Το περιστατικό στο Βαμβακόπουλο με τον ξυλοδαρμό και το δέσιμο του 31χρονου ληστή είναι άλλο ένα σε μία σειρά περιστατικών αυτοδικίας που έλαβαν μικρότερη ή μεγαλύτερη δημοσιότητα τα τελευταία χρόνια.
Το Βαμβακόπουλο μέχρι πριν μερικά χρόνια ήταν μία ήσυχη γειτονιά, ένα χωριό δίπλα στα Χανιά. Όλα άλλαξαν με τη δημιουργία της παράκαμψης για την εθνική και τη συνεπακόλουθη κατακόρυφη αύξηση της κυκλοφορίας οχημάτων στην περιοχή. Δημιουργήθηκαν καταστήματα, περισσότερα βενζινάδικα, οι δρόμοι πλάτυναν, τα αμάξια άρχισαν να τρέχουν. Η περιοχή άλλαξε.
Το χωριό δίπλα στην πόλη έγινε επέκταση της πόλης, όμως παρά του ότι αυξήθηκαν οι ανάγκες, δεν αυξήθηκε αντίστοιχα και η αστυνόμευση. Τα σπίτια στην προσφυγική συνοικία του Βαμβακόπουλου με τους απλούς ανθρώπους πλέον απέκτησαν κάγκελα και οι πόρτες που ήταν πάντα ανοιχτές, κλείδωσαν. Ο φόβος στέριωσε για τα καλά στην περιοχή.
Η πλειοψηφία των κατοίκων της περιοχής επικρότησαν τον ξυλοδαρμό του ληστή. Σε συζητήσεις στη γειτονιά μετά το γεγονός, παρά την παραδοχή του βίαιου χαρακτήρα του και της ακραίας εικόνας ενός ανθρώπου που είναι δεμένος σα ζώο, ακούστηκε συχνά το επιχείρημα, “τόσο ξύλο που έφαγε θα το σκεφθεί πολλές φορές πριν ξαναπροσπαθήσει να κλέψει στην περιοχή”.
Οι άνθρωποι στο Βαμβακόπουλο δεν είναι άνθρωποι βίαιοι, όμως, όπως και σε άλλες περιοχές στην Ελλάδα, υπάρχει έντονο το αίσθημα ανασφάλειας σε σχέση με αυτό που χαρακτηρίζεται ως μικροεγκληματικότητα.
Τα πανελλαδικά στοιχεία δείχνουν ότι το 2017 είχαμε μείωση της βαριάς εγκληματικότητας, μία μείωση στις ληστείες σε ποσοστό 9,6% και μία μικρή μόνο αύξηση 0,8% σε κλοπές. Όμως αυτό που δε δείχνουν τα στοιχεία είναι πώς κινείται η μικρή εγκληματικότητα.
Στην Κρήτη, το φαινόμενο που παρατηρείται είναι η μετατόπιση της μικροεγκληματικότητας από τις περιοχές που έχουν υψηλή αστυνόμευση, στις γειτονιές και στα χωριά που θεωρούνται περιοχές “χαμηλού ρίσκου”. Εκεί, παρουσιάζεται μία σημαντική αύξηση κλοπών και διαρρήξεων σε σπίτια, που εντείνει το αίσθημα ανασφάλειας των πολιτών και που κάποιες φορές οδηγεί σε φαινόμενα αυτοδικίας.
Η διάρρηξη ενός σπιτιού με σκοπό την κλοπή είναι ένα σοκαριστικό γεγονός για όποιον το έχει βιώσει. Το σπίτι, είναι το μέρος στο οποίο ο άνθρωπος θέλει να νοιώθει ασφαλής. Όταν αυτό παραβιάζεται με βίαιο τρόπο, αποτελεί στην ουσία του ένα ψυχικό βιασμό που μεγενθύνει το συναίσθημα ανασφάλειας. Αν δε νοιώθεις ασφαλής μέσα στο ίδιο σου το σπίτι πού θα νοιώθεις ασφαλής;
Με όλα αυτά που λέμε δε δικαιολογούμε τα φαινόμενα αυτοδικίας.
Όμως, προσπαθούμε να κατανοήσουμε γιατί κάποιος άνθρωπος να πράξει με έναν τέτοιο τρόπο και για ποιο λόγο μια ειρηνική τοπική κοινότητα να επικροτεί αυτή τη συμπεριφορά.
Το να λέμε ότι “υπάρχουν νόμοι και θα πρέπει να τους σεβόμαστε”, που είχε πει ο Τόσκας στην περίπτωση του 88χρονου που είχε πυροβολήσει τους ληστές που μπήκαν στο σπίτι του, δε λέει και πολλά όταν υπάρχει ένα γενικευμένο αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες, ειδικά σε περιοχές όπου η αστυνόμευση είναι ελλιπής.
Εκεί, όσο το πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται, τα φαινόμενα αυτοδικίας θα αυξάνονται και οι πολίτες θα συνεχίσουν να τα επικροτούν.
Στο Βαμβακόπουλο οι άνθρωποι δε θέλουν να αυτοδικούν, θέλουν να νοιώθουν ασφαλείς μέσα στα σπίτια τους.
Η πολιτεία οφείλει να δράσει αποδεικνύοντας στην πράξη ότι η αυτοδικία δεν είναι λύση. Η πολιτεία οφείλει να δώσει πραγματικές λύσεις ώστε η αυτοδικία να μη μοιάζει με λύση, να μην επικροτείται.