Δύο παγκόσμιας εμβέλειας προσωπικότητες του πνεύματος στα Χανιά | Στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 9 χρόνια κατάληψης Rosa Nera, στο Λόφο Καστέλι βρέθηκαν στα Χανιά, δύο πολύ σημαντικές προσωπικότητες της φιλοσοφίας και των πολιτικών επιστημών. Ο πρώτος, ο Ραούλ Βανεγκέμ υπήρξε από τις πιο αναγνώρισιμες μορφές του Καταστασιακού Κινήματος ενώ και σήμερα θεωρείται ένας φιλόσοφος που ασκεί πολύ μεγάλη επιρροή ενώ ο Massimo De Angelis αποτελεί ένας διεθνώς αναγνωρισμένος ακαδημαϊκός των πολιτικών επιστημών με σημαντικό έργο στα ζητήματα των κοινών.
Ραούλ Βανεϊγκέμ
Για τον Ραούλ Βανεϊγκέμ δε χρειάζεται να πούμε πολλά. Χαρακτηριστικό του έργου του είναι η απόρριψη της ηθικής της εργασίας και η δριμύτατη κριτική που ασκεί στον παραγωγισμό του καπιταλισμού. «Δούλεψε για να επιβιώσεις, επιβίωσε καταναλώνοντας, επιβίωσε για να καταναλώνεις: ο κύκλος της κόλασης έχει ολοκληρωθεί»! Όμως ο Βάνεγκεμ είχε σαφή ερμηνεία σχετικά με την έννοια της «τεμπελιάς»: «Να τελειώνουμε λοιπόν με τη σύγχυση που ταυτίζει την τεμπελιά του σώματος με την πνευματική μαλάκυνση που ονομάζεται νωθρότητα του πνεύματος»
Το 1953 ο Γκι Ντεμπορ είχε γράψει σε έναν Παρισινό τοίχο «Ne travaillez jamais» (μη δουλεύετε ποτέ,) ως απάντηση έγραψε το 1953, σε έναν παρισινό τοίχο, ως απάντηση στη φράση: «Arbeit macht frei» (η εργασία απελευθερώνει,) που ήταν γραμμένη στην πύλη του Άουσβιτς. Τόσο ο Ντεμπόρ, όσο και ο Βάνεγκεμ περιφρονούσαν την εργασιακή ηθική, ως μια ηθική υποκρισίας της τότε μπουρζουαζίας. Μάλιστα με τον Ντεμπόρ ο Βάνεγκεμ συναντήθηκε το 1960, όπου και προσχώρησε στην Καταστασιακή Διεθνή. Το 1967 γράφει ένα από τα θεμελιώδη κείμενα της ομάδας, την «Πραγματεία για την τέχνη του βίου προς χρήση των μελλοντικών γενεών», ενώ αρθρογραφεί τακτικά στο ομώνυμο έντυπο της ομάδας. Το 1970 έρχεται σε ρήξη με τον Ντεμπόρ. Από τότε οι δύο άνδρες δεν θα ξαναβρεθούν ποτέ.
Το τελευταίο του βιβλίο «Γράμμα στα παιδιά μου και στα παιδιά του κόσμου που έρχεται» το οποίο πλέον κυκλοφορεί και στην Ελλάδα από τις «Εκδόσεις των Ξένων» και σε μετάφραση Εύης Παπακωνσταντίνου παρουσίασε την Παρασκευή 21/6 στα Χανιά, στο χώρο της κατάληψης Rosa Nera. Για το συγκεκριμένο έργο ο συγγραφέας σημειώνει:
«Αισθάνθηκα αυτή τη νέα πνοή που διεγείρει -όχι μόνο στα παιδιά και τα εγγόνια μου, αλλά και σε ολοένα και περισσότερους νέους ανθρώπους- τη θέληση να θέσουν τις βάσεις για πραγματικές ανθρώπινες αξίες (την αλληλεγγύη, τη δημιουργικότητα, τη γενναιοδωρία, τη γνώση, την επανεφεύρεση του έρωτα, τη συμμαχία με τη φύση, τη γιορτινή γοητεία της ζωής), σε ρήξη με τις πατριαρχικές αξίες (την ηγεμονία, τη θυσία, την εργασία, την ενοχή, τη δουλεία, την πελατειακή σχέση, τη συγκράτηση και απώθηση των συναισθημάτων), οι οποίες ουσιαστικά βασίζονται στην αρπακτικότητα, το χρήμα, την εξουσία και αυτόν τον διαχωρισμό από το είναι, απ’ όπου πηγάζουν ο φόβος, το μίσος και η περιφρόνηση του άλλου. Στη σκιά των μέσων ενημέρωσης που την αγνοούν κατ’ επάγγελμα, μια ζωντανή κοινωνία οικοδομείται παράνομα κάτω από τη βαρβαρότητα και τα ερείπια του παλαιού κόσμου. Δεν είναι ανώφελο να δείξουμε με ποιο τρόπο εκδηλώνεται και πώς θα προχωρήσει.»
