Την Τρίτη 23 Μαΐου 2017 πραγματοποιήθηκε στα Φλώρια του Δήμου Καντάνου-Σελίνου η εκδήλωση τιμής και μνήμης των ηρωικών αγωνισθέντων και πεσόντων στην Μάχη Φλωρίων και Αγριμοκεφάλας.
Στην τελετή παρέστησαν και κατέθεσαν στεφάνι εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων η κυρία Ευαγγελία Βαγιωνάκη, Βουλευτής Χανίων, εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων ο Αντισυνταγματάρχης κ. Καπαδουκάκης Ιωάννης, εκ μέρους της Ελληνικής Αστυνομίας ο Αστυνομικός Διευθυντής Χανίων κ. Λυμπινάκης Γιώργος, εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από τους Δήμους Πλατανιά και Κισσάμου, εκπρόσωποι των κομμάτων της Νέας Δημοκρατίας και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, ο Πρόεδρος του Τοπικού Συμβουλίου Κακόπετρου καθώς και εκπρόσωποι των Πολιτιστικών Συλλόγων Αζωγυρέ, Κακόπετρου, Καντάνου, Σασσάλου, Φλωρίων και η Χορευτική Ομάδα Σελίνου.
Το παρών έδωσαν επίσης ο κύριος Βακάκης Γιώργος, Αντιδήμαρχος και Τελετάρχης της εκδήλωσης, η κυρία Αλφιέρη Στέλλα, Αντιδήμαρχος Καντάνου-Σελίνου, η κυρία Αικατερίνη Καλαϊτζάκη – Περράκη, Πρόεδρος της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Καντάνου-Σελίνου καθώς και τοπικοί φορείς.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση την οποία τέλεσε ο ιερέας Νικόλαος Λαμπάκης, ακολούθησε το προσκλητήριο πεσόντων, η ενός λεπτού σιγή, ο Εθνικός Ύμνος και η κατάθεση στεφάνων.
Στην συνέχεια ο Δήμαρχος Καντάνου-Σελίνου απηύθυνε χαιρετισμό και ακολούθησε η ομιλία του κ. Γεωργιλάκη Γιώργου, ο οποίος ανέλυσε τα ιστορικά κατοχικά γεγονότα της περιοχής.
Η εκδήλωση έκλεισε με την άψογη απόδοση ριζίτικων τραγουδιών από τον Πολιτιστικό Παραδοσιακό Σύλλογο Σελίνου.
Μετά το πέρας της τελετής ακολούθησε παραδοσιακό κέρασμα από τον Πολιτιστικό και Μορφωτικό Σύλλογο Φλωρίων στον όμορφο και φιλόξενο χώρο του Συλλόγου.
Τα γεγονότα της Μάχης
Στις 23 Μαΐου 1941 οι Γερμανοί ναζιστές προελαύνουν προς τα νότια του Νομού Χανίων για να καταλάβουν την Παλαιόχωρα.
Γύρω στις 11 το πρωί ένα τμήμα Γερμανών μοτοσικλετιστών υπό τον Ανθυπολοχαγό Heller καταφθάνει, στα Φλώρια, αποτελούμενο από 20 περίπου στρατιώτες οι οποίοι ανήκαν στη 2η Διμοιρία του 10ου Τάγματος σκαπανέων. Οι Φλωριανοί και οι ένοπλοι πολίτες της περιοχής, που βρέθηκαν εκείνη την ώρα στα Φλώρια; χτυπούν τους Γερμανούς στο χώρο που βρίσκεται ανάμεσα στα μαγαζιά και το σχολείο.
Με τις πρώτες τουφεκιές ξεσηκώνονται οι κάτοικοι των κοντινών χωριών του Σελίνου και της Κισάμου και σπεύδουν στη μάχη μεμονωμένοι ή σε ομάδες, οπλισμένοι με κάθε μέσο και ορισμένοι απ’ αυτούς τελείως άοπλοι. Κατά τη διάρκεια της μάχης εκτυλίσσονται σκηνές ηρωισμού και από τις δυο πλευρές.Από τους Γερμανούς, κανείς δεν παραδόθηκε και, εκτός από δύο που πιθανώς διέφυγαν, οι υπόλοιποι πολέμησαν μέχρι την τελευταία τους πνοή. Οι πολίτες ήταν ακάθεκτοι στις επιθέσεις τους. Ορμούσαν κατά των Γερμανών και τους έπαιρναν τα όπλα μέσα από τα χέρια τους.
Ο Γεώργιος Κωστάκης από τα Πλεμενιανά, που πέθανε το 1984, τους άρπαξε, πάνω στο κορύφωμα της μάχης, το πολυβόλο. Τις απογευματινές ώρες δεν υπήρχε πλέον κανείς ζωντανός Γερμανός. Οι δικοί μας ετοποθέτησαν τους νεκρούς συντρόφους τους σε μια μοτοσικλέτα, που πήραν λάφυρο από τη μάχη, και τους μετέφεραν στην Παλιόχωρα.
Αξίζει να δούμε την περιγραφή ενός επεισοδίου της μάχης των Φλωρίων από τον Ρουμαθιανό δάσκαλο Λιονάκι Δημήτρη, που μαζί με συγχωριανούς του βρέθηκε εκεί. «Απομένει ένας Γερμανός στο μαγαζί του Φραγκεδάκη που κάθε τόσο βάζει με ατομικό πολυβόλο. Γίνεται απόπειρα να τον κάψωμε καίγοντας και το μαγαζί, μα τα πορτοπαράθυρα δεν παίρνουν φωτιά. Μετά γίνεται καταμέτρηση των σκοτωμένων Γερμανών και βρέθηκαν 15, εκτός τους δύο της πρώτης τετράδας που αποπειράθηκε να φύγει, και τους έθαψαν γυναίκες από τα Φλώρια μέσα σε δάσος που του έβαλαν μετά φωτιά και έτσι κατέστη αδύνατη η ανακάλυψη τους. Διέφυγαν μόνον τρεις Γερμανοί.»
Αυτός λοιπόν είναι ο απολογισμός της μάχης των Φλωρίων από πλευράς των Γερμανών. Από τους είκοσι εγλίτωσαν μόνο τρεις. Από τους πολίτες εσκοτώθηκαν ο Καστάνης Κυριάκος, οΠοντικάκης Στέφανος και ο Γεώργιος Σβεστάκης. Οι Γερμανοί μετά τις μάχες στα Μεσαύλια και στα Φλώρια συμπτύχθηκαν στο Κακόπετρο, όπου εκδικούμενοι την ήττα τους εσκότωσαν αθώους, όπως τη Λουφαρδάκη Ελευθερία και ένα μικρό παιδί της. Από τον Κακόπετρο την επομένη το πρωί, 24 Mαΐoυ, εκινήθηκαν κατά της Κανδάνου, αφού ενισχύθηκαν με ένα τμήμα Ορεινών Κυνηγών και με μοτοσυκλετιστές.
Τα διαδραματισθέντα όμως πέραν των Φλωρίων ξεφεύγουν από τα πλαίσια αυτής της περιγραφής. Ωστόσο είναι γνωστό πως οι Σελινιώτες τόσο στην Κάνδανο όσο και σε άλλα μέρη της επαρχίας τους επιβεβαίωσαν για μια ακόμη φορά τη λαμπρή ιστορία του Σελίνου. Όλη η πορεία των Γερμανών από τον Ταυρωνίτη μέχρι την Παλιόχωρα, την οποία κατέλαβαν την 25η Μαΐου, υπήρξε εξαιρετικά αιματηρή. Ο Γερμανός στρατηγός Βίττμαν γράφει:
«Επί της οδού προς την Κάνδανον διεξήγαμε σκληροτάτους αγώνας ως επί το πλείστον με ομάδας αποθηριωμένων σκοπευτών.»
Το αντίτιμο της αντίστασής τους και της μάχης αυτής οι Φλωριανοί το πλήρωσαν ακριβά αφού οι Γερμανοί κατακτητές έκαψαν και κατέστρεψαν δύο φορές το χωριό τα έτη 1941 και 1944, όπως επίσης κατεστράφη εκ θεμελίων και η Κάντανος.