Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης
Σε πλήρη ταύτιση με τις πολιτικές καταστολής και τρομοκρατίας του εργατικού κινήματος και της κοινωνίας εκ μέρους της συγκυβέρνησης, βρίσκεται η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να κηρύξει αντισυνταγματικές διατάξεις του νόμου Ραγκούση για την Ιθαγένεια με ανοιχτά ρατσιστικές και απάνθρωπες «αιτιολογήσεις», ενώ με άλλη απόφαση του κρίνει ως συνταγματικό(!) το Μνημόνιο, που τόσα δεινά έφερε στον τρόπο ζωής και στην καθημερινότητα μας. Και όλα αυτά για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των καπιταλιστών και των τραπεζιτών. Τώρα πια τα παιδιά των μεταναστών βρίσκονται το στόχαστρο της ρατσιστικής πολιτικής της τρόικα εσωτερικού, παιδιών που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν, ερωτεύτηκαν, σπούδασαν, κοινωνικοποιήθηκαν εδώ και δεν γνώρισαν άλλη χώρα από την Ελλάδα και στα δεκαοχτώ τους, στην πιο τρυφερή και δύσκολη ηλικία για ένα νέο άνθρωπο που προσπαθεί να στηριχθεί στις δικές του δυνάμεις, θα μετατρέπονται σε «παράνομους» μετανάστες και θα πρέπει να απελαθούν! Τίποτα δεν ενδιαφέρει τους φορείς του αυταρχισμού και της εξαθλίωσης: ούτε η γέννηση στη χώρα, ούτε η φοίτηση στα σχολεία για μια εξαετία, ούτε η αδυναμία να ενεργοποιηθούν ως πολίτες ισότιμοι με δικαιώματα και υποχρεώσεις, ούτε τους αναγνωρίζεται η δυνατότητα να διεκδικήσουν το μέλλον τους, που δεν έχουν καμία σύνδεση με τη χώρα καταγωγής των γονιών τους. Τα παιδιά των μεταναστών, θεωρούνται πια αναλώσιμο υλικό, γρανάζι στη μηχανή που παράγει υπεραξία για τους λίγους, όπως και οι γονείς τους άλλωστε.
Δεν είναι τυχαίο. Η υπονόμευση της πολιτικής νομιμοποίησης των μεταναστών από τις μαζικές απολύσεις, μεταθέσεις και τη συρρίκνωση των υπηρεσιών στις αποκεντρωμένες διοικήσεις και στις υπηρεσίες των δήμων, η ξεδιάντροπη επίθεση στο δικαίωμα των παιδιών των μεταναστών για ελληνική ιθαγένεια πάει χέρι-χέρι με τις ρατσιστικές πολιτικές της συγκυβέρνησης; των επιχειρήσεων σκούπα, των στρατοπέδων συγκέντρωσης, της συνοριακής δύναμης καταστολής της FRONTEX, των δολοφονικών επιθέσεων των νεοναζί της Χρυσής Αυγής αλλά και της απροκάλυπτης, αδελφικής θα λέγαμε, συνεργασίας με την Ελληνική Αστυνομία. Η στοχοποίηση κοινωνικών χώρων, καταλήψεων και σχολών ως κέντρων ανομίας και διαφθοράς, η προσπάθεια να τρομοκρατήσουν αγωνιστές του συνδικαλιστικού κινήματος – όπως γίνεται στα Χανιά με τη βιομηχανία διώξεων που έχει στηθεί, η λειτουργία παρακρατικών οργανώσεων – όπως η περίφημη ομάδα «Κ» στο δήμο της Αθήνας με την υποστήριξη Καμίνη, οι επιθέσεις σε μετανάστες και οι δολοφονίες των Σαχζάτ Λουκμάν και Μπαμπακάρ Ντιάε σε Πετράλωνα και Θησείο αντίστοιχα, η δίωξη των 300 μεταναστών απεργών-πείνας – μια ξεκάθαρα εκδικητική δίωξη δείχνουν το απεχθές και εχθρικό πρόσωπο αυτών των πολιτικών που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
