Της Αντριάνας Βασιλά
Στο 4,6% διαμορφώθηκε ο ετήσιος πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 2023, από 6,1% που ήταν τον προηγούμενο μήνα και έναντι αύξησης 8,9% που είχε καταγράψει κατά την αντίστοιχη σύγκριση των ετών 2022 και 2021, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ)… Παρ’ όλα αυτά η απογείωση των τιμών στα τρόφιμα καλά κρατεί δημιουργώντας πονοκέφαλο στα ελληνικά νοικοκυριά.
Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες παρατηρείται αποκλιμάκωση του γενικού πληθωρισμού, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα συνεχίζει να κινείται ανοδικά, και μάλιστα καταγράφει κάθε μήνα διψήφιο ποσοστό ανόδου, που έρχεται να προστεθεί στις αυξήσεις όλων των προηγούμενων μηνών.
Το γεγονός αυτό παραδέχονται ανοιχτά και στην κυβέρνηση, η οποία, προσπαθώντας να σβήσει τη φωτιά των αυξήσεων, πήρε απλώς κάποια πυροσβεστικά μέτρα όπως το «καλάθι του νοικοκυριού», της Σαρακοστής και του… νονού, και όχι ουσιαστικά, όπως για παράδειγμα το μέτρο της μείωσης του ΦΠΑ στα τρόφιμα μέχρι να υποχωρήσουν οι πληθωριστικές πιέσεις.
Επικαλείται μάλιστα το υψηλό δημοσιονομικό κόστος μιας τέτοιας παρέμβασης.
Σταθερή η γενική τάση
Την ίδια ώρα σταθερή παραμένει η τάση για τον πληθωρισμό και τον Μάρτιο, με τον γενικό δείκτη να υποχωρεί για έναν ακόμη μήνα αλλά τις τιμές κυρίως των τροφίμων να παραμένουν σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, ενώ συνεχίστηκε η σημαντική αποκλιμάκωση των τιμών στον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, λόγω και της αντίστοιχης πτώσης των διεθνών τιμών. Οι τιμές όμως των τροφίμων εξακολουθούν να καλπάζουν με ρυθμό 14,3%, με πρωταγωνιστές των ανατιμήσεων το ψωμί και τα δημητριακά, τα κρέατα, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά και αυγά, τα έλαια και λίπη, τα φρούτα και τα λαχανικά.
Την έκρηξη τιμών αποκαλύπτουν και τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας. Σύμφωνα με αυτά, η μείωση του πληθωρισμού στην Ελλάδα τον Μάρτιο στο 5,4% σε ετήσια βάση από 6,5% τον Φεβρουάριο οφειλόταν στη μείωση των τιμών ενέργειας κατά 14,7%.
Πιο συγκεκριμένα η τιμή του ρεύματος μειώθηκε 25,8% σε ετήσια βάση, του πετρελαίου θέρμανσης κατά 22,1% και των καυσίμων – λιπαντικών κατά 7,2%, ενώ η τιμή του φυσικού αερίου αυξήθηκε 9,2%. Στη μεγάλη μείωση συνέβαλε το γεγονός ότι η σύγκριση γίνεται με τον Μάρτιο του 2022.
Αντιθέτως στα τρόφιμα οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν σε γαλακτοκομικά – αυγά (23,1%), στα κρέατα (19,8%), σε έλαια και λίπη (17,5%), σε ψωμί – δημητριακά (15,6%) και σε καφέ – κακάο – τσάι (14%).
Πολύ μεγάλες ήταν οι αυξήσεις και στα είδη ένδυσης – υπόδησης (14,4%), στα φαρμακευτικά προϊόντα (13,9%) και στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (17,8%).
Το κόστος για τη χρήση ταξί ήταν αυξημένο 32,9%, των αεροπορικών εισιτηρίων κατά 32,2% και των εισιτηρίων πλοίων 12,8%. Οι τιμές των ξενοδοχείων αυξήθηκαν 8,4% και των καινούργιων αυτοκινήτων 8,8%, ενώ των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων αυξήθηκαν 10,5%.
