Γράφει ο Δρ. Γιάννης Θ. Πολυράκης
γεωπόνος, συγγραφέας
Πολλά τα σύνδρομα και τα σημεία των καιρών που κάνουν χωριστή την κοινωνία τη δική μας από τις άλλες κοινωνίες των εμβίων. Αλήθεια, αν το μπορούσαν τα τετράποδα, τα φτερωτά και τ’ άφτερα να μας κρίνουν, θα’ τανε πολλαπλά ευτυχισμένα που γεννήθηκαν χωρίς το σύνδρομο του Κάιν, χωρίς το σύνδρομο της Μήδειας, χωρίς δεκάδες άλλα σύνδρομα που ξεχωρίζουν εκείνα απ’ τον άνθρωπο.
Εκείνα –βλέπεις- δεν σκοτώνουν τα παιδιά τους, δεν χύνουν αίμα τ’ αδερφού, τα φτάνει η ατέλειωτη η φύση για να ζήσουν, δεν την περιορίζουν με “στραλίκια”. Εκείνα δεν μιμούνται τους ανθρώπους, δεν ξέρουν να χειροκροτούν, να κολακεύουν, δεν ξέρουν να λυγίζουνε τη μέση, μιλάνε μια μονάχα γλώσσα. Τα πιο πολλά’ πό δαύτα ζημιώνονται σαν έχουν συναναστροφές με τους ανθρώπους, γι’ αυτό και κρύβονται σαν απαντούν στο διάβα τους, το “δίποδο θεριό”.
Ένα από τούτα τα “θεριά” τ’ ανθρώπινα, ξέχωρα από τη Μήδεια και τον Κάιν, ο ρασοφόρος των κοντινών καιρών μας, ο Ρασπούτιν. Κόλακας και κυρίαρχος (με μέσα αθέμιτα) της βασιλικής αυλής του Μόσκοβου, δεν άγιασε για τον σκοπό τα μέσα, και γέννησε ακόμη ένα σύνδρομο, που’ γινε γνώρισμα στις μέρες μας κι εκείνο. Το συναντάμε καθημερινά στο διάβα μας, στο πρόσωπο εκείνων που πασχίζουν να αποκτήσουνε την εύνοια των Ισχυρών.
Άνθρωποι “πολυπράγμονες”, “πολύξεροι” μπορεί και διαβασμένοι, μα που το διάβασμα μοιάζει να τους βοήθησε να είναι μονάχα επιδερμικά φτιασιδωμένοι, μιας και οι εγκεφαλικές οι έλικες σφιχτά κρατούν τα ακατέργαστα “προσόντα” τους της πονηριάς, της κολακείας και του δόλου, μα και της τάσης να ισοπεδώνουν κάθε αξία, αρκεί αυτοί και μόνο να προβληθούν και ν’ ανεβούν…
Τα κίβδηλα προσόντα τα χρυσώνουνε με λόγο κάλπικο, που βρίσκει αντίκρισμα στη ματαιόδοξη την επιδίωξη του `Αρχοντα κάθε λογής να έχει υποτακτικούς πειθαρχημένους και συμβουλάτορες σοφούς. Κι αυτοί, πειθαρχημένα προσκυνούν, πειθαρχημένα σκύβουν το κεφάλι, για να μη δει ο Άρχοντας, ο Αρχηγός, την όψη τη διπρόσωπη. Και το αντάλλαγμα; Θέσεις επίζηλες, και προβολή στο πάνθεον της κοινωνίας, που τρέφει και χειροκροτεί και συντηρεί το πνεύμα του Ρασπούτιν των καιρών μας, απλά γιατί ξεχνιέται στη βιτρίνα, δε δίνει βάση στην ουσία.
Κι ως βρίσκεις μάτσα τους σαλίγκαρους κάτω απ’ την κάθε πέτρα το χειμώνα, είναι σημάδι των καιρών να συναντάς πίσω από κάθε κίνηση, μάτσα από δαύτους τους ανθρώπους που έκαναν τον Ρασπουτινισμό, πράξη εφαρμοσμένη! Και στο αφύσικο συνταίριασμα δυο διαφορετικών εμβίων, δανείστηκε ο άνθρωπος τη βλέννα, τις κεραίες του σαλίγκαρου και το ιδίωμά του ν’ ανεβαίνει γλείφοντας κι έρποντας, ακόμη και στην πιο ψηλή κορφή…
Και’ κει ψηλά στην αετόραχη, βιγλίζει τον ορίζοντα με την κοντόφθαλμη μυωπική ματιά του στοχεύοντας τον αετό, καθώς σπαθίζει τον αγέρα λεύτερα κι αυτοδύναμα, σαν έτσι είναι από τη φύση του πλασμένος! Δεν το μπορεί ο άνθρωπος-σαλίγκαρος να τριγυρνούνε αετοί σε τούτο το επίκτητο οφίτσιο, σαν του θυμίζουν τη δική του φύση, μα και σαν είναι μπορετό –και το φοβάται- να του αμφισβητήσουν την αξία οι πάτρονες, οι γελασμένοι…
Είναι αλήθεια, καθένας ξέρει ή και μπορεί να φανταστεί και να ταυτίσει εις τον στενό περίγυρο που ζει, λίγο κοντά ή πιο μακριά και κάποιον, που να’ ναι στενά δεμένος με το σύνδρομο του Ρώσου, του Ρασπούτιν. Τον μαρτυρεί η πολιτεία του, τον φανερώνει η θωριά η ευκολόκαμπτη, τον σηματοδοτεί η φυσιογνωμία η ιδιώνυμη, τον καθορίζει η ιδεολογία η ανύπαρκτη, σαν την ταιριάζει με τις περιστάσεις. Κι αν τύχει και του βάλεις και το ράσο –άσχετα αν έχει ή όχι τη γενειάδα- θα’ χεις ενσαρκωμένο τον καλόγηρο, που’ γινε σύνδρομο ενσαρκωμένο τ’ όνομά του…
Και η κοινωνία η αδιάφορη, η σύγχρονη, μακάρια συνεχίζει την εξέλιξη, αν θεωρείται εξέλιξη να τρέφει, να διαιωνίζει και να συντηρεί τα πρότυπα εκείνου του πανούργου του Ρασπούτιν…
* (Δοκίμιο από το βιβλίο μου «Μια Μέρα και μια Νύχτα στη Γη» 1999)