Του Δημήτρη Μηλάκα
Την ώρα που στην Αθήνα τα media πολλαπλασιάζουν την ένταση του κυβερνητικού πανηγυρικού αφηγήματος περί της δήθεν θωράκισης της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας με την προμήθεια (κάποια στιγμή) έως 40 μαχητικών 5ης γενιάς F-35 από την αμερικανική Lockheed Martin, ο Πρόεδρος της Τουρκίας παρέδιδε μαθήματα για το πώς εξασφαλίζεται η αυτόνομη στρατιωτική (αποτρεπτική ή επιθετική) ισχύ μιας χώρας.
Σε ομιλία του πριν από λίγες μέρες ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε στα επιτεύγματα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας, που δίνουν στη χώρα του απτό στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι της Ελλάδας:
«Με την αμυντική μας βιομηχανία», είπε ο Ερντογάν, «ναυπηγήσαμε το δικό μας αεροπλανοφόρο. Κατασκευάσαμε τα δικά μας ρομπότ. Και θα συνεχίσουμε, διότι δίχως αυτά, δεν μπορείς να είσαι ένα κράτος. Όταν είχαμε έρθει στην εξουσία η παραγωγή της αμυντικής μας βιομηχανίας έφτανε στο 20%, σήμερα είμαστε στο 80%. Από εκεί φτάσαμε στο σημείο αυτό. Στόχος είναι το 100%. Αν δεν το κάνεις αυτό, ο κάθε ένας μίζερος θα έρχεται μπροστά σου και θα σου κάνει μαγκιές. Εμείς τώρα, αν θέλει ο Θεός, θα ναυπηγήσουμε το δεύτερο αεροπλανοφόρο, κι αυτό θα το καταφέρουμε στα δικά μας ναυπηγεία».
Αυτές οι δηλώσεις του Ερντογάν έγιναν μερικές μόλις μέρες μετά τη δημοσιοποίηση, από το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, των συμφωνιών για τις αγορές F-35 από την Ελλάδα και F-16 από την Τουρκία. Οι εν λόγω ανακοινώσεις προκάλεσαν τους επικοινωνιακούς πανηγυρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης, γιατί η Ελλάδα υποτίθεται πως κατάφερε να αποκτήσει 5ης γενιάς υπερσύγχρονα μαχητικά σε αντίθεση με την Τουρκία, που θα περιοριστεί στα αναβαθμισμένα F-16.
Για τα πανηγύρια
Οι πανηγυρισμοί, ωστόσο, της ελληνικής κυβέρνησης μικρή σημασία έχουν, πέραν των επικοινωνιακών (θετικών γι’ αυτήν) επιπτώσεων, καθώς, όπως θα δούμε πιο κάτω, τα F-35, εκτός του ότι είναι πανάκριβα, δεν καλύπτουν (όπως όλοι οι ειδικοί συμφωνούν) τις ανάγκες της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. Αντίθετα είναι ένα όπλο που οι Αμερικανοί θα «παρκάρουν» στην ελληνική επικράτεια για τις στρατηγικές ανάγκες του ΝΑΤΟ με όλα τα έξοδα (και είναι πολύ μεγάλα) πληρωμένα από την Ελλάδα.
Ακόμη χειρότερο για την Ελλάδα είναι το γεγονός πως η αμερικανική πόρτα για τη συμπαραγωγή (και όχι απλώς αγορά) F-35 παραμένει ανοιχτή για την Τουρκία, σύμφωνα με τη δήλωση της Βικτόρια Νούλαντ, αναπληρώτριας υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, μετά τη συνάντηση με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Χ. Φιντάν: «Εάν μπορούμε να επιλύσουμε το ζήτημα των S-400», είπε η Νούλαντ, «oι ΗΠΑ θα χαρούν να καλωσορίσουν την Τουρκία πίσω στην οικογένεια των F-35. Εάν μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτό το ζήτημα, οι κυρώσεις CAATSA θα εξαφανιστούν και θα μπορούμε να επιστρέψουμε στις συνομιλίες για τα F-35».
Ζητούν αποστρατιωτικοποίηση
Όσο η ελληνική κυβέρνηση «πουλούσε» επικοινωνιακά το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον της επέτρεψε να ξοδέψει 8,5 δισ. για χάρη των αμερικανικών στρατηγικών αναγκών, η Τουρκία υπενθύμισε τις θέσεις της και τις πάγιες επιδιώξεις της στο Αιγαίο.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν, έχοντας ολοκληρώσει το παζάρι με τους Αμερικανούς για τον εκσυγχρονισμό της τουρκικής αεροπορίας προσφέροντας τη συμφωνία του για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, σε δηλώσεις του υπενθύμισε ότι ο τρόπος με τον οποίον αντιμετωπίζει την Ελλάδα δεν έχει αλλάξει, παρά τη Διακήρυξη των Αθηνών και τη συνέχιση της διαδικασίας της προσέγγισης.
