Στον – συνήθη – «αστερισμό της δόσης» και της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές επιστρέφει η πολιτική ατζέντα, μετά τα προειδοποιητικά μηνύματα από το Βερολίνο για καθυστερήσεις στα προαπαιτούμενα και την παραδοχή από το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών ότι δεν επίκειται άμεσα η εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δις ευρώ.
Το πλαίσιο, όπως διαμορφώνεται μετά και το ακροδεξιό εκλογικό σοκ στη Γερμανία, δείχνει παράταση όλων των χρονοδιαγραμμάτων και – μια ακόμη – μακρά διαπραγμάτευση και στα τρία ανοιχτά μέτωπα με τους πιστωτές: Της εκκρεμούσας υποδόσης των 2,8 δόσης, της δεύτερης αξιολόγησης που περιλαμβάνει τα εργασιακά, αλλά και της παράλληλης ελληνικής μάχης για την ελάφρυνση του χρέους και την προς τα κάτω αναθεώρηση των στόχων για τα πλεονάσματα.
Η υποδόση θα δοθεί… αργότερα
Στο πλέον άμεσο πεδίο διαπραγματεύσεων, εκείνο που αφορά την εκταμίευση της τελευταίας υποδόσης από την πρώτη αξιολόγηση, η πρώτη προειδοποιητική βολή ήρθε χθες από την Handebslatt. Η γερμανική εφημερίδα έγραψε ότι ο Eurogroup της 9ης Σεπτεμβρίου δεν θα εγκρίνει την εκταμίευση των 2,8 δις, καθώς από τα 15 προαπαιτούμενα η Ελλάδα έχει υλοποιήσει μόνον τα δύο.
Λίγες ώρες αργότερα, δε, ήρθε και η έμμεση επιβεβαίωση από το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών, κύκλοι του οποίου ανέφεραν πως «η εκταμίευση της υποδόσης βρίσκεται εντός προγραμματισμένου πλαισίου» μεν, αλλά θα γίνει μόνον αφού οι εκπρόσωποι των θεσμών επιστρέψουν στην Αθήνα (στις 12 Σεπτεμβρίου) και συντάξουν, εν συνεχεία, την λεγόμενη έκθεση συμμόρφωσης. Κατά τους ίδιους κύκλους, στο άτυπο Eurogroup της Μπρατισλάβα την Παρασκευή δεν θα συζητηθεί η εκταμίευση αλλά η πρόοδος του ελληνικού προγράμματος.
Στην πράξη, τούτο σημαίνει ότι η εκταμίευση των 2,8 δις – που στην πλειοψηφία τους θα κατευθυνθούν σε αποπληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου και όχι σε τρέχουσες και πιεστικές υποχρεώσεις – δεν πρέπει να αναμένεται στην καλύτερη περίπτωση πριν από τις αρχές Οκτωβρίου, χωρίς να αποκλείεται και περαιτέρω παράταση.
«Αγκάθι» το υπερΤαμείο Ιδιωτικοποιήσεων
Σύμφωνα, δε, με πληροφορίες από κοινοτικές πηγές το μεγαλύτερο «αγκάθι» για την εν λόγω εκταμίευση ήταν – και παραμένει – η πρόοδος στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων και, κυρίως, στη σύσταση του περίφημου Υπερταμείου Ιδιωτικοποιήσεων που δεν προχώρησε το καλοκαίρι. Ευαίσθητα πεδία, που αναμένεται να συζητηθούν και στο Eurogroup της Παρασκευής, παραμένουν επίσης οι αλλαγές στις διοικήσεις των τραπεζών και το άνοιγμα της αγοράς ενέργειας.
Η καθυστέρηση αυτή μεταθέτει ντε φάκτο και την έναρξη της δεύτερης αξιολόγησης, η οποία σε καμία περίπτωση δεν προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός του Οκτωβρίου όπως προέβλεπε ο, προ καλοκαιριού, σχεδιασμός της κυβέρνησης.
Η δε συνολική παράταση των χρονοδιαγραμμάτων συμπαρασύρει και το μείζον ζητούμενο της τελικής συμφωνίας για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους – μιας συμφωνίας, που εξακολουθεί να προσκρούει σε γερμανικό τείχος.
Κατενάτσιο Σόιμπλε για το χρέος
Στην κυβέρνηση και στο οικονομικό επιτελείο έχουν φθάσει, από πολλούς και διαφορετικούς ευρωπαϊκούς διαύλους, τα μηνύματα ότι το Βερολίνο δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε πολιτική θέση λήψης οριστικών αποφάσεων για το θέμα. Επισήμως, η γραμμή Σόιμπλε παραμένει ότι η Ελλάδα δεν έχει άμεση ανάγκη ελάφρυνσης του χρέους, καταλυτικός παράγοντας ωστόσο παραμένει το γεγονός ότι η Γερμανία έχει ήδη εισέλθει στη μακρά προεκλογική κούρσα με ορίζοντα τις κάλπες του 2017.
Σ’ αυτή την κούρσα, η όποια δυνατότητα της Μέρκελ για βήματα χαλάρωσης της λιτότητας περιορίζεται ακόμη περισσότερο μετά τη νίκη του ακροδεξιού κόμματος AfD στο κρατίδιο του Μεκλεμβούργου, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την περαιτέρω στάση της γερμανικής κυβέρνησης στη διαχείριση τόσο της οικονομικής όσο και της προσφυγικής κρίσης.
Η πραγματικότητα αυτή δεν αλλάζει την πρόθεση του Μαξίμου να διεκδικήσει μέχρι τέλους και να επιμείνει στην άμεση διευθέτηση του χρέους – ένα ζήτημα, στο οποίο θα επιχειρήσει να δώσει διάσταση συλλογικού και δομικού αιτήματος ο Αλέξης Τσίπρας και κατά την σύνοδο κορυφής των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου στην Αθήνα, την Παρασκευή.
Ωστόσο, οι όροι του παιχνιδιού δυσκολεύουν και οι Βρυξέλλες έχουν ήδη συστήσει στην Αθήνα να αποφύγει τις επιθετικές προσεγγίσεις. Εξ ου και το πιθανότερο σενάριο είναι πως το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για τα έτη 2017-2020 θα κατατεθεί τελικά με τους μνημονιακούς στόχους για πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 3,5% και μετά το 2018, και με την σιωπηλή προσδοκία επαναδιαπραγμάτευσης σε μεταγενέστερο και πιο πρόσφορο πολιτικά χρόνο.