Του Γιώργου Παπανικολάου
Η Τεχνητή Νοημοσύνη (Τ.Ν.) είναι υπολογιστικά συστήματα, τα οποία μέσω αλγόριθμων, εκτελούν εργασίες, που μέχρι πριν λίγο μπορούσαν να εκτελέσουν μόνο άνθρωποι (οπτική αντίληψη, αναγνώριση ομιλίας, μετάφραση γλωσσών, λήψη αποφάσεων…). Παραδείγματα είναι εφαρμογές όπως το Beatoven που δημιουργεί μουσική υπόκρουση για μια ιστορία, το Papercup που μεταγλωττίζει σε οποιαδήποτε γλώσσα κ.α.
Ένα διαλογικό ρομπότ (chatbot) είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή που προσομοιώνει και διεξάγει ανθρώπινες συζητήσεις (γραπτές ή προφορικές), καθιστώντας ικανούς τους ανθρώπους να αλληλεπιδράσουν με ψηφιακές συσκευές, σαν να επικοινωνούσαν με ένα πραγματικό πρόσωπο.
Το πρόσφατο επίτευγμα της εταιρείας OpenAI, ChatGpt-4, μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις πληροφοριακού περιεχομένου, να συντάξει κείμενα όπως εκθέσεις, αναφορές, δοκίμια, παραμύθια, να κάνει αυτόματη μετάφραση, σύνταξη ειδήσεων. Το ChatGpt έχει ήδη περάσει τις πτυχιακές εξετάσεις Νομικής και Ιατρικής των ΗΠΑ.
Για την εκπαίδευσή του, το ChatGPT διάβασε 300 δισ. λέξεις περίπου. Για να φτάσει αυτές τις επιδόσεις ένας άνθρωπος, θα χρειαζόταν να διαβάζει ένα βιβλίο 240 σελίδων τη μέρα για 14.000 χρόνια!
Η επανάσταση είναι βιομηχανική, τεχνολογική και γνωσιακή. Αν μέχρι τώρα ο άνθρωπος αυτοματοποίησε τη μυϊκή του δύναμη, τώρα αυτοματοποιεί και τις γνωσιακές του δεξιότητες. Στην ουσία αναπτύσσεται ένα νέο είδος νοημοσύνης, που ξεπερνά των ανθρώπων σε ορισμένους τομείς.
«Η προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να αποτελέσει μια βαθιά αλλαγή στην ιστορία της ζωής στη Γη και θα πρέπει να σχεδιαστεί και να τεθεί υπό διαχείριση με ανάλογη προσοχή και πόρους. Τα προηγμένα νέα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρότατους κινδύνους για την κοινωνία και την ανθρωπότητα, αν αυτά εξελιχθούν χωρίς επαρκείς διασφαλίσεις», αναφέρεται στην επιστολή χιλιάδων επιστημόνων, ειδημόνων της τεχνολογίας, επιχειρηματιών και ειδικών από όλο τον κόσμο.
Οι αλγόριθμοι που υπάρχουν σήμερα έχουν πλήρη απουσία κριτικής σκέψης. Η ανθρώπινη νοημοσύνη έχει την ικανότητα να χειρίζεται αφηρημένες έννοιες και ιδέες, να δημιουργεί γενικές κατηγορίες και να διατυπώνει νόμους. H τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη σκέψη.
Οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες θα μονοπωλήσουν την πρόοδο, καθώς πρόκειται για μια πολύ ακριβή τεχνολογία. Τα μεγαλύτερα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, χρειάζονται περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια το καθένα, μόνο για εκπαίδευση.Ποιός αποφασίζει για το μέλλον της ανθρωπότητας; Το κεφάλαιο ήδη επιχειρεί να αξιοποιήσει τις εξελίξεις για κατάργηση θέσεων εργασίας και εκτίναξη της κερδοφορίας του.