Και θα πρέπει να είμαστε τολμηροί στις απαντήσεις μας. Να έρθουμε σε σύγκρουση με την κυβέρνηση Σαμαρά και τα συμφέροντα που υπηρετεί με όσο πάθος, ακόμα κι αν προσπαθήσει να άρει και αυτές τις ελάχιστες δυνατότητες που δίνει ο νόμος Ραγκούση (ν. 3838/2010) για ιθαγένεια και να διεκδικήσουμε βελτιωτικές τροποποιήσεις στην κατεύθυνση όχι της υπό κριτήρια παροχής ελληνικής ιθαγένειας σε παιδιά αλλά της πλήρης χορήγησης ιθαγένειας σε όλα τα παιδιά των μεταναστών χωρίς κριτήρια και προοπτικές. Χρειάζεται να είμαστε ρεαλιστές. Ο νόμος που έφερε το ΠΑΣΟΚ και ο οποίος αποτελούσε μια από τις πολλές σπασμένες υποσχέσεις του Παπανδρέου δεν έλυσε το πρόβλημα που δημιουργείται. Αντίθετα, μετά τις ρατσιστικές αντιδράσεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΛΑΟΣ, και για να εξασφαλίσει τη συναίνεση του ΛΑΟΣ στην υπερψήφιση του πρώτου Μνημονίου, ο Ραγκούσης και το επιτελείο του διαμόρφωσαν ένα νόμο που δίνει την ιθαγένεια με το σταγονόμετρο. Εξαρτά δηλαδή, την έγκριση της αίτησης από τη νομιμότητα και των δύο γονέων του αιτούντος, όταν είναι γνωστό ότι λόγω δυσκολίας εύρεσης εργασίας και επικόλλησης ενσήμων πολλοί μετανάστες, έστω κι αν έχουν πολλά χρόνια στην Ελλάδα, χάνουν το καθεστώς νομιμότητας. Με αυτά τα δεδομένα δεν είναι παράλογο ότι μετά από δύο περίπου χρόνια εφαρμογής του νόμου, το δικαίωμα της ιθαγένειας απονεμήθηκε σε ελάχιστους δικαιούχους, τη στιγμή που το ρατσιστικό μέτωπο που αντιτάχτηκε στο νόμο υποστήριζε ότι θα «αλλοιώνονταν η σύνθεση του εκλογικού σώματος». Η λήψη της ιθαγένειας βέβαια δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ίσα δικαιώματα, πόσο μάλλον κοινωνική ισότητα. Η ιθαγένεια αποτελεί απλώς τον νομικό δεσμό ενός ανθρώπου με ένα κράτος, την μετατροπή του σε πολίτη, το δικαίωμά του δηλαδή να αξιώνει δικαιώματα. Αυτή η αστικού δικαίου φύση της ιθαγένειας, μαζί με το γεγονός ότι αυτή βασίζεται πάντοτε σε έναν αποκλεισμό (μία διάκριση κατά αυτών που δεν είναι ιθαγενείς), δεν πρέπει να μας αποπροσανατολίσει ούτε για μια στιγμή από το πραγματικό διακύβευμα στην τρέχουσα συγκυρία. Η συζήτηση για την ιθαγένεια αποτελεί κομμάτι της αντιπαράθεσης για την συνολική κατεύθυνση της ελληνικής κοινωνίας, σε