Στα χρόνια των μνημονίων ο χώρος της δημόσιας υγείας έχει δεχθεί πολλά και κοστοβόρα πλήγματα. Ο Δημήτρης Βαρνάβας, οφθαλμίατρος, τα τελευταία χρόνια μέσα και από τη θέση του προέδρου της Ομοσπονδίας Νοσοκομειακών Γιατρών (ΟΕΝΓΕ) έχει συγκρουσθεί με την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας σε ένα συνεχή αγώνα διασφάλισης του δημόσιου συμφέροντος. Χθες βρέθηκε στα Χανιά, στα πλαίσια περιοδείας του στην Κρήτη ως υποψήφιος για το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ.
Μαζί του μιλήσαμε για την πραγματικότητα μέσα στα νοσοκομεία και την βαναυσότητα των πολιτικών λιτότητας για ασθενείς, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, για τον πραγματικό κίνδυνο μέσα στο επόμενο διάστημα να κλείσουν τα νοσοκομεία της χώρας λόγω έλλειψης χρημάτων, καθώς και για το πιθανό πλέον σενάριο παύσης λειτουργίων των χειρουργικών κλινικών. Η κατάσταση δε φαίνεται να είναι διαφορετική και στο νοσοκομείο Χανίων.
Κι αν αυτές είναι οι φανερές συνέπειες των πολιτικών λιτότητας, φαίνεται ότι αυτό είναι μονάχα το ένα σκέλος της εξίσωσης. Στο άλλο σκέλος υπάρχει ένα ξεκάθαρο πολιτικό σχέδιο «μεταμόρφωσης» του τομέα της υγείας στην Ελλάδα, εις όφελος του μεγάλου ξένου κεφαλαίου. Ήδη, το σχέδιο αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη.
Στο πολιτικό σκέλος της κουβέντας, μιλήσαμε για το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών στην Κρήτη, για τον ρόλο που θα κληθεί να έχει εφόσον εκλεγεί ως ευρωβουλευτής της Αριστεράς αλλά και για το σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ «ψηφίζουμε και φεύγουνε». Όπως μας είπε, ήδη, από την επόμενη ημέρα, από τις 26 Μαΐου θα διαφανούν πολύ σοβαρές αλλαγές. Αρκεί και οι πολίτες να πάνε να ψηφίσουν.
Αναλυτικά η συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα “Αγώνας της Κρήτης”:
Στις ευρωεκλογές η μεγάλη διορθωτική κίνηση
ΕΡ.: Ας αρχίσουμε με ένα σχόλιο για το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών στην Κρήτη. Πώς το κρίνετε εσείς;
Δημήτρης Βαρνάβας.: Οι αυτοδιοικητικές εκλογές γίνονται με κριτήρια τελείως διαφορετικά από τις εθνικές εκλογές ή τις ευρωεκλογές. Επικρατούν κριτήρια φιλίας, συγγένειας, κοινωνικών σχέσεων. Οπωσδήποτε, θα μπορούσε το αποτέλεσμα στην Κρήτη να είναι καλύτερο. Αν είχαν επιλεγεί δηλαδή άνθρωποι που θα μπορούσανε σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης να κάνουν διαφορετικά πράγματα. Νομίζω ότι στις ευρωεκλογές θα υπάρξει η μεγάλη διορθωτική κίνηση απέναντι σε αυτή την τάση των πολιτών.
Πρώτος στόχος του ΣΥΡΙΖΑ το ζήτημα της κάλυψης των 3.500.000 ανασφάλιστων
ΕΡ.: Ας μιλήσουμε για την κατάσταση στα νοσοκομεία. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει; Παρατηρείτε μία εικόνα διάλυσης, με υποστελεχωμένα τμήματα, με έλλειψη πρώτων υλών και εργαλείων που χρειάζονται, υποδομών, και βεβαίως και λόγω κρίσης έχει αυξηθεί και σημαντικά ο αριθμός των ασθενών.
Δ.Β.: Από πλευράς μας ως ΣΥΡΙΖΑ ως πρώτο στόχο θέτουμε το ζήτημα της κάλυψης των ανασφάλιστων. Αυτή τη στιγμή έχουμε 3.500.000 ανασφάλιστους οι οποίοι δε μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες υγείας. Θα πρέπει να καλυφθούν σε υγειονομικές παροχές όλοι οι ανασφάλιστοι και το κόστος – όπως το έχουμε υπολογίσει – δεν είναι απαγορευτικό.
