O επενδυτής θα μπαζώνει, θα χτίζει μέσα στη θάλασσα ή πολύ κοντά σε αυτήν, αλλά το Δημόσιο θα λέει ότι είναι δικά του και θα τα παραχωρεί στον επενδυτή με «αντάλλαγμα χρήσης και μίσθωμα» που «καθορίζονται από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία και ανταποκρίνονται στις τρέχουσες μισθωτικές αξίες της περιοχής»
Μπαζώστε, επενδύστε, νομιμοποιηθήκατε! Είναι το μήνυμα που στέλνει στους στρατηγικούς επενδυτές η κυβέρνηση καθώς το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων που τέθηκε σε διαβούλευση εφευρίσκει νέους τρόπους για να ξεπερνά τους περιορισμούς στη χρήση αιγιαλού και παραλίας, βαφτίζοντας «δημόσια κτήματα» τα ιδιωτικά ακίνητα που δημιουργούνται μέσα στη θάλασσα «λόγω κατασκευής, επέκτασης των έργων ή προσχώσεων».
Το νομοσχέδιο, με τίτλο «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις», προχωρά επίσης σε ουσιαστική κατάργηση κάθε ισχύοντος πολεοδομικού κανόνα προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι ενδιαφερόμενοι. Εχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση έως τις 8 Σεπτεμβρίου 2021 ενώ τις πρώτες τρεις μέρες –έως χθες το βράδυ– είχε υποβληθεί μόλις ένα σχόλιο.
Η πρόθεση του νομοθέτη να μετατρέψει σε «κουρελού» την πολεοδομική νομοθεσία περιγράφεται ευθέως στο άρθρο 4 καθώς αναφέρεται ότι: «Για την πραγματοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων σε χώρους εντός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων επιτρέπονται συγκεκριμένες και ειδικές παρεκκλίσεις από τους ισχύοντες όρους και περιορισμούς δόμησης της περιοχής, καθώς και από τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ν. 4067/2012, Α’ 79) για λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, όπως αυτοί προσδιορίζονται και εξειδικεύονται στο Πλαίσιο Εθνικού Χωροταξικού Σχεδιασμού». Που σημαίνει ότι οι στρατηγικοί επενδυτές θα μπορούν να παρεκκλίνουν από όλους τους κανόνες στους οποίους οφείλει να υπακούει κάθε πολίτης σχετικά με το πού, πώς και πόσο μπορεί να χτίσει στο οικόπεδό του. Αναλυτικότερα, οι παρεκκλίσεις αυτές θα αφορούν:
- α. Τις αποστάσεις των κτιρίων από τα όρια του οικοπέδου, καθώς και τις αποστάσεις μεταξύ των κτιρίων και άλλων εγκαταστάσεων
- β. Τον συντελεστή δόμησης που ορίζει πόσα τετραγωνικά μπορούν να οικοδομηθούν συνολικά
- γ. Τον συντελεστή κατ’ όγκο εκμετάλλευσης
- δ. Την κάλυψη του οικοπέδου που διατίθεται
- ε. Το ύψος, με εξαίρεση το ύψος των πυλώνων φωτισμού, το οποίο καθορίζεται από την αντίστοιχη μελέτη φωτοτεχνικής κάλυψης.
Οπως αναφέρεται στο ίδιο άρθρο, οι συγκεκριμένες και ειδικές παρεκκλίσεις που θα ισχύουν για όποιον κρίνεται ως «στρατηγικός επενδυτής» θα καθορίζονται με Προεδρικό Διάταγμα. Το Π.Δ. αυτό θα εκδίδεται με πρόταση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μετά από γνώμη του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ).
