Της Μαρίας Λιναρδάκη
Οι E. και Μ. μας διηγήθηκαν τις εμπειρίες τους στο neakriti.gr από τις πρώτες ημέρες διανομής των φακέλων της απογραφής, τη δια ζώσης αλλά και τηλεφωνική συνέντευξη, με τον όρο της ανωνυμίας
Οι E. και Μ. μας διηγήθηκαν τις εμπειρίες τους από τις πρώτες ημέρες διανομής των φακέλων της απογραφής, τη δια ζώσης αλλά και τηλεφωνική συνέντευξη, με τον όρο της ανωνυμίας
Περί τα μέσα Οκτωβρίου είχαμε το ενημερωτικό σεμινάριο στο Κλειστό Γυμναστήριο «Τα Δύο Αοράκια» στην ΒΙΠΕ. Τη Δευτέρα μετά το σεμινάριο ετοιμάσαμε τις μπροσούρες-φακέλους με τους κωδικούς και ξεκινήσαμε τη διανομή. Στα σεμινάρια τηρήθηκαν όλα τα μέτρα για τον κορωνοϊό. Άλλωστε ο στόχος είναι να καταμετρηθούμε (χαμογελά).
Μας άγγιξε το περιστατικό απόπειρας βιασμού της κοπέλας, μέσα στην πόλη του Ρεθύμνου. Από τότε δεν μπαίνουμε στα σπίτια.
Χτυπάμε τα κουδούνια από πάνω προς τα κάτω, αυτό μας έχουν πει και έχει μια λογική. Επίσης, μας έχουν πει να πηγαίνουμε με συγκεκριμένη σειρά για δική μας διευκόλυνση, ώστε να μην χάνουμε τους απογραφέντες. Πηγαίνουμε πάντα από πάνω προς τα κάτω και στα σπίτια από δεξιά προς τα αριστερά.
Χτυπάω τα κουδούνια που έχουν όνομα και ύστερα συνεχίζω με τα υπόλοιπα. Χτύπησα 3 κουδούνια με τη σειρά και κάποιο από αυτά αντέδρασε. Ακούω το θόρυβο και ξεκινάω να μιλήσω για να συστηθώ και να πω το λόγο της επίσκεψής μου, αλλά ανοίγει η πόρτα. Τέλεια σκέφτομαι, θα με περίμεναν, αρχίσαμε καλά.
Μας άγγιξε το περιστατικό απόπειρας βιασμού της κοπέλας, μέσα στην πόλη του Ρεθύμνου. Από τότε δεν μπαίνουμε στα σπίτια.
Ανεβαίνω με τα πόδια, τους 5 ορόφους του κτιρίου και βλέπω έναν κύριο μπροστά από την ανοιχτή πόρτα του διαμερίσματος. Πριν προλάβω να μιλήσω μου την έκλεισε στην μούρη.
– Αρνούμαι να απαντήσω, γράψε αρνητής!
Ε.: Δεν είναι εύκολο, έχουμε «φάει» πολύ κρύο, επίσης τα σπίτια στο Ηράκλειο δεν έχουν ασανσέρ. Σε όλα πηγαίνουμε με τα πόδια. Και τα χρήματα δεν είναι αυτά που ακούγονται. Για να λάβουμε το ανώτατο ποσό των 1.200 ευρώ (μικτά, καθώς οι κρατήσεις είναι περίπου 40%) πρέπει να απογράψουμε τουλάχιστον 120 σπίτια. Δύσκολο, το θεωρώ άπιαστο όνειρο. Για αυτό το λόγο έχω χρεωθεί δύο τμήματα, δηλαδή 250 κατοικίες.
Μ.: Σε εμένα έδωσαν περισσότερα σπίτια, γιατί παραιτήθηκαν αρκετοί συνάδελφοι. Όχι μόνο γιατί τα χρήματα είναι πολύ λίγα για αυτό που παραδίδεις εν τέλει. Για να επιτευχθεί ο στόχος των 120 τουλάχιστον απογραφών κατοικιών πρέπει να είσαι οργανωτικός σαν άνθρωπος και να το έχεις, εννοώ το κοινωνικό. Για εμένα είναι πιο εύκολο. Για πολλούς όμως όχι, για αυτό παραιτήθηκαν. Έχουν παραιτηθεί και στο Ηράκλειο αρκετοί απογραφείς. Όχι στο κέντρο, οι περισσότεροι στην ενδοχώρα.