μια περίοδο που οι μνημονιακές πολιτικές της φτώχειας και της εξαθλίωσης ξαναφουσκώνουν τα φαντάσματα της ναζιστικής ακροδεξιάς, του κρατικού αυταρχισμού και της εθνικιστικής περιχαράκωσης. Ακόμα παραπέρα, το υπόβαθρο της συζήτησης για την ιθαγένεια είναι ταξικό. Υποκείμενα του δικαιώματος στην ιθαγένεια με βάση τη νομοθεσία που μας απασχολεί είναι τα παιδιά των μεταναστών εργατών που δούλεψαν και μόχθησαν τα τελευταία είκοσι χρόνια στην Ελλάδα. Η εμμονή της ελληνικής κυρίαρχης τάξης να στερήσει από τα παιδιά αυτά την ιθαγένεια δεν είναι απλώς εθνικιστική και ρατσιστική, αλλά βαθιά ταξική: αποτυπώνει το ταξικό μίσος των εργοδοτών της χώρας υποδοχής οι οποίοι “ζήτησαν χέρια αλλά τους ήρθαν άνθρωποι” (για να χρησιμοποιήσουμε μια φράση οικεία στους Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία). Η στέρηση της ιθαγένειας από τα παιδιά των μεταναστών αποτελεί ακόμα κομμάτι του ευρύτερου πολέμου κατά της νεολαίας, που έχουν εξαπολύσει οι μνημονιακές κυβερνήσεις, με τη διάλυση της εκπαίδευσης, την ανεργία, την καταστολή. Τα 200.000 περίπου παιδιά μεταναστών που μεγαλώνουν στην Ελλάδα είναι υπό διωγμό, όπως και συνολικά η νεολαία στη χώρα μας. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω από τις ανάγκες της κοινωνίας αλλά ούτε πρέπει να λησμονήσουμε το μέγιστο των αιτημάτων μας: για ιθαγένεια σε όλα τα παιδιά των μεταναστών χωρίς προϋποθέσεις και περιορισμούς που υποτιμούν, μεταξύ άλλων, και τη νοημοσύνη μας. Η Αριστερά (ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ) χρειάζεται να πρωτοστατήσει σε αυτή η μάχη και δεν πρέπει να βρεθεί πίσω από αυτή την αναγκαιότητα, ούτε μπορεί να γίνει η ουρά του μνημονιακού ΠΑΣΟΚ που με νύχια και με δόντια υπερασπίζεται ένα νόμο που δεν έχει να προσφέρει τίποτα στην ουσία του αλλά μπορεί να δώσει πόντους αγωνιστικότητας σε ένα κόμμα που πνέει τα λοίσθια. Ας μην ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία του κόσμου, γονείς και μαθητές, υποστηρίζουν το δικαίωμα των παιδιών στην ιθαγένεια και αυτό είναι ένα πάρα πολύ καλό νέο. Ας μην ξεχνάμε επίσης, ότι η κατάργηση του νόμου αποτελεί κοινή δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας, των Ανεξάρτητων Ελλήνων, του ΛΑΟΣ και βέβαια της Χρυσής Αυγής. Μπροστά σε αυτό το μέτωπο της αντίδρασης και της καταστροφής χρειάζεται να χτίσουμε ένα πλατύ αντιρατσιστικό, δημοκρατικό και κοινωνικό μέτωπο όπου μεταξύ άλλων θα διεκδικεί όχι μόνο ιθαγένεια για όλα τα παιδιά αλλά και τη νομιμοποίηση των γονιών τους χωρίς επίσης, περιορισμούς και προϋποθέσεις.
