Επιδείνωση της κατάστασης από το 2019 και μετά, κλίμα φόβου και μη συμμόρφωση με αποφάσεις δικαστηρίων, διαπιστώνει η Μαίρη Λόλορ ειδική εμπειρογνώμονας των Ηνωμένων Εθνών, σε έκθεσή της για το προσφυγικό στην Ελλάδα.
Η ίδια εξέφρασε βαθιά ανησυχία για την υποχώρηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για δυσμενείς εξελίξεις σε πολλαπλά μέτωπα εξαιτίας της κυβερνητικής πολιτικής, όπως σημείωσε σε συνέντευξη Τύπου. Η Μαίρη Λόλορ, έπειτα από δεκαήμερη επίσκεψή της στην Ελλάδα παρουσίασε τις «προκαταρκτικές παρατηρήσεις και συστάσεις» της, οι οποίες αποτελούν κόλαφο για την ελληνική κυβέρνηση και τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου. Η έκθεση θα παρουσιαστεί τον Μάρτιο του 2023 στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.
Άσκησε σφοδρή κριτική, διαπιστώνοντας τη δημιουργία κλίματος φόβου για υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στοχοποίηση οργανώσεων και σημείωσε τη μη συμμόρφωση των ελληνικών αρχών με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η ειδική εμπειρογνώμονας των Ηνωμένων Εθνών υπογράμμισε ότι οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα είναι αντιμέτωποι με ποινικές διώξεις για τις δράσεις τους, στοχοποιούνται και δραστηριοποιούνται σε ένα ολοένα και πιο εχθρικό περιβάλλον.
Μίλησε για «αίσθημα διάχυτου φόβου που νιώθει ένα σημαντικό ποσοστό των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που δείχνει να απορρέει άμεσα από την ποινικοποίηση της μετανάστευσης και του νόμιμου, ειρηνικού έργου που επιτελούν». Απάντησε, ακόμη, σε ερώτηση για τον διασώστη Ιάσονα Αποστολόυπουλο και τη δημοσιογράφο Ίνγκεμποργκ Μπέγκελ, σημειώνοντας ότι δέχονται επιθέσεις και «αυτό τους βάζει σε κίνδυνο».
«Η συνολική αντίληψη για τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα έχει μεταβληθεί σημαντικά μετά από το 2019» είπε για να συμπληρώσει «από τότε, οι υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να επιτελέσουν το έργο τους, ιδίως σε τομείς που μπορεί να θεωρούνται αμφιλεγόμενοι ή γεωπολιτικά πολύπλοκοι και ευαίσθητοι. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές όσον αφορά στα άτομα που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο, των μεταναστών και των προσφύγων».
Σε άλλο σημείο της ομιλίας της είπε «πρέπει να τονίσω επίσης το αίσθημα διάχυτου φόβου που νιώθει ένα σημαντικό ποσοστό των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που δείχνει να απορρέει άμεσα από την ποινικοποίηση της μετανάστευσης και του νόμιμου, ειρηνικού έργου που επιτελούν».
Η ειδική εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ εξέφρασε την ανησυχία της για αναφορές περί «συλλήψεων, εκφοβισμών και κακομεταχείρισης γυναικών, υπερασπιστριών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε χώρους της αστυνομίας». Έκανε συγκεκριμένη αναφορά και σε υπερασπιστές ΛΟΑΤΚΙ κοινοτήτων οι οποίοι αντιμετωπίζουν «ανώνυμες απειλές, διαδικτυακές και σωματικές επιθέσεις, μεταξύ άλλων από ακροδεξιούς εξτρεμιστές και άλλους».
«Η αλληλεγγύη δεν πρέπει ποτέ να τιμωρείται και η συμπόνοια δεν πρέπει ποτέ να δικάζεται» υπογράμμισε η κ. Λόλορ και πρόσθεσε «με ανησυχεί ιδιαίτερα η ποινικοποίηση της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ελλάδα».
Ιδιαίτερη μνεία έκανε στο μητρώο ΜΚΟ, εκφράζοντας ανησυχία για στοχοποίηση οργανώσεων και κάνοντας λόγο για «δυσανάλογες απαιτήσεις» στη διαδικασία εγγραφής.
Επίσης, εξέφρασε την ανησυχία της για αναφορές περί «συλλήψεων, εκφοβισμών και κακομεταχείρισης γυναικών, υπερασπιστριών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε χώρους της αστυνομίας». Έκανε συγκεκριμένη αναφορά και σε υπερασπιστές ΛΟΑΤΚΙ κοινοτήτων οι οποίοι αντιμετωπίζουν «ανώνυμες απειλές, διαδικτυακές και σωματικές επιθέσεις, μεταξύ άλλων από ακροδεξιούς εξτρεμιστές και άλλους».
Ειδική εμπειρογνώμονας των Ηνωμένων Εθνών Μαίρη Λόλορ σημείωσε με έμφαση τη μη συμμόρφωση της Ελλάδας με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για την παροχή προσωρινών μέτρων προστασίας σε πρόσφυγες και μετανάστες που εντοπίστηκαν στον Έβρο.
Τι απαντά το υπουργείο Μετανάστευσης
Μέσω πηγών το υπουργείο απάντησε το υπουργείο Μετανάστευσης. Οι πηγές απορρίπτουν τις κατηγορίες περί «δημιουργίας δυσανάλογων βαρών και περιορισμού της δραστηριότητας» των ΜΚΟ και υποστηρίζουν το ακριβώς αντίθετο από αυτό που καταγράφει η εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ για το μητρώο ΜΚΟ.
Σημειώνουν ότι το θέμα του μητρώου ΜΚΟ έχει σκοπό «την εξασφάλιση της διαφάνειας» και βάζει «τάξη σε έναν πολύπλοκο χώρο με μία διαδικασία πιστοποίησης απόλυτα αναγκαία και αναλογική των προκλήσεων. Ουδεμία διάκριση δημιουργείται και βασίζεται σε αντικειμενικά και μετρήσιμα δεδομένα. Η κα Lawlor είχε την ευκαιρία να διαπιστώσει ότι ελληνικές και ξένες οργανώσεις κάθε είδους που λειτουργούν με νόμιμο τρόπο και έχουν λάβει τη σχετική πιστοποίηση, απολαμβάνουν ανεμπόδιστη πρόσβαση σε όλες τις δομές και απρόσκοπτη δράση».
«Στόχευση των ελληνικών αρχών είναι η αποτροπή παράνομων ενεργειών, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης διακίνησης ανθρώπων, στοιχείο το οποίο αναγνωρίζει και η Ειδική Εισηγήτρια στην Έκθεσή της» σημείωσαν οι πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης.