Τη διπλωματική της κληρονομιά ως καγκελάριος της Γερμανίας υπερασπίστηκε την Τρίτη (7/6) η Άνγκελα Μέρκελ, απορρίπτοντας τις κατηγορίες ότι οι πολιτικές της ενώ ηγείτο της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης για 16 χρόνια ευθύνονται έμμεσα για τη συνεχιζόμενη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Μέρκελ: Σταματήσαμε τον Πούτιν από το να εισβάλλει νωρίτερα
Στην πρώτη δημόσια συνέντευξή της μετά την αποχώρησή της από την εξουσία τον Δεκέμβριο, η Μέρκελ υποστήριξε ότι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα είχε εισβάλει πλήρως στη γειτονική χώρα πολύ νωρίτερα, εάν αυτή και άλλοι σύμμαχοι δεν είχαν λάβει αμφιλεγόμενες αποφάσεις, όπως το μπλοκάρισμα της προσπάθειας ένταξης της Ουκρανίας στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ το 2008, ή τη διαπραγμάτευση των ειρηνευτικών συμφωνιών του Μινσκ το 2014 και το 2015, τις οποίες η Ουκρανία θεώρησε ως μειονεκτικές για τη δική της ασφάλεια.
«Δεν ζητώ συγγνώμη»
«Δεν κατηγορώ τον εαυτό μου», είπε η Μέρκελ στο κοινό στο sold-out θέατρο Berliner Ensemble στη γερμανική πρωτεύουσα, όπως μεταδίδει το Politico. «Προσπάθησα να εργαστώ προς την κατεύθυνση της αποτροπής της αταξίας. Και αν η διπλωματία δεν πετύχει, αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν λάθος. Επομένως, δεν καταλαβαίνω γιατί να πω: «Ήταν λάθος». Και επομένως δεν θα ζητήσω συγγνώμη».
Ωστόσο, η Μέρκελ – η οποία καταδίκασε την εισβολή του Πούτιν ως «μια βάναυση επίθεση κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου για την οποία δεν υπάρχει καμία δικαιολογία» – έδειξε επίσης μία κάποια διάθεση αυτοκριτικής: είπε ότι απέτυχε κατά τη διάρκεια της θητείας της «να δημιουργήσει μια αρχιτεκτονική ασφάλειας που θα μπορούσε να είχε αποτρέψει αυτόν τον [πόλεμο] να συμβεί».
Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι τον Απρίλιο κάλεσε τη Μέρκελ και τον πρώην γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, υποστηρίζοντας ότι η μακροχρόνια πολιτική τους για «παραχωρήσεις προς τη Ρωσία» και η αντίθεσή τους στο να βάλουν την Ουκρανία και τη Γεωργία σε μια πορεία προς ένταξη στο ΝΑΤΟ είχαν ενθαρρύνει τη Μόσχα να σκεφτεί ότι «τους επιτρέπεται να κάνουν ό,τι θέλουν» με την Ουκρανία και διαπράττουν «ακόμη και τα πιο φρικτά εγκλήματα πολέμου», όπως στην Μπούτσα.
Οι 2 λόγοι που η Μέρκελ είπε «όχι» στην Ουκρανία για το ΝΑΤΟ
Ωστόσο, η Μέρκελ υπερασπίστηκε την Τρίτη την απόφασή της να μην χορηγήσει στην Ουκρανία το λεγόμενο Σχέδιο Δράσης για Μέλος του ΝΑΤΟ στη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας στο Βουκουρέστι το 2008, αναφέροντας δύο λόγους: Πρώτον, είπε ότι η Ουκρανία «δεν ήταν μια δημοκρατικά ενοποιημένη χώρα» τότε, ακόμα επηρεάζεται έντονα από τους ολιγάρχες και μαστίζεται από τη διαφθορά. Δεύτερον, η Μέρκελ είπε ότι ήταν πεπεισμένη ότι ένα τέτοιο βήμα θα είχε σίγουρα οδηγήσει σε πόλεμο.
«Ήμουν πολύ σίγουρος ότι ο Πούτιν δεν θα άφηνε απλώς [την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ] να συμβεί. Αυτό θα ήταν μια κήρυξη πολέμου γι’ αυτόν», είπε, υποστηρίζοντας ότι ο ρώσος ηγέτης θα είχε χρησιμοποιήσει τη διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ, κατά την οποία η Ουκρανία πιθανότατα δεν θα είχε ακόμη επωφεληθεί από τις αμοιβαίες εγγυήσεις ασφάλειας της συμμαχίας, για να «κάνει κάτι».
«Η εκτίμησή μου είναι αρκετά σαφής: Εάν το Σχέδιο Δράσης για την Ένταξη είχε επανέλθει τότε, [ο πόλεμος που αντιμετωπίζουμε τώρα] θα είχε συμβεί ακόμη πιο γρήγορα», είπε η Μέρκελ.
Χρησιμοποίησε ένα παρόμοιο επιχείρημα για να υπερασπιστεί την κληρονομιά της στις τελικά αποτυχημένες συμφωνίες του Μινσκ, που αποσκοπούσαν στη διασφάλιση της ειρήνης στην ανατολική Ουκρανία, όπου αυτονομιστές που υποστηρίζονταν από τη Ρωσία είχαν εμπλακεί σε ένοπλη σύγκρουση με ουκρανικά στρατεύματα από το 2014.
«Ο Πούτιν θέλει να καταστρέψει την ΕΕ επειδή τη βλέπει ως πρόδρομο του ΝΑΤΟ»
Εάν αυτές οι ειρηνευτικές συμφωνίες δεν είχαν διαπραγματευτεί, «ο Πούτιν θα μπορούσε να είχε προκαλέσει τεράστια ζημιά στην Ουκρανία» το 2014, υποστήριξε, προσθέτοντας ότι τα επτά χρόνια από τότε ήταν «πολύ σημαντικά» για να αναπτυχθεί η Ουκρανία τόσο δημοκρατικά όσο και στρατιωτικά, τώρα σε θέση να αντισταθεί στα ρωσικά στρατεύματα πιο αποτελεσματικά από ό,τι θα μπορούσε το 2008 ή το 2014.
Η Μέρκελ είπε επίσης ότι «σε καμία στιγμή δεν ενέδωσε σε αυταπάτες» ότι η γερμανική πολιτική Wandel durch Handel (αλλαγή μέσω του εμπορίου) θα άλλαζε πραγματικά τη συμπεριφορά του Πούτιν. «Δεν ήμουν αφελής», είπε η Μέρκελ, υποστηρίζοντας ότι προειδοποίησε επανειλημμένα ότι ο Πούτιν «θέλει να καταστρέψει την ΕΕ επειδή τη βλέπει ως πρόδρομο του ΝΑΤΟ».
Ωστόσο, υποστήριξε ότι θεωρούσε σωστό να συνεχίσει «τουλάχιστον κάποιες εμπορικές σχέσεις» με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του αμφιλεγόμενου αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 (τον οποίο ο διάδοχός της Όλαφ Σολτς τελικά εγκατέλειψε πριν από την εισβολή στην Ουκρανία), λέγοντας: «Δεν μπορείτε να αγνοείτε ο ένας τον άλλον εντελώς».