Το «πράσινο» φως άναψε το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ιταλίας για να δοθούν οι αποζημιώσεις στους συγγενείς των θυμάτων του Διστόμου, που ζητούν δικαίωση. Ποια είναι τα επόμενα βήματα.
Έτοιμη να τιμωρηθεί η θηριωδία του ναζισμού στο Δίστομο έπειτα από 75 χρόνια αναμονής, κάτι που ενδέχεται να ανακινήσει και άλλες υποθέσεις Ολοκαυτωμάτων στην Ελλάδα, εφόσον ολοκληρωθεί η θετική έκβαση της.
Η λύση δόθηκε από την ιταλική δικαιοσύνη, καθώς το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της Ιταλίας έκρινε την περασμένη εβδομάδα ότι δικαίως το Δίστομο διεκδικεί να εισπράξει αποζημιώσεις
Αυτές αφορούν τα ναζιστικά εγκλήματα και ειδικότερα τη σφαγή πάνω από 200 κατοίκων του χωριού το 1944.
«Η απόφαση του δικαστηρίου σημαίνει ότι φτάσαμε στο τελικό στάδιο της δικαίωσης, στην Ιταλία. Εκτιμώ ότι στο τέλος του μήνα θα υπάρξει η τελική απόφαση», επισημαίνει στο Sputnik, ο Δήμαρχος Διστόμου Γιάννης Σταθάς.
Η ελληνική πλευρά διεκδικεί ως αποζημίωση 70-80 εκατομμύρια ευρώ από τη Γερμανία μέσω Ιταλίας.
Όπως αναφέρει ο Δήμαρχος Διστόμου, το επόμενο δικαστήριο θα κρίνει το ακριβές ύψος του ποσού που θα ληφθεί ως αποζημίωση. «Δεν έχει αποφασιστεί κανένα ποσό. Το επόμενο δικαστήριο γίνεται καθαρά για καθορίσει το ύψος του ποσού».
Η δικαστική απόφαση περί ορθής διεκδίκησης αποζημιώσεων είναι οριστική και αμετάκλητη.
«Η πρόσφατη, θετική για τις οικογένειες των θυμάτων της Σφαγής του Διστόμου, απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της Ιταλίας τιμά την ιταλική Δικαιοσύνη. Η ιστορική αυτή απόφαση θέτει υπεράνω όλων το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, απορρίπτοντας εκ νέου την εφαρμογή του προνομίου της κρατικής ασυλίας (ετεροδικία, state immunity) σε περιπτώσεις εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας», επισημαίνει στο Sputnik o Αριστομένης Ι. Συγγελάκης, συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα και μέλος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου.
«Απορρίπτει, παράλληλα, τα νομικά τερτίπια των γερμανικών κρατικών σιδηροδρόμων, που επικαλούνταν ότι δεν έχουν σχέση με το γερμανικό Δημόσιο. Αναμφισβήτητα, χρειάζεται ακόμη αρκετός δρόμος για την απόδοση των αποζημιώσεων αλλά τα θεμέλια για την τελική δικαίωση έχουν οριστικά μπει», προσθέτει ο αναλυτής που έχει μελετήσει στενά τα ζητήματα των πολεμικών αποζημιώσεων και πρωτοστάτησε, μεταξύ άλλων, στο κίνημα διεκδίκησης γερμανικών οφειλών.
«Το ηθικό κομμάτι της υπόθεσης, παραμένει εξίσου ισχυρό. Αυτό που θέλουμε είναι να δικαιωθούν οι Διστομίτες. Και να γίνει σαφές το μήνυμα ότι όταν γίνεται ένα έγκλημα πολέμου, πρέπει να πληρώνουν οι υπαίτιοι, όσα χρόνια και αν περάσουν», αναφέρει από την πλευρά του ο Γιάννης Σταθάς.
Πώς φτάσαμε ως εδώ
Το 2001 το Δίστομο κέρδισε με αμετάκλητη απόφαση από τον Άρειο Πάγο κατάσχεση γερμανικής περιουσίας στην Ελλάδα για τα ναζιστικά εγκλήματα.
«Η απόφαση δεν έχει εκτελεστεί γιατί πρέπει να υπογράψει ο Υπουργός Δικαιοσύνης, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί, για πολιτικούς λόγους», αναφέρει ο Γιάννης Σταθάς.
Οι Διστομίτες προσέφυγαν στα ιταλικά δικαστήρια καθότι η γειτονική χώρα αναγνώρισε τις διεκδικήσεις τους έναντι της Γερμανίας. Ωστόσο η Γερμανία προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης κατορθώνοντας να μπλοκάρει την υπόθεση, την οποία όμως επανέφερε, πεντε χρόνια πριν, το ιταλικό Συνταγματικό Δικαστήριο.
