Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και με παρουσία πλήθους κόσμου γιορτάστηκε και φέτος η 68η επέτειος του ολοκαυτώματος της μαρτυρικής Μαλαθύρου. Στην εκδήλωση χαιρετισμό απηύθυναν ο Δήμαρχος Κισσάμου κ. Γιώργος Μυλωνάκης και ο Δήμαρχος Ανωγείων κ. Σωκράτης Κεφαλογιάννης ως εκπρόσωπος του Πανελλήνιου Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών Περιόδου 1941-1945 (Ελληνικά Ολοκαυτώματα).
Κύριος ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο κ. Σπύρος Δαράκης πρώην κοινοτάρχης της μαρτυρικής Μαλαθύρου και πρώην Δήμαρχος Μηθύμνης, που αναφέρθηκε στο νόημα της θυσίας στη σημερινή εποχή.
Την σεμνή τελετή τίμησαν με την παρουσία τους ο υφυπουργός κ. Μανούσος Βουλουδάκης, εκπροσωπώντας την κυβέρνηση, ο αντιπρόεδρος της Βουλής, βουλευτής Χανίων κ. Χρήστος Μαρκογιαννάκης, εκπροσωπώντας το Ελληνικό Κοινοβούλιο, ο εκπρόσωπος του βουλευτή Χανίων κ. Κυριάκου Βιρβιδάκη, κ. Λευτέρης Παπαδερός, πρώην δήμαρχος Ανατολικού Σελίνου, ο αντιπεριφερειάρχης Χανίων κ. Απόστολος Βουλγαράκης, ο Δήμαρχος Χανίων κ. Σκουλάκης Μανώλης, ο αντιδήμαρχος Κισσάμου κ. Νεκτάριος Κουμάκης, ο αντιδήμαρχος Δήμου Πλατανιά κ. Μαλακωνάκης, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Κισσάμου κ. Χαράλαμπος Πιτσιγαυδάκης, ο πάρεδρος Μαλαθύρου κ. Σκανδαλάκης Εμμανουήλ, αντιπροσωπεία της Ν.Ε. Χανίων του Κ.Κ.Ε. , εκπρόσωποι των αντιστασιακών οργανώσεων ΠΕΑΕΑ Χανίων και ΕΟΚ Νομού Χανίων, εκπρόσωπος της 5ης Μεραρχίας Κρητών και ο διοικητής της 1ης ΜΑΛ Μάλεμε , καθώς και ο διοικητής του Α.Τ. Κισσάμου, ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Αστυνομίας και δεκάδες πολιτιστικοί σύλλογοι και φορείς της περιοχής.
Ο Δήμος Κισσάμου , η τοπική κοινότητα Μαλαθύρου, ο Σύλλογος Νέων Μαλαθύρου και Αττικής ευχαριστούν όλους που βοήθησαν στην επιτυχία της εκδήλωσης ιδιαίτερα τον διοικητή της 1ης ΜΑΛ Μάλεμε, τον εκπρόσωπο της 5ης Μεραρχίας Κρητών που με το στρατιωτικό άγημα και τη μουσική λάμπρυναν την σεμνή τελετή.
Επίσης την Ιερά Μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου, την Ενορία Μαλαθύρου και τους συλλόγους νέων Μαλαθύρου για το παραδοσιακό κέρασμα, το Σύλλογο Ριζιτών «Η Κίσσσαμος» και τον αρμόδιο αντιδήμαρχο κ. Μιχάλη Μουντάκη.
ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ κ. ΔΑΡΑΚΗ ΣΠΥΡΟΥ,
Πρώην Κοινοτάρχη της Μαρτυρικής Μαλαθύρου και πρώην Δημάρχου Μηθύμνης στην 68η επέτειο του Ολοκαυτώματος.
Προσφώνηση Επισήμων.
Ερμηνεύοντας τα αισθήματα των κατοίκων του μαρτυρικού μας χωριού αλλά και σύσσωμου του Δημοτικού μας Συμβουλίου, θέλω να ευχαριστήσω την Περιφέρεια Κρήτης και τον αντιπεριφερειάρχη Χανίων για την απόφασή του να συνεορτάσουμε και φέτος την ιστορική για το τοπικό Διαμέρισμα Μαλαθύρου, ημέρα που παίρνει για μας ιδιαίτερη βαρύτητα, μετά την αναγνώριση από την ελληνική Πολιτεία του χωριού μας ως Μαρτυρικού με το Π.Δ. 399/07-12-1998,πράξη συμβολική μα και ταυτόχρονα ουσιαστική, αλλά και όλους εσάς που με την μαζική σας παρουσία, τιμάτε την μνήμη των 61 ηρώων του χωριού μας.
Ο φετινός εορτασμός έχει σαν σκοπό, αφενός μεν να διαφυλάξει την προγονική ιστορική μας κληρονομιά και αφ’ ετέρου να ξαναφέρει στη μνήμη όλων μας την ενοχή του φασισμού γι’ αυτή την τραγωδία.