Ο αγώνας για νομιμοποίηση όλων των μεταναστών χωρίς χαρτιά και για πολιτικό άσυλο είναι μπροστά μας και θα είναι μια σκληρή αναμέτρηση με τη ρατσιστική πολιτική της κυβέρνησης. Στο δημόσιο διάλογο που ανοίγει ξανά εν όψει της ψήφισης νέου νόμου για την ιθαγένεια, πρωτεύουσα θέση θα πρέπει να έχει όχι μόνο η ιθαγένεια των παιδιών, αλλά η νομιμότητα των γονέων. Η θέση αυτή δεν αποτελεί πλειοδοσία ούτε μαξιμαλισμό. Από τη στιγμή που η κατάθεση τής αίτησης για την ιθαγένεια εξαρτάται από τη νομιμότητα των γονέων, η νομοθέτηση του δικαιώματος στην ιθαγένεια κινδυνεύει να καταστεί αδειανό πουκάμισο, αν δεν επιλυθεί το ζήτημα στην ολότητά του. Αυτό εξάλλου ήταν εξαρχής και το σημαντικότερο πρόβλημα του ν.3838/2010. Αξίζει εδώ να υπενθυμίσουμε πολιτικά το γιατί: η κυβέρνηση Παπανδρέου, διά μέσου του τότε Υπουργού Εσωτερικών Ραγκούση, υποχώρησε στις ακροδεξιές απαιτήσεις και ενέταξε στον νόμο την προϋπόθεση νομιμότητας και των δύο γονέων, προκειμένου να κερδίσει τη συναίνεση του ΛΑΟΣ στην επικείμενη ψήφιση του πρώτου Μνημονίου. Οι υποσχέσεις για ρύθμιση των χιλιάδων περιπτώσεων μεταναστών που έχουν εκπέσει της νομιμότητας λόγω μη συγκέντρωσης των αναγκαίων ενσήμων (η τότε εκτίμηση μίλαγε για 130.000 ανθρώπους) έμειναν στον αέρα. Στη σημερινή συζήτηση για την ιθαγένεια, το θέμα της νομιμότητας των γονέων θα πρέπει να ξανανοίξει: είτε ο νόμος θα άρει την προϋπόθεση νομιμότητας των γονέων για την κατάθεση αίτησης για την ιθαγένεια είτε θα πρέπει να ανοίξει νέα διαδικασία νομιμοποίησης των γονέων. Ειδάλλως, το πρόβλημα της ιθαγένειας των παιδιών των μεταναστών θα διαιωνίζεται. Γιατί, τώρα και περισσότερο από ποτέ, η κυβέρνηση παίζει το χαρτί του ρατσισμού για να αποπροσανατολίσει την οργή ου κόσμου της δουλειάς από τα αντεργατικά μέτρα των Μνημονίων, τις μαζικές απολύσεις, τις περικοπές στις κοινωνικές και δημόσιες υπηρεσίες στοχοποιώντας τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Ήρθε η ώρα να ενισχύσουμε και να δυναμώσουμε το αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό κίνημα που θα σταματήσει τη συνεχιζόμενη επιθετικότητα της κυβέρνησης που λειτουργεί ήδη στρατόπεδα συγκέντρωσης – όπως το «ελληνικό Γκουαντάναμο» στην Αμυγδαλέζα, όχι μόνο για μετανάστες αλλά και για τοξικοεξαρτημένα άτομα όπως είναι το σχέδιο και όπως καταγγέλλουν μέλη ιατρικών υπηρεσιών, που προσπαθεί να εκκαθαρίσει περιοχές του κέντρου της Αθήνας – αφήνοντας το μέσα στη φτώχεια και την εξαθλίωση, να θωρακίσει τα σύνορα με τη FRONTEX. Να μην επιτρέψουμε στη Χρυσή Αυγή να αναπτυχθεί σε σχολεία και γειτονιές και να χύσει το ρατσιστικό δηλητήριο της, ούτε να ανοίξει εκστρατεία κατά του Ισλάμ – γιατί η ισλαμοφοβική στροφή, τμήμα του ρατσιστικού λόγου, είναι επικίνδυνη αφού βαθαίνει τους αποκλεισμούς για τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς και επαναφέρει τη ρατσιστική διάκριση για το χρώμα αλλά ούτε και να προσπαθεί να χτυπήσει την ανεξάρτητη οργάνωση των κοινωνικών τάξεων, κάτι