Με το άρθρο 5 του νομοσχεδίου, επιχειρείται να παρακαμφθούν τα εμπόδια που θέτει η νομοθεσία για τη χρήση αιγιαλού και παραλίας. Τα φιλέτα γης εκεί που σκάει το κύμα είναι περιζήτητα κυρίως για τις τουριστικές επενδύσεις αλλά οι νόμοι ορίζουν ότι αυτά είναι «δημόσια πράγματα», με συνέπεια πολλοί επενδυτές να καταλήγουν σε αυθαίρετες κατασκευές που διατηρούνται μέσω της διαδικασίας τακτοποίησης και της πληρωμής προστίμων. Ομως, οι πιέσεις των επενδυτών αυξάνονται όχι μόνο διότι οι τακτοποιήσεις κοστίζουν και έχουν συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα αλλά και επειδή πρέπει να βρεθεί τρόπος και για νόμιμη χρήση του πυθμένα της θάλασσας σε περιπτώσεις όπως εκείνων που θα θελήσουν να εγκαταστήσουν πλωτές ανεμογεννήτριες.
Ετσι, το νομοσχέδιο αναφέρει ότι «για την πραγματοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων επιτρέπεται η παραχώρηση στον φορέα της επένδυσης του δικαιώματος χρήσης αιγιαλού, παραλίας, συνεχόμενου ή παρακείμενου θαλάσσιου χώρου ή του πυθμένα». Θα αρκεί να το αιτείται ο ενδιαφερόμενος όταν υποβάλει τον επενδυτικό του φάκελο στην «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε.». Ακόμη όμως και αν δεν καταρτίζεται επενδυτικό σχέδιο, θα μπορεί να το ζητά από την Κτηματική Υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών που διαχειρίζεται τα «δημόσια κτήματα».
Οπως αναφέρεται, για τη χρήση του αιγιαλού θα απαιτείται γνωμοδότηση από το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού και κοινή απόφαση των υπουργείων Οικονομικών, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Τουρισμού. Η σχετική δημόσια διαβούλευση θα μπορεί να περιορίζεται στις 7 ημέρες και μέσα στην απόφαση θα τεκμηριώνεται για ποιους λόγους η παραχώρηση αυτή «θεωρείται δημόσιας ωφέλειας».
Μετατοπίσεις…
Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι όμως η διατύπωση της παραγράφου για τη μετατόπιση του ορίου του αιγιαλού προς τη θάλασσα. Πρόκειται για πράξη που κάποτε απαγορευόταν αυστηρώς και διά ροπάλου ενώ κάθε τέτοια κατασκευή κρινόταν αυθαίρετη και όποιος την έφτιαχνε πλήρωνε πρόστιμο διατήρησης μέχρι να την κατεδαφίσει.
Τώρα όμως «τα ακίνητα, που δημιουργούνται από τη μετατόπιση προς τη θάλασσα του ορίου του αιγιαλού, λόγω κατασκευής ή επέκτασης των έργων ή προσχώσεων, καταγράφονται ως δημόσια κτήματα και περιέρχονται στην ιδιοκτησία του ελληνικού Δημοσίου, μπορεί δε να παραχωρούνται κατά χρήση ή να εκμισθώνονται στον κύριο του έργου των Στρατηγικών Επενδύσεων». Με άλλα λόγια, ο επενδυτής θα μπαζώνει, θα χτίζει μέσα στη θάλασσα ή πολύ κοντά σε αυτήν, αλλά το Δημόσιο θα λέει ότι είναι δικά του και θα τα παραχωρεί στον επενδυτή με «αντάλλαγμα χρήσης και μίσθωμα» που «καθορίζονται από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία και ανταποκρίνονται στις τρέχουσες μισθωτικές αξίες της περιοχής»!
Τώρα, ποιες μισθωτικές αξίες θα θεωρούνται «τρέχουσες» όταν τέτοιες κατασκευές κρίνονταν έως τώρα αυθαίρετες, αυτό μόνον το επιτελικό κράτος μπορεί να το απαντήσει. Αλλο κρίσιμο ερώτημα που χρήζει απάντησης είναι τι θα απογίνουν πλήθος άλλων τέτοιων κατασκευών που έχουν χαρακτηριστεί αυθαίρετες. Θα συνεχίζουν έτσι τον επενδυτικό τους «βίο» ή θα πάρουν κι εκείνες τον μανδύα της στρατηγικής επένδυσης για να νομιμοποιηθούν;
Πιθανώς, τη μοναδική απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα δίνει η γνωστή από το παρελθόν κραυγή πώλησης (βιβλίων) του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Αδωνι-Σπύρου Γεωργιάδη: «Τα λιγουρεύεστε; Δικά σας!»