Στις σεισμόπληκτες περιοχές οι απογραφείς δυσκολεύονται αρκετά, γιατί δεν βρίσκουν άνθρωπο. Εκεί παραιτήθηκαν οι περισσότεροι.
Ε.: Επίσης υπάρχουν αρκετές διαρροές και δεν γνωρίζω κατά πόσο αξιόπιστο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα.
Ο μεγαλύτερος φόβος των πολιτών είναι η Εφορία. Ναι, φοβούνται ότι θα ενημερώσουμε το Taxisnet με τα στοιχεία τους. Δεν το θέλουν. Κάποιοι δεν έχουν υπογράψει Σύμβαση μισθωτή εκμισθωτή στον τόπο διαμονής. Άλλοι σκέφτονται ότι δεν πρέπει να απογραφούν στο αστικό κέντρο όπου διαμένουν, αλλά στο χωριό τους, γιατί φοβούνται ότι μπορεί να κλείσει εκεί το κέντρο υγείας ή/και το σχολείο. Πολλοί δεν θέλουν να δώσουν ΑΦΜ ή ΑΜΚΑ γιατί θεωρούνται προσωπικά δεδομένα για να γνωστοποιηθούν στον απογραφέα. Αυτοί είναι οι ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΟΙ.
Είναι η πρώτη φορά που οι πολίτες καλούνται να απαντήσουν σε τόσες ερωτήσεις και δυστυχώς πολλοί ξεκινούν τη διαδικασία και μετά εγκαταλείπουν. Αντιλαμβάνομαι πώς υπάρχουν κάποια σημαντικά στοιχεία, όπως οι εκροές, δηλαδή εάν Έλληνες μετανάστευσαν ή πόσοι άνθρωποι ήρθαν στην Ελλάδα, αλλά δεν βλέπω το λόγο της απάντησης στην ερώτηση για τον αριθμό των μπάνιων στο σπίτι.
Μ.: Κατά τη γνώμη μου το εγχείρημα με τους φακέλους δεν πήγε καλά. Δεν υπήρξε καλή ενημέρωση. Όλοι συνομολογούν ότι δεν υπήρξε σωστή οργάνωση και ενημέρωση τόσο για τον κόσμο όσο και για τους απογραφείς. Βέβαια, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η πανδημία. Δεν ξέραμε τι θα ισχύει με τα μέτρα κ.ο.κ.
Ναι, έχουμε επόπτες, των οποίων ο ρόλος είναι πάρα πολύ σημαντικός. Μας βοηθούν πολύ και πάντα ανταποκρίνονται άμεσα σε όλες τις απορίες μας.
– Τι θέλετε;, μου λέει
– Καλή σας μέρα, είμαι από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (έτσι μας έχουν πει να λέμε) και ήρθα για να σας απογράψω με τη διαδικασία της προσωπικής συνέντευξης, συγγνώμη απλώς ανέβηκα με τα σκαλιά και έχω λαχανιάσει.
– Δεν με ενδιαφέρει, μου λέει, δεν με απασχολεί
– Μισό λεπτό να πάρω μια ανάσα και να σας εξηγήσω.
– Φύγε όπως ήρθες! Πώς μπήκες μέσα;
– Είμαι απογραφέας και το μόνο που χρειάζομαι από εσάς είναι να μου πείτε μερικά στοιχεία για να απογραφείτε. Ένα δεν μπορείτε αυτή τη στιγμή, θα σας καλέσω όποτε μου πείτε για να το κάνουμε τηλεφωνικά.
– ΔΕΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ! Φύγε θα φωνάξω τον άντρα μου.
– Μπορώ να μιλήσω και σε εκείνον;
Έρχεται ο άντρας της. Επαναλαμβάνω όλες τις πληροφορίες και τους λόγους της επίσκεψής μου.
– Είστε ιδιοκτήτες;
– ΌΧΙ, ΤΙ ΘΕΣ; ΔΕΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΣΤΕ.
Μου ζήτησαν να φύγω από το κτίριο και μου έκλεισαν την πόρτα στα μούτρα. Μετά βγήκαν στο μπαλκόνι.
Ε.: Η πρώτη επαφή με άνθρωπο. Του λέω γεια σας είμαι από την ΕΛΣΤΑΤ για την απογραφή.
– Δεν θέλουμε να κάνουμε
Έβρεχε. Η κυρία ήταν αλλοδαπή. Εάν θέλετε να με βοηθήσετε να σας απογράψουμε. Αρχικά δεν ήθελε. Μετά από λίγη ώρα που επέστρεψε, με είδε στην βροχή και μου είπε, άντε θα το κάνω. Μάλλον με λυπήθηκε.