που δεν έχει επιτύχει μέχρι σήμερα κι αυτό χάρη στην ύπαρξη ενός πολύ διακριτού κινήματος μέσα στην κοινωνία που αντιμετωπίζει με τον σωστό τρόπο τους νεοναζί. Και «σωστός τρόπος» δεν είναι άλλος από τη δημιουργία νέων αντιφασιστικών συντονισμών, πρωτοβουλιών, κτλ, όπου πρωταγωνιστικό ρόλο θα έχουν 1) οι μαζικές οργανώσεις της εργατικής τάξης σε κάθε υπό δημιουργία αντιφασιστικό/αντιρατσιστικό μέτωπο – όπως συμβαίνει με τις ΕΛΜΕ και τους Διδασκαλικών Συλλόγων, το παράδειγμα των δασκάλων και των καθηγητών στα Χανιά με τις αντιφασιστικές επιτροπές τους είναι ενδεικτικό, όπου 2) δεν θα υποτιμούν τις αντιρατσιστικές αιχμές που βοηθούν στο να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς το πρόβλημα, όπως ότι οι φασίστες μεγαλώνουν από το ρατσισμό των μνημονιακών κυβερνήσεων και 3) θα στοχεύουν σε δράση διαρκείας με στόχο τη συστηματική παρενόχληση και τελικά την απονομιμοποίηση της δράσης των φασιστών. Δεν μπορούμε να διεκδικήσουμε λιγότερα από το να κλείσουν τα γραφεία της Χρυσής Αυγής, τη φυλάκιση των εγκληματιών ‘‘βουλευτών’’ της, να καταδικαστούν οι δολοφόνοι του Σαχζάτ και του Μπαμπακάρ ενάντια στο κουκούλωμα που επιχειρείται, το συνειδητό αποκλεισμό της Χρυσής Αυγής από κάθε ΜΜΕ, κοινωνική εκδήλωση, κοκ. Αυτό όμως δεν πρόκειται να γίνει από μια μνημονιακή κυβέρνηση, που την συμφέρει η ύπαρξη των νεοναζί συμμοριών, ούτε με την οποιαδήποτε νομική απαγόρευση αλλά θα το επιβάλει το ίδιο το αντιφασιστικό/αντιρατσιστικό κίνημα στους χώρους δουλειάς, τις γειτονιές και τους δρόμους. Η απονομιμοποίηση δηλαδή θα γίνει από την κοινωνία και με τους όρους αυτής και όχι με την επίκληση στους θεσμούς και στις άνωθεν παρεμβάσεις γιατί τότε αυτό δεν θα γίνει ποτέ. Σε αυτό κρίσιμο ρόλο έχουν οι οργανώσεις της εργατικής τάξης και της νεολαίας: τα σωματεία, οι σύλλογοι, τα πολιτικά κόμματα της Αριστεράς, οι μαζικές συλλογικότητες και φυσικά, οι κοινότητες των μεταναστών. Γιατί η οργανική σύνδεση του αντιφασιστικού αγώνα με τις μάχες που δίνουν οι εργαζόμενοι στους χώρους δουλειάς τους ή στους τόπους καταγωγής τους ενάντια στα αλλότρια συμφέροντα που λυμαίνονται τον μόχθο του καθημερινού ανθρώπου και τη γη, μπορούν να κρίνουν αν θα σταθεροποιήσου τη Χρυσή Αυγή ή αν θα είναι η αρχή της πολιτικής της απομόνωσης. Οι μάχες για ιθαγένεια σε όλα τα παιδιά και για νομιμοποίηση όλων των μεταναστών, μάχες πολύ ιδιαίτερες αλλά όχι διαφορετικές και ξεκομμένες από το σύνολο των μαχών, μόνο να κερδίσουν θα έχουν από αυτό.
επισήμανση: στοιχεία και ιδεές για το άρθρο πάρθηκαν από το βιβλίο του Θανάση Καμπαγιάννη, δικηγόρου και συγγραφέα «Η πάλη ενάντια στο ρατσισμό – 30 ερωτήσεις και απαντήσεις για τους μετανάστες, το ρατσισμό και τη φιασιστική απειλή» που κυκλοφορεί από το «Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο» καθώς και από το άρθρο-τομή στη συζήτηση για την ιθαγένεια «Να δώσουμε τη μάχη της ιθαγένειας» του ίδιου. Οποιεσδήποτε παρανοήσεις βαρύνουν τον συντάκτη του παρόντος κειμένου.