Ιδιαίτερα όμως να διδάξει και να προβληματίσει τη νεολαία μας που είναι ο φυσικός συνεχιστής των παραδόσεών μας και να μας θυμίζει πως η λησμονιά αποτελεί και την άδεια για να ξαναγνωρίσει η ανθρωπότητα τα ίδια και ίσως πιο φρικαλέα εγκλήματα. Και σ’ αυτόν τον αιματοβαμμένο τόπο επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά ότι την ιστορία την γράφουν πριν απ΄όλους οι απλοί άνθρωποι του λαού, οι οποίοι είναι κορμός και η ψυχή σε ότι ένδοξο έχουν να επιδείξουν τα έθνη.
Αγαπητοί φίλοι,
Η αντίσταση του ελληνικού λαού στη φασιστική επιδρομή άρχισε τον Οκτώβρη του 1940 ως προσταγή της πατρίδας, ως συνταγματική και νομική υποχρέωση των Ελλήνων πολιτών. Το αξιοθαύμαστο εκείνο που την έκανε να μεγαλουργήσει αναδείχνοντας την ανωτερότητα των ιδανικών της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της ανθρωπιάς, απέναντι σε ανθρωποφάγες ιδέες του φασισμού, είναι η σύζευξη της συνταγματικής – νομικής υποχρέωσης με την αντιφασιστική – πατριωτική ανάταση του ελληνικού λαού.
Αυτή η αρμονική στοίχιση είναι που έκανε να υψωθεί το Αλβανικό έπος. Και στο έπος αυτό τα παλικάρια της Μαλαθύρου έδωσαν το παρόν στην πρώτη γραμμή, πολεμώντας με απαράμιλλη ανδρεία και όσοι από αυτούς ζουν ακόμα, υποφέρουν από τις κακουχίες και τα κρυοπαγήματα.
Με τη Γερμανική εισβολή και την συνθηκολόγηση, πεζοί με μύριες κακουχίες και πείνα φτάνουν στη Πελοπόννησο και από κει με βάρκες και με φοβερό κίνδυνο να τους βυθίσουν τα γερμανικά Στούκας , έρχονται στις Μένιες, περιοχή κοντά στα Ροδωπού και στη συνέχεια γυρίζουν στο χωριό, για να συνεχίσουν τον αγώνα που γι’ αυτούς δεν είχε τελειώσει.
Με την ίδρυση των Αντιστασιακών Οργανώσεων εντάσσονται στις γραμμές τους, κύρια σαν τροφοδότες και πληροφοριοδότες. Στο χωριό λόγω της στρατηγικής του θέσης, εγκαθίσταται Αγγλικό φυλάκιο με ομάδα σαμποτέρ και πλαισιώνεται με ντόπιους συνεργάτες και Έλληνες αξιωματικούς, με επικεφαλής τους Ήρωες της Αντίστασης Λοχαγούς Μάρκο Σπανουδάκη και Μανώλη Μπιμπλή. Σε προκαθορισμένες ώρες ο ασύρματος του φυλακίου μεταδίδει σημαντικές πληροφορίες στο Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Είχαν να κάνουν με το αεροδρόμιο του Μάλεμε και γενικά με την ετοιμότητα και τον εφοδιασμό των Γερμανικών δυνάμεων.
Οι Γερμανοί γνώριζαν ότι εδώ αλλά και στα γύρω χωριά υπήρχε οργανωμένη αντίσταση, ήδη είχαν γίνει μάχες στην Άναβο και στη Σήραγγα Τοπολίων. Σε εξόρμηση που έκαναν συνέλαβαν αρκετούς χωριανούς και τους οδήγησαν στο κολαστήριο της Αγυιάς όπου και μερικοί εκτελέστηκαν και άλλοι θα οδηγούντο στα Γερμανικά κρεματόρια.
Η αντιστασιακή όμως δραστηριότητα εκτεινόταν και έτσι το φασιστικό τέρας που ψυχορραγούσε, σε αυτό το μικρό χωριό στις 28/8/1944 –που είναι η πραγματική ημερομηνία- διέπραξε μια θηριωδία που δεν ήταν σχήμα λόγου, να πει κανείς ότι μπροστά της η Δαντική κόλαση είναι κωμωδία.
Κυρίες και κύριοι,
Θα αναφερθώ περιληπτικά στην εξιστόρηση του γεγονότος.
Νεκροί συγχωριανοί μου, θύματα της χιτλερικής θηριωδίας, μάρτυρες του σταυρωμένου λαού μας, ήρθαμε εδώ σήμερα, πάνω στα άγιά σας λείψανα, ταπεινοί προσκυνητές να τηρήσουμε ενός λεπτού σιγή στην άγια μνήμη σας. Ήρθαμε ακόμα για να δείξουμε πως ο τόπος αυτός είναι ιερός και γι’ αυτό τόπος προσκυνήματος.
