Η αύξηση του κεφαλαίου της Eurobank με την πώληση των μετοχών του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής σταθερότητας προς 0,30 ευρώ την μετοχή (1/5 της τιμής κτήσης) προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ, που μίλησε για «ολοκλήρωση του εγκλήματος».
Ο βουλευτής του κόμματος, Γιώργος Σταθάκης, μιλώντας στο tvxs.gr, εξήγησε τους λόγους που είναι «λάθος η επιλογή» αναφέροντας ότι η επικείμενη τραπεζική ενοποίηση θα εκτινάξει την τιμή της μετοχής, ενώ η συναλλαγή μπορεί να κατηγορηθεί και για «κρατική επιχορήγηση στον αγοραστή» λόγω της χαμηλής τιμής.
Παρόλα αυτά, η μείωση του χρόνου υποχρεωτικής διατήρησης των μετοχών στους 6 μήνες (από 18 μήνες) δημιουργεί ερωτήματα γύρω από τον μακροπρόθεσμο χαρακτήρα της επένδυσης. Ο Γ. Σταθάκης αναφέρει πως «όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία, δεν πρόκειται για επένδυση, αλλά για απομύζηση, απόλαυση της υπεραξίας και μετά έξοδο». Επίσης, τονίζει πως δεν βλέπουμε προσπάθειες διάσωσης μιας τράπεζας αλλά «ένα παιχνίδι δισεκατομμυρίων ώστε να σχεδιαστεί ο νέος τραπεζικός χάρτης».
Πως σχολιάζετε την πώληση των μετοχών της Eurobank;
Η εμπειρία των μνημονίων έχει αναβιώσει σε όλες τις χώρες την συμμετοχή επενδυτικών ταμείων που χαρακτηρίζουμε γύπες. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ιρλανδία, και στην Πορτογαλία και στην Ελλάδα. Αυτοί που αγόρασαν την Eurobank έχουν τοποθετηθεί και στο Praktiker και σε άλλες υπό χρεοκοπία εταιρίες στην Ελλάδα.
Οι πιέσεις ασκούνται γιατί χρειάζονται 6,5 δις ευρώ οι τράπεζες για να ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση. Από αυτά, σύμφωνα με όσα διέρρευσαν από την τελευταία αποτύπωση της BlackRock, η Eurobank χρειάζεται 2,5 δις. Η τράπεζα λοιπόν πιέζεται να βρει αυτά τα χρήματα. Πιέζεται και η Εθνική για άλλα 2,5 δις. Έχουν αφήσει ήσυχες την Πειραιώς και την Alpha γιατί η ανακεφαλαιοποίηση έγινε πάνω από την τιμή της μετοχής από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Αυτή είναι και η θέση της κυβέρνησης και του ΤΧΣ.
Όμως η επιλογή είναι λάθος.
Πρώτον γιατί το Ταμείο έχει άλλα 11 δις αδιάθετα από τα συνολικά 50 δις. Μπορεί κατά συνέπεια να στηρίξει την τιμή της μετοχής βάζοντας κάποια χρήματα όπου αυτό είναι αναγκαίο. Στην περίπτωση της Eurobank δεν θα χρειαζόταν περισσότερο από 1 δις. Σκοπός της κυβέρνησης πρέπει να είναι η ανάκτηση των συνολικών χρημάτων που έβαλε. Δεν μπορεί να είναι η μέριμνα υπό την πίεση κάποιων πιστωτών. Το να εκποιήσει το χαρτοφυλάκιό της όχι μόνο δεν είναι συμφέρον αλλά θα το πληρώσουν και οι φορολογούμενοι.
Έπρεπε να παραμείνει ο νόμος ως είχε, απαγορεύοντας στο ΤΧΣ να πουλήσει κάτω από την τιμή κτήσης. Το Ταμείο θα κρατούσε τις μετοχές μέχρι να τελειώσει η κρίση. Θα γίνονταν ίσως κάποιες αναδιαρθρώσεις στις τράπεζες. Ο σχεδιασμός αφορά το Ταμείο. Όμως αυτό που έπρεπε να είχε γίνει είναι η στήριξη της μετοχής.
Δεύτερον, καθώς πουλάει πολύ χαμηλότερα, μπορεί να θεωρηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως «κρατική επιδότηση» και άρα να εμποδίσει την πώληση για λόγους ανταγωνισμού. Η επιστολή του Αλμούνια λέει ότι «είμαστε έτοιμοι να δεχθούμε να πουλήσετε λιγότερο αλλά με εύλογη μείωση». Το σύνηθες είναι μια μείωση της τάξης του 10% επειδή μπορεί να μην βρίσκονται επενδυτές. Όχι όμως της τάξης του 80%! Αυτό θεωρείται κρατική επιδότηση εκείνου που θα αποκτήσει την τράπεζα.