«Οι αρνητές βγαίνουν στα μπαλκόνια»
Δεν θέλουμε φύγε από εδώ. Δεν θέλουμε να απογραφούμε. Αυτές είναι οι επικρατέστερες απαντήσεις των αρνητών. Αμέσως μετά βγαίνουν στο μπαλκόνι και κοιτάνε. Θα ήμουν τυχερή αν συναντούσα δια ζώσης τους συνεντευξιαζόμενους που έχω χρεωθεί, λίγο πριν μπουν στο σπίτι τους. Θα ήταν όλα πιο εύκολα. Μέσα στο σπίτι είναι όλοι πιο επιφυλακτικοί.
Ξεκίνησα την απογραφή, τέλη Οκτώβρη και μέσα σε δύο μήνες περίπου έχω απογράψει 100 σπίτια. Θα κοπιάσω για πιάσω το στόχο.
Στον ίδιο δρόμο, χτύπησα το θυροτηλέφωνο του προηγούμενου διαμερίσματος. Απάντησε κατευθείαν ο σύζυγος φωνάζοντας ΚΥΡΙΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΣΑΣ ΑΦΗΣΩ ΝΑ ΜΠΕΙΤΕ ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ. Τον ρώτησα αν έχει λάβει κωδικό, λέει ναι έχω κωδικό. Μπορείτε να μας καλέσετε για να σας βοηθήσουμε να αυτοαπογραφείτε ηλεκτρονικά; Όχι δεν θέλω να σας δώσω τα προσωπικά μου στοιχεία.
Επόμενη γειτονιά
Ε.: Χτυπήσαμε τα κουδούνια, δεν άνοιγε κανείς και τη στιγμή που φεύγαμε ΟΛΟΙ ΕΙΧΑΝ ΒΓΕΙ ΣΤΑ ΜΠΑΛΚΟΝΙΑ. Τους μιλήσαμε και ευτυχώς μία κυρία δέχτηκε να μας αφήσει να μπούμε. Ήταν μια γιαγιά 103 ετών. Ναι έχω απογράψει γιαγιά 103 ετών. Οι ηλικίες από 60-103 ετών είναι πάρα πολύ ευγενικοί και συνεργάσιμοι, κυρίως οι γυναίκες. Όσοι νέοι από 20-30 ετών μου υποσχέθηκαν ότι θα αυτοαπογραφούν ψηφιακά, δεν το έπραξαν, παρόλο που γνώριζαν ότι ανά πάσα στιγμή μπορούν να με καλέσουν για να τους βοηθήσω στη διαδικασία. Οι πιο ευγενικοί άνθρωποι είναι κυρίως γυναίκες και μεγάλες σε ηλικία. Πολλές φοιτήτριες επίσης είναι φιλικές και συνεργάσιμες.
Μ.: Δεν θα ξεχάσω την περίπτωση μίας νεαρή κοπέλας. Όταν με είδε μου έκλεισε την πόρτα στα μούτρα και τη δήλωσα ως αρνήτρια. Την δεύτερη φορά που πέρασα από το διαμέρισμα, τη συνάντησα τυχαία και καθώς προσπαθούσα να την μεταπείσω, εμφανίστηκε η πεθερά της. Τη ρώτησε γιατί δεν απογράφεσαι; Εκείνη ντράπηκε και συμφώνησε να απογραφεί…
Οι μοναχικοί
Ε.: Στην δεύτερη γειτονιά που εργάστηκα οι κάτοικοι είναι κυρίως μόνοι τους – Μένουν μόνοι και αυτό με θλίβει. Θέλουν να μιλήσουν και τους ακούω. Μία γιαγιά μου έφερε ένα μαξιλάρι για να καθίσω στο πλατύσκαλο της πολυκατοικίας. Να μην παγώσω είπε.
M.: Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία απογράφονται πιο εύκολα, είναι και οι πιο ευγενικοί! Θα με κεράσουν κουραμπιέ κι ένα ποτήρι νερό. Έχουν μεγάλη ανάγκη για επικοινωνία, κυρίως οι μεγαλύτεροι. Οι πολίτες γύρω ηλικίας περίπου πενήντα ετών αρνούνται κατηγορηματικά. Στα 300 σπίτια που εργάζομαι έχω συναντήσει περίπου 6 αρνητές.
