15.8 C
Chania
Thursday, March 28, 2024

Καθαρομούστια

Ημερομηνία:

Ένα γ-καιρό εκάμασινε δάνεια κι εκάμασινε και ομόλογα κι επαρουσιάσανε μερικά λεφτά κι εδείξασινε για τ’ αμάτι του κόσμου μια ψέφτικη αναβάστηξη τση οικονομίας μας μα μας εβουτήξανε στα χρέη και δε θα ξαναδούμενε καλή σειρά. Σήμερο είμαστανε σε πολύ καλύτερη οικονομική κατάσταση από ότι ήτονε ο κόσμος και πριχού γίνει ο πόλεμος. Γάμοι, βάφτισες, αρραβώνιασες και άλλες εκδηλώσεις, πολλές οβλές ορίζουντανε το πρώοτ δεκαήμερο του Νοέμπρη απού ήσανιε καθαρισμένα τα κρασιά και απού δεν είχενε πιασμένο το σαρανταήμερο, γιατί ετότες ενήστευεν ο κόσμος τσι σαρακοστές. Ετότες ήτανε τα «Καθαρομούστια» . Ελέγασινε και σχετικές μαντινάδες:

Δε θέλω απού το σπίτι σας παράδες γη σουλούσια
Το γάμο μας θα κάμομε εις τα καθαρομούστια
Σαν καθαρίσουν τα κρασιά θα κάμομεν το γάμο
Θα ‘ρθω να σε στεφανωθώ δική μου να σε κάμω.

Ετότες εσιάζανε αμπέλια και έβγανε ο κόσμος κρασιά. Συχνά επχιαίνανε και για κανίσκι στου γαμπρού ένα ασκί κρασί.

Μα και η εορτή τ’ Αϊ – Γεωργιού του μεθυστή (στοι 3 του Νοέμπρη είναι σχετική με το καθάρισμα του κρασιού. Είχαμεν ακόμη απού το θερινό μας χωριό, καρύδια, σύκα, σταφίδες και βέβαια κρασιά. Θυμούμαι το 1936 και ήσανε 10-15 άντρες στο Βουβά και επχιαίνανε σε ούλα τα σπίθα απού είχανε Γιώργηδες για τα «συνομιάτικα». Ευρέθηκα στου Χιωτοθοδώρου και αυτός δεν είχε Γιώργη μα όντεν επερνούσανε από την αυλή του των επίμενε κι εμπήκανε να τσοι κεράσει κι αυτός. Ογδόντα χρόνια είναι περασμένα μα θυμούμα σα γ-και να ήτονε οψές. Θυμούμαι πως είπενε στου Χιωτοθοδώρου ο Μπικοστρατής τη μαντινάδα:

Σαράντα πέντε κυνηγοί το νού μου κυνηγούνε
μα ‘γω τον έχω απάνω σου και δε θα τονε βρούνε

Θυμούμε πως ο Πυροβολοσήφης και ο Στέλιος Χιωτάκης (ο Κοκολοστελής) ετραγουδήσανε, μαζί με τσοι άλλους νέους το τραγούδι:

Μη με στέλνεις μάνα στην Αμερική
Για θα μαραζώσω να πεθάνω εκεί
Αγαπώ μανούλα κάποιο στο χωριό
Όμορφο λεβέντη και μοναχογιό
Αγαπώ μανούλα, πώς να σου το πω
Καλλιά ‘χω ελιές κρεμμύδι κι εκείνον π’ αγαπώ
Γιώργο μου θα φύγω πχιαίνω μακριά
Παν να με παντρέψουν εις την ξενητιά
Σαν αρνί με πάνε να με σφάξουνε
Μα από τον καημό τους θα με κλαψουνε
Είπανε κι άλλα κρητικά μα από ξένα είπανε ακόμα:
Σιγά καλέ σιγά, σιγά και ταπεινά
Σιγά – σιγά την άμαξα γιατί ‘ναι μέσα η βλάμισσα
Μην πάρουν τ’ άρματα φωθιά και κάψουν ντερμιτζίδικα
κι ούλα τα μπογιατζίδικα
και κάψουν την αγάπη μου που στρώνει το κρεβάτι μου

Δεν είναι από τσι μεγαλύτερες εορτές τση χριστιανοσύνης αυτή τ’ Αγί- Ωργιού μα είναι τυχερή απού πέφτει στα καθαρομούσια και εγίνουντανε παρέες και γλέντια και μεθύσια κι επαρανομιάσασιν τόνε «Αγι- Ωργη μεθυστή»

Γλωσσάρι:
Πριχού: πριν
Σουλούσια: Περιουσίες
Οψές: εχθές
Κανίσκι: τα τρόφιμα και ποτά που πηγαίνουνε στο γαμπρό για τον γάμο.

Ακολουθήστε το agonaskritis.gr στο Google News, στο facebook και στο twitter και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Κανάκης Γερωνυμάκης
Γεννήθηκε στην κοινότητα Ασφένδου στις 31 Δεκεμβρίου 1926 και διετέλεσε για πολλά χρόνια γραμματέας της κοινότητας. Έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων μέσω των οποίων μαθαίνουμε τα ήθη και τα έθιμα όχι μόνον των Σφακιών αλλά όλης της Κρήτης. Έργα του "Κοινότης Ασφένδου Σφακίων", "Περιπλοκάδια", "η Κρήτη στο πρόσφατο παρελθόν", "Σφακιανή Λαογραφία" κ.α. Τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο του "Περιπλοκάδια" με Α΄έπαινο και το βιβλίο του "Μαντιναδοποιημένες παροιμίες τση Κρήτης" απέσπασε το Β΄έπαινο. | Περισσότερα άρθρα και δημοσιεύσεις μου θα βρείτε εδώ

Τελευταία Νέα

Περισσότερα σαν αυτό
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