Το τρίτο πρόβλημα είναι ότι πουλάει κάτω από την χρηματιστηριακή τιμή, που είναι 0,40 ευρώ. Άρα δίνει 25% κάτω της χρηματιστηριακής τιμής σε μια συναλλαγή με ένα κερδοσκοπικό fund με μόνη ρήτρα να κρατήσει τις μετοχές για έξι μήνες, από εκεί που θα έπρεπε να τις κρατήσει 18.
Αυτό είναι αδιανόητο γιατί σε ένα μήνα η τιμή θα είναι 0,50 και σε έξι μήνες θα βγάλει υπερκέρδος. Αυτό δεν είναι επένδυση. Δεν τους ενδιαφέρει μακροπρόθεσμα;
Το ίδιο συμβαίνει με όλες τις επενδύσεις;
Υπάρχει ένα στοιχείο που δεν πρέπει να μας διαφεύγει. Τέτοιοι επενδυτές δεν ενδιαφέρονται μόνο για την υπεραξία. Συνήθως κάνουν και μια αναδιάρθρωση στην εταιρία στην οποία επενδύουν και μόλις πάρουν υπεραξία φεύγουν. Αυτό έγινε πολύ έντονα στην Ιρλανδία, όπου βέβαια αγόραζαν τα δάνεια της εταιρίας και κατόπιν πήραν την εταιρία. Την αναδιοργάνωσαν βίαια, με απολύσεις, και μόλις πήρε υπεραξία την πούλησαν.
Από αυτά βλέπουμε ότι η απάντηση είναι πιο σύνθετη συνήθως. Δεν είναι απλά η υπεραξία. Είναι απομύζηση και επικερδής έξοδος.
Στην ελληνική περίπτωση, το παιχνίδι είναι πολύ ασφαλές καθώς οι τέσσερις ελληνικές τράπεζες θα ενταχθούν στην ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση. Άρα η υπεραξία είναι δεδομένη. Για αυτό τον λόγο το ΤΧΣ έπρεπε να κρατήσει τις μετοχές.
Ακόμη δεν ήταν υποχρεωμένο μέχρι το 2018 να ξεφορτωθεί τις τράπεζες και η υπεραξία που θα αποκτήσουν με την τραπεζική ενοποίηση δεν συμφωνεί με μια βεβιασμένη πώληση – εκτός και αν συντρέχουν άλλοι λόγοι.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Η πολιτική των Βρυξελλών είναι αμφίσημη. Κάποιοι λένε ότι βιάζονται να επανιδιωτικοποιήσουν τις τράπεζες πριν υπάρξουν πολιτικές ή άλλες εξελίξεις. Κάποιοι άλλοι λένε ότι κρατούν επιφυλάξεις για την άμεση ανάκτηση των τραπεζών από τους Έλληνες τραπεζίτες. Είναι λίγο συγκεχυμένο το ποιός εκφράζει τι σε αυτή την διαμάχη στο εσωτερικό της τρόικας συνολικά.
Η ΕΚΤ γιατί διαφωνεί με την Κομισιόν;
Η Κομισιόν είναι πολύ επιφυλακτική στο να επανακτηθούν πολύ γρήγορα οι τράπεζες από τους παραδοσιακούς τραπεζίτες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι – όπως και η Τράπεζα της Ελλάδος – εχθρική προς την Εθνική Τράπεζα. Θέλει να ξεκαθαρίσει το τοπίο με τους παραδοσιακούς τραπεζίτες και να εκποιηθεί τη Εθνική, που την θεωρούν το μεγάλο αγκάθι.
Η Εθνική είναι τεράστιας σημασίας. Είχε γίνει εισήγηση που είχε εγκριθεί από το ΤΧΣ για 2,5 δις ανακεφαλαιοποίηση της Εθνικής, όμως δεν πέρασε από το ΔΣ της τράπεζας. Έγινε πανικός με το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας (4-3) και χθες δόθηκε αναβολή στην συνέλευση. Αυτό δείχνει την ένταση των συγκρούσεων στο εσωτερικό του ΤΧΣ – και κατ’ επέκταση της τρόικας – για το μέλλον της Εθνικής.
Υπενθυμίζω ότι η ενοποίηση Εθνικής και Eurobank, που θα ενίσχυε σημαντικά την πρώτη, απετράπη πέρυσι την τελευταία στιγμή.
Υπάρχει πόλεμος στους σχεδιασμούς στον τραπεζικό χώρο. Ανάμεσα στους παραδοσιακούς τραπεζίτες. Κυρίως για τον ρόλο που θα έχουν στο μέλλον. Θέλουν να αποδυναμωθεί η Εθνική και να φύγει από τον δημόσιο έλεγχο που της ασκείται.
Άρα όλα γίνονται για τον σχεδιασμό του τραπεζικού χάρτη μετά την κρίση;
Ναι. Πως θα είναι από 1/1/2015, οπότε και αναμένεται αυτός ο χάρτης. Δεν είναι η διάσωση της τράπεζας αλλά ο σχεδιασμός του χάρτη. Και όταν παίζονται μερικά δισεκατομμύρια δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι μικρό παιχνίδι.