Για να μην ξεχνούμε ποτέ για να ζούμε σήμερα εμείς ελεύθεροι χρειάστηκε να μαρτυρήσουν εκατομμύρια άλλοι. Οι στατιστικές λένε ότι ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος κράτησε 2.194 ημέρες και απλώθηκε σε έκταση 22.000.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων περίπου και ανάγκασε να ντυθούν στο χακί πάνω από 110.000.000 άνθρωποι. Μας είναι δύσκολο να πούμε πόσοι από τους παραπάνω γλίτωσαν γιατί οι στατιστικές μιλάνε για 50.000.000 νεκρούς, 90.000.000 τραυματίες και 30.000.000 αναπήρους.
Γιατί στη πατρίδα μας, στην Ευρώπη ολόκληρη, είναι αμέτρητοι του Μαρτυρίου οι τόποι, όπως αμέτρητα είναι του φασισμού τα κακουργήματα. Για πρώτη φορά εκατομμύρια άνθρωποι κλείστηκαν σε στρατόπεδα. Μόνο στην Ελλάδα υπάρχουν 26!!!
Για πρώτη φορά έγιναν πειράματα σε κρατούμενους και εξοντώθηκαν συστηματικά εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι.
Μόνο στη χώρα μας εκτελέστηκαν περί τους 39.000, πέθαναν από πείνα 600.000 , δεν γύρισαν από τα στρατόπεδα της Γερμανίας γύρω στις 100.000, 1.500 χωριά καταστράφηκαν και τα ολοκαυτώματα ξεπερνούν κάθε όριο φαντασίας.
Η ανυπότακτη Κρήτη υποχρέωσε τον Χίτλερ να αναβάλει την επίθεση στη Σοβιετική Ένωση. Είμαστε η μοναδική χώρα που οι χιτλερικοί δεν κατάφεραν να στρατολογήσουν Έλληνες, ούτε για τα εργοστάσιά τους, ούτε για να πολεμήσουν τους συμμάχους. Το 13,2% του πληθυσμού μας θυσιάστηκε στον αγώνα για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία της χώρας. Είμαστε περήφανοι γιατί άλλη μια φορά υπήρξαμε πρωτοπόροι στον αγώνα για τον άνθρωπο και τον πολιτισμό.
Η μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη, ήταν, είναι και θα παραμείνει αιώνιο σύμβολο της ακλόνητης δύναμης της λαϊκής αντίστασης. Ότι κι αν κάνουν, όσο χολή κι αν χύσουν, όσο μελάνι κι αν ξοδέψουν δεν μπορούν να σβήσουν μια Ιστορία που γράφτηκε με ποτάμια αίματος.
Εξήντα οκτώ χρόνια πέρασαν και ο Ελληνικός λαός ζητά δικαίωση. Θεωρεί απαράγραπτο δικαίωμα του, ηθικά και νομικά κατοχυρωμένο βάσει διεθνών συνθηκών που κανένα δικαστήριο σκοπιμότητας δεν το παραγράφει να επιστραφεί στη χώρα μας ο Αρχαιολογικός της πλούτος που κλάπηκε, το κατοχικό δάνειο που συνομολογήθηκε και οι πολεμικές επανορθώσεις που για πρώτη φορά στην Διάσκεψη των Παρισίων προσδιορίστηκαν. Το ύψος σε κοστολόγηση έχει προσδιορισθεί το νομικό μας οπλοστάσιο δεν χωρά αμφισβήτηση . Αυτό όμως που μπαίνει πρώτιστα σήμερα είναι η οργάνωση του αγώνα που πρέπει να πάρει παλλαϊκό χαρακτήρα και εδώ παραμένουν αθάνατα τα λόγια του Μπρέχτ που ασταμάτητα μας θυμίζουν ότι:
«Όποιος σπίτι μένει
σαν αρχίζει ο αγώνας
κι αφήνει άλλους ν’ αγωνιστούν
για την υπόθεσή του
πρέπει προετοιμασμένος να’ναι:
γιατί Όποιος δεν έχει τον αγώνα
μοιραστεί θα μοιραστεί την ήττα.
Ούτε μια φορά δεν αποφεύγει τον
αγώνα Αυτός που θέλει τον
αγώνα ν’ αποφύγει : γιατί
θ’ αγωνιστεί για την υπόθεση του
εχτρού Όποιος για την δικιά του
υπόθεση δεν έχει αγωνιστεί»
Τιμή και δόξα στους μάρτυρες της ΜΑΛΑΘΥΡΟΥ
ΖΗΤΩ Η ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΗ ΝΙΚΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ
ΖΗΤΩ Η ΕΘΝΙΚΗ ΜΑΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