Μ’ ένα κόστος περίπου στα 200 εκατομμύρια ευρώ μπορούν να καλυφθούν όλοι οι ανασφάλιστοι από τον κρατικό προϋπολογισμό γιατί τα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκονται πλέον σε καθεστώς κατάρρευσης.
Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα είναι η στελέχωση. Θα πρέπει να στελεχωθούν νοσοκομεία, πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, σε καίριες θέσεις. Δηλαδή, στο χώρο των δημόσιων νοσοκομείων θα πρέπει να στελεχωθούν οι ΜΕΘ (Μονάδες Εντατικής Θεραπείας), Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, οι νησιωτικές περιοχές και οι δυσπρόσιτες περιοχές. Μετά να προχωρήσεις με γρήγορους ρυθμούς να στελεχώσεις όλα τα υπόλοιπα νοσοκομεία της χώρας σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
Το τρίτο ζήτημα είναι η επάρκεια υλικών. Αυτή την στιγμή βλέπουμε μία κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία που ξεπερνά τα όρια του τραγικού. Δηλαδή, οφθαλμολογικές κλινικές που δε μπορούν να χειρουργήσουν περιστατικά λόγω έλλειψης ενδοφακών, ορθοπαιδικές κλινικές οι οποίες δε μπορούν να βάλουν μία τεχνητή άρθρωση λόγω του ότι έχουν έλλειψη από αρθροπλαστικές και έχουμε φτάσει σε σημείο σε πολλά νοσοκομεία να λείπουν και στοιχειώδη υλικά υγειονομικά όπως βαμβάκι και γάζες. Είναι ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσεις άμεσα γιατί δε μπορεί να συνεχίσει αυτή η εικόνα κατάρρευσης στα νοσοκομεία.
«Οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων μετά βίας επαρκούν μέχρι τον Ιούλιο»
ΕΡ.: Και τι θα γίνει αν δεν αλλάξει η πολιτική κατάσταση, αν παραμείνει αυτή η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ – ΝΔ και συνεχίσουν τις ίδιες πολιτικές; Σε έξι επιπλέον μήνες πώς θα συνεχίσουν να λειτουργούν τα νοσοκομεία; Και βεβαίως καταλαβαίνω ότι όσο περνάει ο καιρός, όσο δεν αλλάζει αυτή η κατάσταση, τόσο πιο δύσκολα διαχειρίσιμη θα γίνεται και η κατάσταση.
Δ.Β.: Έτσι είναι. Χρησιμοποιούν το δόγμα της καμμένης γης. Καίνε το σύμπαν πίσω τους. Αυτή τη στιγμή οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων μετά βίας επαρκούν μέχρι τον Ιούλιο. Οι προϋπολογισμοί έχουν πέσει στο μισό και αν άντεξαν μέχρι τώρα, άντεξαν επειδή έγινε μία τεράστια προσπάθεια να διαχειριστούμε αυτή την κατάσταση ως γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό. Πλέον όμως είναι μη διαχειρίσιμη. Η φετινή περικοπή που έχει γίνει στους προϋπολογισμούς είναι μη διαχειρίσιμη.
Έκανα πριν 20 ημέρες μία δήλωση ότι οι προϋπολογισμοί των νοσοκομείων επαρκούν έως τον Ιούλιο. Βγήκε ο Άδωνις Γεωργιάδης και κάλεσε τους διοικητές του νοσοκομείου να με διαψεύσουν. Ουδείς βρέθηκε. Καταλαβαίνουν ότι πρόκειται για ένα ζήτημα αριθμών μη διαψεύσιμο.
Κινδυνεύει με κατάρρευση ο χειρουργικός τομέας
ΕΡ.:Τι έχετε να πείτε σε όλους αυτούς τους γιατρούς που παραμένουν στα νοσοκομεία; Υπάρχουν χιλιάδες γιατροί που παραμένουν στην Ελλάδα και δίνουν ένα μεγάλο αγώνα αλλά υπάρχουν και πάρα πολλοί που φεύγουν στο εξωτερικό. Αυτό φαντάζομαι – μετά από κάποιο σημείο – θα δημιουργήσει πρόβλημα στη δυνατότητά να στελεχώνουμε με ικανό προσωπικό τους τομείς υγείας.
