτρησης «Δελφύνη-1», επιμένουμε ότι η πιθανότητα ανακάλυψης κοιτάσματος οικονομικού ενδιαφέροντος είναι περίπου 25% (δηλαδή 1 επιτυχία ανά 4 γεωτρήσεις), με όλα τα ενδεχόμενα να παραμένουν ανοικτά.
Εάν όμως αποδειχθεί, ότι η Δελφύνη έχει την ίδια πληρότητα σε ύψος φυσικού αέριου με αυτήν του κοιτάσματος Ζοhr, τότε το ανακαλυφθέν κοίτασμα θα είναι διπλάσιο σε μέγεθος από το κοίτασμα Zohr, οδηγώντας σε μία ιστορική ανακάλυψη, όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Κύπρου. Σημειωτέον ότι η αξία του κοιτάσματος Ζοhr, βάσει ευρωπαϊκών τιμών εισαγωγής φυσικού αερίου, ξεπερνάει σήμερα τα 200 δισ ευρώ. Καλή τύχη λοιπόν, στη γεώτρηση Δελφύνη που επί της ουσίας ξαναρχίζει, με ευχές για ομαλή και επιτυχή κατάληξη.