Μάσιμο Ντε Αντζέλις
Ο Μάσιμο Ντε Αντζέλις είναι γνωστός ακαδημαϊκός που διδάσκει πολιτική οικονομία στο Πανεπιστήμιο του Ανατολικού Λονδίνου και επιμελείται τη διαδικτυακή επιθεώρηση “The Commoner”.
Το βιβλίο που παρουσίασε το Σάββατο 22/6 στην κατάληψη Rosa Nera είναι μια συλλογή τριών κειμένων μαζί με έναν Πρόλογο και μια Εισαγωγή του συγγραφέα γραμμένα ειδικά για την ελληνική έκδοση με τίτλο «Κοινά, Περιφράξεις και Κρίσεις». Η μετάφραση είναι του Σωκράτη Παπάζογλου και του Χάρη Τσαβδαρόγλου και κυκλοφορεί από τις «εκδόσεις των Ξένων»
Τα τρία κείμενα αυτής της συλλογής, εμβαθύνουν σε τρεις διαφορετικές αλλά αλληλένδετες όψεις της κριτικής θεωρίας των κοινών και σε έναν κοινό προβληματισμό: πώς μπορούμε να μετασχηματίσουμε ριζικά τις κοινωνικές συνθήκες της ζωής μας.
Το πρώτο κείμενο, “Διαχωρίζοντας το πράττειν από την τετελεσμένη πράξη: Το κεφάλαιο και ο μόνιμος χαρακτήρας των περιφράξεων”, λαμβάνει ως αφετηρία του την αναγνώριση των “νέων περιφράξεων” ως βασικών στοιχείων της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής που εμφανίστηκε μετά την κρίση του κεϊνσιανισμού στα τέλη της δεκαετίας του 1970, και εξετάζει την “πρωταρχική συσσώρευση” ως μόνιμο χαρακτηριστικό στην ανάπτυξη του καπιταλισμού.
Το δεύτερο κείμενο, “Η παραγωγή των κοινών και η “έκρηξη” της μεσαίας τάξης”, εξετάζει τη συγκρότηση των εναλλακτικών κοινωνικών συστημάτων που βασίζονται στα κοινά, σε ένα περιβάλλον πολλαπλών κρίσεων. Επιχειρεί να απαντήσει σε ένα βασικό ερώτημα: πώς μπορούν να δημιουργηθούν εναλλακτικά εγχειρήματα δεδομένης της διαίρεσης της εργατικής τάξης, δεδομένης δηλαδή της “μεσαίας τάξης”.
Το τρίτο κείμενο, “Κοινά, κρίσεις και κεφάλαιο”, επικεντρώνεται στη σχέση μεταξύ κοινών και κεφαλαίου, που θεωρούνται εδώ δύο κοινωνικά συστήματα τα οποία μπορούν να εξελιχθούν σε κοινωνικές δυνάμεις, και στον ρόλο που μπορεί να έχει η αφομοίωση των κοινών στο πλαίσιο της παρούσας κρίσης.
Σύμφωνα με τον συγγραφέα: «Τα κοινά αποτελούν ένα τρόπο ώστε να εγκαθιδρυθεί ένας νέος πολιτικός λόγος, ο οποίος βασίζεται και βοήθα να αρθρωθούν οι πολλοί υπαρκτοί, συχνά μειοψηφικοί αγώνες και αναγνωρίζει την δύναμή τους να αντιμετωπίζουν την καπιταλιστική κοινωνία. Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι, πώς μπορούμε να προχωρήσουμε από το κίνημα στην κοινωνία; Πώς μπορούμε να διαλύσουμε τις διακρίσεις μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού των κινημάτων και να προωθήσουμε ένα κοινωνικό κίνημα το οποίο να μπορεί να αντιμετωπίσει τις πραγματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στο να αναπαράγουνε την δικιά τους ζωή; Πώς μπορούμε να αναγνωρίσουμε τις πραγματικές διαιρέσεις της εξουσίας εντός του «πλήθους» και να παράγουμε νέα κοινά με τα οποία θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτές τις διαιρέσεις στις διαφορετικές κλίμακες της κοινωνικής δράσης; Πώς μπορούμε να αναπαράγουμε τη ζωή μας με νέους τρόπους και ταυτόχρονα να θέσουμε ένα όριο στην καπιταλιστική συσσώρευση;»