Δ.Β.: Ήδη έχει δημιουργήσει πρόβλημα. Σε πάρα πολλά νοσοκομεία δεν υπάρχει πλέον λίστα για να καλύψουν τη θέση κάποιου ειδικευόμενου που φεύγει. Στα αναισθησιολογικά τμήματα δεν υπάρχει πλέον λίστα αναμονής. Θα πρέπει μόνο οι ειδικευμένοι γιατροί να βγάλουν την κατάσταση πέρα. Το ίδιο δημιουργείται και στα ακτινολογικά και σε καίριες ειδικότητες στα νοσοκομεία. Καταλαβαίνετε, αν καταρρεύσουν λ.χ. τα αναισθησιολογικά τμήματα απευθείας καταρρέει όλος ο χειρουργικός τομέας. Αυτό είναι ορατό, είναι επί θύραις. Δεν υπάρχει λίστα αναμονής στα αναισθησιολογικά.
Και από την άλλη μεριά έχεις μία φυγή 7.000 γιατρών τα τελευταία 2 χρόνια στο εξωτερικό, και αυτό δεν είναι απλά ένα οικονομικό μέγεθος. Φεύγουν τα καλύτερα μυαλά τα οποία εκπαίδευσες στη χώρα σου σε άλλες χώρες είτε ως ασκούμενοι, είτε – ακόμα χειρότεροι – ως εκπαιδευμένοι οι οποίοι προσφέρουν πλέον υπηρεσίες στην Αγγλία, στη Γερμανία, στο Αμπου Ντάμπι.
Μέσα σε ένα χρόνο διπλασιάστηκαν τα ασφαλιστήρια υγείας
ΕΡ.: Αυτή η όλη καταστροφή, είναι εύκολο να κατηγορούμε το μνημόνιο αλλά νομίζω ότι έως ένα σημείο είναι πολιτικές που ταυτίζονται με τον πολιτικό λόγο λ.χ. της Νέας Δημοκρατίας. Το ζήτημα είναι ότι κανείς δεν περίμενε ότι θα πραγματοποιηθούν με αυτό τον τρόπο, υπό αυτές τις συνθήκες. Δηλαδή, ένα σχέδιο ιδιωτικοποίησης του συστήματος υγείας, τώρα προωθείται πολύ πιο γρήγορα.
Δ.Β.: Από τον Νοέμβριο που ξεκίνησε ο Γεωργιάδης τις διεργασίες για να διαλύσει τα ιατρεία του ΕΟΠΥΥ μέχρι και σήμερα έχουμε μία αύξηση των ασφαλιστηρίων υγείας 15% κάθε μήνα. Δηλαδή αυτή τη στιγμή έχουν διπλασιαστεί τα ασφαλιστήρια υγείας τα οποία υπήρξαν στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς. Ανάλογα με το πακέτο που αγοράζεις, κυμαίνεται και το κόστος.
Από την άλλη πλευρά βλέπουμε ότι τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια τα εγχώρια βρίσκονται σε μία πολύ δύσκολη οικονομικά κατάσταση και είναι επί θύραις η εξαγορά τους από μεγάλα διεθνή οικονομικά συμφέροντα τα οποία έχουν τραπεζική στήριξη.
Γίνονται λοιπόν δύο παράλληλες διαδικασίες: αυξάνονται τα ασφαλιστήρια συμβόλαια τα ιδιωτικά και μπαίνει το μεγάλο κεφάλαιο να εξαγοράσει κλινικές, εργαστηριακό τομέα ο οποίος είναι εύκολο να εξαγοραστεί και να μπούμε σε μία διαδικασία όπου ο δημόσιος τομέας απαξιώνεται ραγδαία και ο ιδιωτικός τομέας ενισχύεται με επενδύσεις τραπεζικών κεφαλαίων.
Η ιδιωτικοποίηση, δηλαδή, είναι επί θύραις και αν σήμερα έχουμε μία αναλογία δαπανών για την υγεία 60% για τον δημόσιο τομέα και 40% στον ιδιωτικό πάμε σε μία αναλογία 70% στον ιδιωτικό τομέα και 30% στο δημόσιο που ασφαλώς θα καλύπτει τα πολύ φτωχά στρώματα, ουσιαστικά περίθαλψη πτωχοκομείου.