Γενικά αυτοί οι άνθρωποι έχουν ανάγκη από την ανθρώπινη επαφή. Τους είπαμε πως για ό,τι χρειαστούν μπορούν να μας καλέσουν στους αριθμούς μας.
Οι Ρομά
Ε.: Οι Ρομά συνεργάζονται πάρα πολύ, σε αντίθεση με άλλους που μου κλείνουν την πόρτα ή επιδεικτικά με αγνοούν όταν τους χτυπάω το κουδούνι. Τους ακούω που είναι μέσα στο σπίτι.
Οι επιφυλακτικοί
Μ.: Πολλοί φοβούνται λόγω κορωνοϊού ή/και της εγκληματικότητας. Πιστεύω πώς εάν η καταγραφή γινόταν σε άλλη εποχή, ίσως να πήγαινε καλύτερα.
Κι εγώ φοβάμαι πολύ και προσέχω. Έχω τύχει σε περιστατικά που μου λένε είμαι COVID πέταξέ το κάτω από την πόρτα.
Στις δικές μου περιοχές, με τη διαδικασία της αυτοαπογραφής ανταποκρίθηκε μόνο ένας στους τρεις. Ακόμα και όσοι φοβούνται, είχαν τη δυνατότητα να παραλάβουν το φάκελο και να αυτοαπογραφούν. Αυτό που δεν δικαιολογώ για κανένα λόγο είναι την αγένεια.
– ΔΕΝ θΕΛΩ να απογραφώ, θα το κάνουν τα ΠΑΙΔΙΑ μου. Γιατί να σου δώσω εγώ τα στοιχεία μου; Υπάρχουν στο taxis, ξέρει το κράτος τα στοιχεία μου. Ας τα πάρει από εκεί.
Ο καημός της Ελληνίδας μάνας
Στο επόμενο διαμέρισμα ρώτησα μία μητέρα με τι ασχολείται ο γιος της
– ΑΣΕ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ, ΜΕ ΤΙ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ, ΜΟΝΟ ΜΕ ΓΚΟΜΕΝΕΣ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΟΛΗ ΜΕΡΑ
Αρκετές γυναίκες με έχουν καλέσει γιατί ξέχασαν να απογράψουν τον σύζυγο.
– Ωχ, ξέρεις, ξέχασα να απογράψω τον σύζυγο και τα παιδιά μου. Δήλωσα ότι μένω μόνη.
– Αχ, δεν απέγραψα τον άνδρα μου. Ε, μάλλον θέλω να τον διώξω από το σπίτι…
Δεν θα ξεχάσω
Ήταν πρωί, δεν μου άνοιγε κανένας σε μία διπλοκατοικία. Ευτυχώς βρέθηκε μια κυρία, μάλλον με νοητική υστέρηση. Μου άνοιξε και μπήκα.
Όταν έφυγα, κλείνοντας την πόρτα πίσω μου άκουσα την αδερφή της που την χτύπησε (ήταν ήχος χαστουκιού). Πάγωσα, δεν ήξερα τι να κάνω
– ΔΕΝ ΣΟΥ ΕΧΩ ΠΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΟΙΓΕΙΣ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑ;
Αυτά ήταν τα πιο τρανταχτά περιστατικά συν άλλος ένας που μας μίλαγε πολύ άσχημα στο θυροτηλέφωνο, λέγοντας ΠΑΡΑΤΑ ΜΕ ΚΟΙΜΑΜΑΙ ΤΩΡΑ. Α, δεν θα ξεχάσω επίσης τους φοιτητές. Αμελούν να δείξουν υπευθυνότητα και να πράξουν αυτό που εξαρχής υποσχέθηκαν. Να ολοκληρώσουν τη διαδικασία της αυτοαπογραφής.
Γενικά υπάρχει μία ασάφεια, η απογραφή είναι μεν υποχρεωτική, πλην όμως δεν είναι σαφές αν οι «αρνητές» θα υποστούν κυρώσεις για την άρνησή τους. Δυστυχώς μόνο με πρόστιμο λειτουργεί ο Έλληνας.
Είπαν ότι η διαδικασία θα τελειώσει στο τέλος του μήνα. Πήρε παράταση μέχρι τις 10 Ιανουαρίου και θα περάσω να αφήσω πάλι ενημερωτικά σημειώματα σε όλους όσοι έχουν απογραφεί.
Είναι μια εμπειρία που θα μας μείνει αξέχαστη. Καλά Χριστούγεννα σε όλους!