Ιχνηλατώντας το παρελθόν: 153 χρόνια από το Ολοκαύτωμα του Αρκαδίου | Σπάνιο υλικό

Του Γ. Σταράκη

Σήμερα  η «ιχνηλάτηση» αφορά την Ιερά Μονή Αρκαδίου, το παγκόσμιο σύμβολο Αντίστασης σε κάθε μορφή καταπίεσης.

«Εργαλεία» υπάρχουν άφθονα. Έχω υποχρέωση όμως να αναφέρω δύο σημαντικά βιβλία:» Μονή Αρκαδίου. Νέες σελίδες στην ιστορική τοπογραφία» του φίλου Κλεόνικου Σταυριδάκη και «Ιερά Μονή Αρκαδίου. Ιστορία – Αρχαιολογία – Παράδοση» του Δρα. Θεοχάρη Μιχ. Προβατάκη.

Ο λαός της Κρήτης μετά από μια περίοδο βενετσιάνικης δουλείας 450 χρόνων το 1669 πέρασε στην Τούρκικη. Φόροι, εξευτελισμοί, βασανισμοί κλπ υποχρεώνουν τους Κρητικούς να επαναστατήσουν.

153 χρόνια πριν. 1866 ζητούν σεβασμό της χριστιανικής θρησκείας και λήψη μέτρων για την οικονομική ανάπτυξη του νησιού.

Η Παγκρήτια Συνέλευση στέλνει αναφορά στο Σουλτάνο και το μυστικό υπόμνημα προς τους μονάρχες Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας για ενέργειες. Αδιαφορούν. Επίσης η τότε Ελληνική κυβέρνηση δήλωνε… ουδετερότητα.

Επαναστατικό κέντρο η Ιερά Μονή Αρκαδίου. Χωρίς βοήθεια σηκώνουν το λάβαρο της Επανάστασης στις 21 Αυγούστου 1866 με το σύνθημα «ΕΝΩΣΙΣ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ».

Ο Μουσταφά Πασάς με 15.000 Τούρκους, Αλβανούς, Αιγύπτιους και Τουρκοκρητικούς αλλά και με ισχυρό πυροβολικό φθάνει έξω από το Μοναστήρι.

Μέσα υπάρχουν 966 ψυχές. Μόνο οι 250 μπορούν να πολεμήσουν. Προτείνουν παράδοση. ΌΧΙ η απάντηση. Επίθεση. Αποκρούουν οι 250 μαχητές. Οι Τούρκοι ζητούν ενισχύσεις, φθάνει από το Ρέθυμνο ένα μεγάλο κανόνι, η «Κουτσαχείλα» και  άλλο ένα επίσης μεγάλο. Είχαν άλλα 30.

9 Νοεμβρίου 1866. Νέο κύμα επίθεσης. Το απόγευμα τα 30 κανόνια με την «Κουτσοχείλα» και άλλο ένα μεγάλο γκρεμίζουν το Δυτικό τείχος της Μονής. Οι εισβολείς μπαίνουν  μέσα και σφάζουν αμάχους και μαχητές.

Απόγευμα 9 Νοεμβρίου 1866. Οι σφαίρες τελειώνουν. Γυναίκες, γέροντες, παιδιά και τραυματίες με οδηγίες του Ηγούμενου κλείνονται στην πυριτιδαποθήκη.

Οι βάρβαροι προσπαθούν με σφαίρες, λοστούς, λόγχες, γιαταγάνια να σπάσουν την πόρτα, να μπουν και να σφάξουν τους Χριστιανούς. Τότε, ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης βάζει φωτιά στο βαρέλι με το μπαρούτι. ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ!!!

Τραγικός επίλογος. Από τους 964 οι 869 σκοτώθηκαν, σφαγιάστηκαν ή ανατινάχθηκαν στον αέρα.

114 άνδρες και γυναίκες πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Οι Τούρκοι είχαν πάνω από 1500 νεκρούς. Τραυματίστηκαν 3.000.

Η απίστευτη, η τεράστια, η μοναδική αυτή πράξη τόλμης που ξεπέρασε τα όρια του δυνατού τίμησε την πίστη, την τιμή, την αξιοπρέπεια και έστειλε ένα τεράστιο μήνυμα.

Το Αρκάδι συγκίνησε και ένα κύμα φιλελληνισμού δημιουργήθηκε στην Ευρώπη. Σπουδαίες προσωπικότητες της εποχής όπως ο Βίκτωρ Ουγκώ, ο Τζουζέπε Γκαριμπάλντι και άλλοι, πήραν θέση υπέρ του Κρητικού Αγώνα.

Τελικά το Ολοκαύτωμα δεν πήγε χαμένο. Το 1868 ο Σουλτάνος αναγκάστηκε να παραχωρήσει τον «Οργανικό Νόμο» ένα είδος Συντάγματος που προέβλεπε προνόμια για τους Χριστιανούς και καθεστώς ημιαυτονομίας για το Νησί μας.

Φέτος με εκδηλώσεις θα γιορτάσουμε τα 153 χρόνια του σπουδαίου αυτού γεγονότος.