Μιλώντας ο Τούρκος Πρόεδρος σε κομματική εκδήλωση στη Σμύρνη είπε ότι ο αγώνας που δίνει η Τουρκία συνεχίζεται και δεν τέλειωσε πριν από 100 χρόνια που πέταξε τους εχθρούς στη θάλασσα, αναφερόμενος προφανώς στη Μικρασιατική Καταστροφή.
Την επόμενη μέρα των εμπρηστικών (έτσι θα χαρακτηρίζονταν από την ελληνική κυβέρνηση πριν ξεκινήσει το παραμύθι της προσέγγισης) δηλώσεων Ερντογάν, η Άγκυρα προχώρησε και σε μια απτή υπενθύμιση (η οποία κι αυτή πέρασε στα ψιλά του ενδιαφέροντος της ελληνικής κυβέρνησης και των ΜΜΕ) των πάγιων αξιώσεών της στο Αιγαίο εκδίδοντας Νavtex, σύμφωνα με την οποία:
«Θάσος, Άγιος Ευστράτιος, Ψαρά, Σαμοθράκη, Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Ικαρία, Σάμος, Ρόδος, Κως, Νίσυρος, Καστελλόριζο (και οι ενδιάμεσες νησίδες και βραχονησίδες) είναι σε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, σύμφωνα με την απόφαση της 13ης Φεβρουαρίου του 1914 (συνέδριο Λονδίνου), τη Συνθήκη της Λωζάννης (1923) και τη Συνθήκη Ειρήνης του Παρισιού (1947). Επομένως καμία στρατιωτική δραστηριότητα δεν θα πρέπει να γίνεται στα χωρικά ύδατα αυτών των νησιών».
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι τώρα η Τουρκία αναφερόταν μεμονωμένα σε καθένα απ’ αυτά τα νησιά με αφορμή ασκήσεις που πραγματοποιεί η Ελλάδα. Αυτήν τη φορά η Navtex που εξέδωσε τα περιλαμβάνει όλα, γεγονός που γεννά ερωτήματα, καθώς ο ελληνοτουρκικός (μυστικός) διάλογος για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ενώ έχει ήδη ανακοινωθεί συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν κατά την καλοκαιρινή σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, που θα πραγματοποιηθεί στην Τουρκία.
F-35 θα λέμε και θα… κλαίμε
Το αυταπόδεικτο γεγονός ότι με αγορές (και όχι με σχετικά αυτοτελή αμυντική βιομηχανία) δεν εξασφαλίζεται η απαραίτητη αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας έχει αντιληφθεί προφανώς ο αρμόδιος υπουργός Άμυνας Νίκος Δένδιας και τρέχει να εξασφαλίσει «συμπαραγωγές» με τους Αμερικανούς για ναυπήγηση φρεγατών σε ελληνικά ναυπηγεία και την επαναδραστηριοποίηση της ΕΑΒ. Οι «αεροπόροι» άλλωστε στο Πεντάγωνο τον έχουν ενημερώσει ότι τα F-35:
● Υπολείπονται σε δυνατότητες αναχαιτίσεων έναντι των αναβαθμισμένων F-16.
● Είναι πανάκριβα (καμιά 200αριά εκατομμύρια το κομμάτι).
● Έχουν πανάκριβο κόστος συντήρησης. (Οι Καναδοί, που είναι συμπαραγωγοί, έχουν υπολογίσει ότι το κόστος συντήρησης, εγκαταστάσεων φύλαξης και λοιπών απαραίτητων υποδομών για τη διάρκεια ζωής [30 έτη] των 60 που έχουν είναι μισό τρισεκατομμύριο δολάρια!!!).
● Δεν έχει διευκρινιστεί τι είδους όπλα (και ποιο το κόστος που αυτά συνεπάγονται) είναι διατεθειμένοι να μας επιτρέψουν οι Αμερικανοί να αγοράσουμε.
● Οι δυνατότητες χτυπημάτων μακράς εμβέλειας που έχουν αυτά τα αεροσκάφη εξαρτώνται από (αμερικανικούς) στρατιωτικούς δορυφόρους.