Με τον τρόπο αυτό οι πολίτες με καταγωγή από το Δίστομο κατόρθωσαν να δεσμεύσουν χρήματα κρατικής γερμανικής εταιρείας και ειδικότερα των «Γερμανικών Σιδηροδρόμων», που έχει παράρτημα στο ιταλικό έδαφος.
Το δικαστήριο έκρινε την προηγούμενη εβδομάδα ότι θα εισπραχθεί τελικά κάποιο ποσό από τα δεσμευμένα χρήματα, χωρίς να έχει αποφασιστεί ακόμα το ακριβές μέγεθός του.
Οι υποθέσεις που θα ανακινηθούν
Μόλις κλείσει η υπόθεση του Διστόμου και άλλες υποθέσεις αναμένεται να έλθουν ξανά στην επιφάνεια από άλλους Έλληνες που θα ζητήσουν δικαίωση για αντίστοιχα εγκλήματα.
«Σειρά έχουν τώρα να αποζημιωθούν οι οικογένειες των θυμάτων των Ολοκαυτωμάτων του νομού Ρεθύμνης και του Αιγίου, που έχουν στα χέρια τους επίσης αμετάκλητες αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης. Οι αποφάσεις αυτές πρέπει να εκτελεστούν με κατάσχεση και εκπλειστηριασμό της περιουσίας του γερμανικού Δημοσίου στην Ελλάδα. Και δεν μπορώ να διανοηθώ ότι θα υπάρξει ξανά Έλληνας Υπουργός, όπως το 2001, που θα αρνηθεί να παράσχει τη σχετική άδεια για την εκτέλεση των αμετάκλητων αποφάσεων της Ελληνικής Δικαιοσύνης», επισημαίνει ο Αριστομένης Ι. Συγγελάκης.
Μετά το Δίστομο, το Αίγιο και το Ρέθυμνο ακολουθούν οι αγωγές των οικογενειών των θυμάτων των υπόλοιπων Ολοκαυτωμάτων της χώρας. Όσο η Γερμανία. αρνείται την πολιτική διευθέτηση του ζητήματος κινδυνεύει να έλθει αντιμέτωπη με ασύμμετρες καταστάσεις, που δεν μπορεί, καν, να φανταστεί.
Την ίδια στιγμή απευθύνει έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση, αναφορικά με τη στάση που πρέπει να κρατήσει.
«Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να αντιληφθεί ότι μόνο η σθεναρή διεκδίκηση των εθνικών δικαίων κάνει τη χώρα σεβαστή σε όλους. Συνεπώς οφείλει με κατάλληλες διπλωματικές και νομικές ενέργειες να κλιμακώσει την πίεση προς τη γερμανική κυβέρνηση για να την υποχρεώσει να προσέλθει στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η διεθνοποίηση του ζητήματος αποτελεί επιτακτική προτεραιότητα. Αν όμως δεν υπάρξει πολιτική λύση, σε εύλογο χρονικό διάστημα, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για τη δικαστική διεκδίκηση του συνόλου των γερμανικών οφειλών».
Αναφορικά με τη γερμανική κυβέρνηση επισημαίνει:
«Είναι καιρός να καταλάβει η γερμανική κυβέρνηση ότι δεν μπορεί, πλέον να συμπεριφέρεται ως διεθνής ταραξίας, που καταπατά τις διεθνείς συνθήκες και αρνείται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της. Οφείλει να αντιληφθεί ότι χωρίς την απόδοση Δικαιοσύνης κι Αποζημίωσης η Γερμανία δεν θα απαλλαγεί ποτέ από το άγος των ναζιστικών εγκλημάτων και ο αντιγερμανισμός στην Ευρώπη θα φουντώνει. Αν, αντίθετα, η Γερμανία, εγκαταλείψει την αδιαλλαξία της και συμβάλλει ως οφείλει στην διευθέτηση του ζητήματος, θα έχει συντελέσει καθοριστικά στην δημοκρατική και ειρηνική προοπτική της Ευρώπης».
Παράλληλα επισήμανε την πίστη του ότι ο ρωσικός λαός στηρίζει απόλυτα τον ελληνικό στις προσπάθειες δικαίωσής του.
«Ο αγώνας μας είναι αγώνας ανάδειξης της Αντίστασης και της θυσίας του ελληνικού λαού και, παράλληλα, έχει σύγχρονο αντιφασιστικό, δημοκρατικό περιεχόμενο. Ο ρωσικός λαός, που επίσης κατέβαλλε βαρύτατο φόρο αίματος στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και πρόσφερε τα μέγιστα στην επίτευξη της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης των λαών, είμαστε βέβαιοι ότι κατανοεί τη σημασία της προσπάθειάς μας για τις γερμανικές αποζημιώσεις και την στηρίζει ολόψυχα. Γιατί η Αντίσταση και συνολικά ο αντιφασιστικός αγώνας δεν ήταν ένα ρητορικό σχήμα αλλά πράξη, θυσία, τρόπος ζωής».