Σύγκριση με τον Φεβρουάριο
Ενδιαφέρον όμως έχει και να δούμε από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ τη σύγκριση Μαρτίου 2023 με Φεβρουάριο 2023. Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 1,2% τον Μάρτιο 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Φεβρουαρίου 2023, προήλθε κυρίως:
1. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:
● 0,1% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, μοσχάρι, χοιρινό, αλλαντικά, τυριά, λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα, καφέ. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: νωπά ψάρια, γιαούρτι, ελαιόλαδο, νωπά λαχανικά.
● 1,2% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
● 29,4% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω επαναφοράς μέρους των τιμών στα επίπεδα πριν από τις χειμερινές εκπτώσεις.
● 1,2% στην ομάδα Διαρκή αγαθά – Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω επαναφοράς των τιμών στα επίπεδα πριν από τις χειμερινές εκπτώσεις και λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού.
● 0,3% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε νοσοκομεία και κλινικές.
● 0,8% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στο πετρέλαιο κίνησης.
● 0,6% στην ομάδα Ξενοδοχεία – Καφέ – Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε εστιατόρια – ζαχαροπλαστεία – καφενεία – κυλικεία, ξενοδοχεία – μοτέλ – πανδοχεία.
● 0,8% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα άλλα είδη ατομικής φροντίδας.
2. Από τις μειώσεις των δεικτών κατά:
● 1,9% στην ομάδα Στέγαση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης.
● 0,4% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.
Σύγκριση Μαρτίου 2023 με Μάρτιο 2022
Η αύξηση του Γενικού ΔΤΚ κατά 4,6% τον Μάρτιο 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Μαρτίου 2022, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:
1. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:
● 14,3% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρη – σοκολάτες – γλυκά – παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ – κακάο – τσάι, μεταλλικό νερό – αναψυκτικά – χυμούς φρούτων.
● 3,7% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
● 14,4% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.
● 11,0% στην ομάδα Διαρκή αγαθά – Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: έπιπλα και διακοσμητικά είδη, οικιακές συσκευές και επισκευές, υαλικά – επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές υπηρεσίες.
● 5,6% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικά προϊόντα, ιατρικές – οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη.
● 1,9% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, μοτοποδήλατα – μοτοσυκλέτες, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με ταξί, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με πλοίο. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών στα καύσιμα και λιπαντικά.
● 2,9% στην ομάδα Αναψυχή – Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: μικρά είδη αναψυχής – άνθη – κατοικίδια ζώα, κινηματογράφους – θέατρα, γραφική ύλη και υλικά σχεδίασης, πακέτο διακοπών.
● 2,2% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: δίδακτρα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
● 7,5% στην ομάδα Ξενοδοχεία – Καφέ – Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: εστιατόρια – ζαχαροπλαστεία – καφενεία – κυλικεία, ξενοδοχεία – μοτέλ – πανδοχεία.
● 6,2% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας, άλλα είδη ατομικής φροντίδας, ασφάλιστρα υγείας.
2. Από τη μείωση του δείκτη κατά:
● 10,4% στην ομάδα Στέγαση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: ηλεκτρισμό, πετρέλαιο θέρμανσης. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, επισκευή και συντήρηση κατοικίας, υπηρεσίες κοινοχρήστων, φυσικό αέριο, υγραέριο, στερεά καύσιμα.
● 1,9% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.
Στο 5,4% ο Εναρμονισμένος Δείκτης
Ο ΕνΔΤΚ, στον οποίο βασίζεται η Eurostat του Μαρτίου 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Μαρτίου 2022, παρουσίασε αύξηση 5,4% έναντι αύξησης 8,0% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 με το 2021. Ο ΕνΔΤΚ κατά τον Μάρτιο του 2023, σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2023, παρουσίασε αύξηση 1,6% έναντι αύξησης 2,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.
Ο μέσος ΕνΔΤΚ του δωδεκαμήνου Απριλίου 2022 – Μαρτίου 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Απριλίου 2021 – Μαρτίου 2022, παρουσίασε αύξηση 9,2% έναντι αύξησης 2,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Απριλίου 2021 – Μαρτίου 2022 με το δωδεκάμηνο Απριλίου 2020 – Μαρτίου 2021.