Περίπου τα δύο τρίτα των υφιστάμενων θέσεων εργασίας είναι πιθανό να επηρεαστούν από κάποιο βαθμό αυτοματοποίησης με βάση την τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με έκθεση της Goldman Sachs.
Κάποιοι χουβαρντάδες διατυπώνουν τα αιτήματα της νέας εποχής: μείωση του ωραρίου εργασίας κατά 1 ώρα. Αυτό… Την εποχή του παραλογισμού της κατοχής από 42 άτομα, περιουσίας ίσης με την περιουσία της μισής ανθρωπότητας (3,5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων), κάποιοι μας προτείνουν να αρκεστούμε στη μείωση της 1 ώρας εργασίας…
Όταν η ανθρωπότητα πληρώνει την «αβλεψία» της να πατεντάρει και να κατοχυρώσει τη γνώση, τα εργαλεία και την κληρονομιά της. Όταν το «εργοστάσιό» της δεν αναγνωρίζεται και οι «σοφοί» και «πρωτοπόροι» βουτάνε ό,τι τους γυαλίσει και το κατοχυρώνουν και με «πατέντες».
[«Η τεχνολογία συνεργάζεται με την επιστήμη και η επιστήμη με την τεχνολογία για να προχωρήσουν, άρα είναι αλληλένδετες. Για μια τεχνολογική ανακάλυψη είναι απαραίτητες οι θεωρητικές γνώσεις από διάφορες επιστήμες. Για την επιστημονική ανακάλυψη είναι απαραίτητος ο τεχνολογικός εξοπλισμός»/Σχολικό εγχειρίδιο Τεχνολογίας.
Κάθε δηλ εφευρέτης και καινοτόμος, για να δημιουργήσει την καινοτομία του, έχει στηριχθεί πάνω στον τεράστιο όγκο γνώσης και προόδου που συσσώρευσε η ανθρωπότητα.
Η οποιαδήποτε γλώσσα, ποτέ δεν προκύπτει σαν αποτέλεσμα της έμπνευσης κάποιων ιδιωτών, αλλά είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας, της επικοινωνίας, της εργασίας και των αγώνων κάθε κοινωνίας. Είναι το θεμελιώδες εργαλείο (ή καλύτερα εργοστάσιο), που πάνω του πατάει και χτίζει ο κάθε ιδιώτης την έμπνευσή του, την παραγωγή και την περιουσία του.
Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί ένα έργο δεκαετιών από χιλιάδες ακαδημαϊκούς και άλλους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, που έχουν επενδύσει αμέτρητες εργατοώρες, αξιοποιώντας τη γνώση που έχει συσσωρεύσει η ανθρωπότητα ανά τους αιώνες].
Η λύση που προβάλλει σαν αυτονόητη μπρος σ αυτές τις εξελίξεις και πρέπει να διεκδικηθεί, είναι το Καθολικό Άνευ όρων Βασικό Εισόδημα (ΚΑΒΕ). Είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, που δίνεται σε όλους, εφ όρου ζωής, για το απλό γεγονός ότι έχουν γεννηθεί και συμμετέχουν σε ανθρώπινη κοινωνία (θα είναι η υλοποίηση του δικαιώματος που αναφέρεται στο άρθρο 25 της Οικουμενικής Διακήρυξης του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα).
Δεν θα είναι η πρώτη φορά που ο καπιταλισμός θα δεχθεί ένα χαλινάρι στην ακόρεστη δίψα του για εκμετάλλευση των ανθρώπων. Οι αγορές είναι η ιστορία των περιορισμών που τέθηκαν και τίθενται στη λειτουργία τους (ώρες εργασίας και 8ωρο, παιδική εργασία, συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας, κοινωνική ασφάλιση…).
Άμεσα οι κοινωνίες πρέπει να κινητοποιηθούν, για να υπάρξουν ισχυρές μορφές δημοκρατικής εποπτείας για τον σχεδιασμό, ανάπτυξη και λειτουργία τεχνολογιών Τ.Ν.