Δύσκολο Πάσχα
Πέρα όμως από τα οικονομικά στοιχεία, η πραγματικότητα στην τσέπη των νοικοκυριών την περίοδο του Πάσχα είναι ότι συνεχώς ανεβαίνει η τιμή της βενζίνης πλησιάζοντας / ξεπερνώντας πλέον τα 2 ευρώ το λίτρο, ενώ η τιμή έχει ξεπεράσει τα 2,5 ευρώ σε απομακρυσμένες περιοχές και φυσικά στα νησιά!!! Σύμφωνα με τους βενζινοπώλες πάντως ακόμη και στα αστικά κέντρα θα ξεπεράσει τα δύο ευρώ η βενζίνη καθ’ όλη την εορταστική περίοδο!
Την ίδια ώρα ήδη πιο ακριβό, παρά τα όσα λέει η κυβέρνηση, είναι το φετινό γιορτινό τραπέζι.
Συγκεκριμένα, στο σύνολο, το κόστος για το φετινό πασχαλινό τραπέζι είναι στα 334,05 ευρώ, σε σχέση με πέρυσι που πλήρωσε ο καταναλωτής 296,65 ευρώ, με την αύξηση να φτάνει στο 12,6% πάνω. Με τα αμνοερίφια να κινούνται από 10 μέχρι 15 ευρώ, οι καταναλωτές που θα πάρουν ένα αρνί 10 κιλών θα πληρώσουν στην καλύτερη περίπτωση 100 ευρώ, ενώ, αν υπολογίσει κάποιος και τα συνοδευτικά, είτε κρεατικά είτε τυροκομικά και λαχανικά, τότε ο λογαριασμός… τινάζει την μπάνκα! Και δεν έχουν υπολογιστεί τα γλυκά μέσα σε όλα αυτά…
«Αποτυχημένη πολιτική»
Το αποτέλεσμα είναι ότι η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης έχει προκαλέσει την οργή των παραγόντων της αγοράς, οι οποίοι κάνουν λόγο για αποτυχημένη πολιτική της κυβέρνησης, τονίζοντας ότι «δεν θα την υποστούμε εμείς. Μπαίνουμε μέσα. Έχουμε χάσει πάρα πολλά χρήματα».
Ήδη η Πανελλήνια Ομοσπονδία Καταστηματαρχών Κρεοπωλών (ΠΟΚΚ) απέστειλε αίτημα στην Επιτροπή Ανταγωνισμού να εξετάσει άμεσα λόγω κατεπείγοντος και να γνωμοδοτήσει για το αν η συγκεκριμένη κίνηση του υπουργείου υποθάλπει αθέμιτο ανταγωνισμό και τυχόν χειραγώγηση των καταναλωτών, ώστε να προμηθευθούν το αρνί του Πάσχα από τα σουπερμάρκετ.
Το σκεπτικό της ΠΟΚΚ είναι ότι όταν οι τιμές παραγωγού είναι πάνω από 8 ευρώ το κιλό, γιατί διαφορετικά δεν διασφαλίζεται ούτε καν η βιωσιμότητα των κτηνοτροφικών μονάδων, ο κρεοπώλης που προμηθεύει τους πελάτες του ποιοτικό ελληνικό αρνάκι γάλακτος, δεν μπορεί να συναγωνιστεί τα σουπερμάρκετ που ανακοίνωσαν τιμές 9,90 – 10 ευρώ το κιλό, σε δηλαδή σε τιμή κόστους, όσο και αν συμπιέσει το κέρδος του. Επιπλέον σημειώνουν ότι τα σούπερ μάρκετ που πουλάνε σε αυτές τις τιμές μπορούν «να αντισταθμίσουν την έλλειψη ή το περιθώριο κέρδους τους, λόγω της πληθώρας των προϊόντων που διαθέτουν, γεγονός που δεν δύναται να πράξει ο κρεοπώλης».