Η κατάσταση στο νοσοκομείο Χανίων ίδια μ’ αυτήν που επικρατεί σε όλη τη χώρα
ΕΡ.: Έχετε διαμορφώσει κάποια εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί στο νοσοκομείο Χανίων; Βλέπετε κάποια στοιχεία που να διαφοροποιούν την κατάσταση προς το καλύτερο ή το χειρότερο σε σχέση με την πραγματικότητα που ισχύει στα νοσοκομεία της Ελλάδας;
Δ.Β.: Η κατάσταση στα νοσοκομεία έχει πλέον ομογενοποιηθεί. Όταν οι προϋπολογισμοί φθάνουν μέχρι τον Ιούλιο το πολύ – πολύ ένα νοσοκομείο να φθάσει μέχρι τον Αύγουστο. Επομένως, δε μπορείς να προσδοκάς ότι θα υπάρξουν νησίδες στις οποίες κάποιοι θα μπορέσουν να καβαλήσουν για να σωθούν. Η κατάσταση πηγαίνει σε πανελλαδικό επίπεδο σε εικόνα καταστροφής.
ΕΡ.: Κάτι διαφορετικό τώρα. Για το θέμα του καρκίνου στην Κρήτη, κι επειδή απασχολεί εδώ τον κόσμο. Φαίνεται ότι υπάρχουν στοιχεία για τον καρκίνο στην Κρήτη όμως υπάρχουν απαγορεύσεις και όλο αυτό εντείνει μία ανασφάλεια που υπάρχει στους πολίτες.
Δ.Β.: Εμείς έχουμε ότι στοιχεία μας δίνουν οι ογκολογικές εταιρείες. Αυτή τη στιγμή το τεράστιο πρόβλημα με τους καρκινοπαθείς είναι τα φάρμακά τους, τα χημειοθεραπευτικά, τα οποία βλέπεται κατά καιρούς να μπαίνουν σε κατάσταση εμπάργκο από τις εταιρείες, διότι το δημόσιο δεν πληρώνει και αυτές είναι ελάχιστες με αποτέλεσμα να κάνουν εμπάργκο στην προμήθεια των νοσοκομείων. Και βέβαια υπάρχει αύξηση των κρουσμάτων καρκίνου και παγκόσμια αλλά και με ιδιομορφίες σε κάθε περιοχή. Έχουμε αύξηση τα τελευταία χρόνια των κρουσμάτων καρκίνου.
Και αν δε δημιουργήσεις ένα δίκτυο το οποίο θα ξεκινάει από την θεραπεία, θα πηγαίνει στην ψυχολογική υποστήριξη, στην αποκατάσταση αυτών των ανθρώπων σε συνθήκες καλού εργασιακού περιβάλλοντος, οπωσδήποτε τους αφήνεις να πεθάνουν σε μία φρικτή κατάσταση.
«Μ’ ένα ισχυρό προβάδισμα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι βέβαιο ότι θα συμβούν αλλαγές ήδη από τις 26 Μαΐου»
ΕΡ.: Ποιος πιστεύετε ότι πρέπει να είναι ο ρόλος ενός ευρωβουλευτή της Αριστερά, ειδικά από την Ελλάδα την περιόδο που ζούμε και τι επιπλέον πιστεύετε ότι εσείς προσωπικά ως και πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών μπορείτε να προσφέρεται.
Δ.Β.: Ο ρόλος ενός ευρωβουλευτή της Αριστεράς είναι αφενός μεν να αναδείξει στην ευρωπαϊκή κοινωνία την τεράστια ανθρωπιστική κρίση που περνάει η χώρα μας αφετέρου στα πλαίσια μίας κοινοβουλευτικής ομάδας της Αριστεράς να προσπαθήσει να σταματήσει αυτή τη βαρβαρότητα του νεοφιλελευθερισμού που πάει να περάσει στις αποφάσεις του ευρωκοινοβουλίου.
Όσον αφορά τη δική μου υποψηφιότητα, νομίζω ότι η εμπειρία την οποία έχουμε συσσωρεύσει τα τελευταία χρόνια – η οποία δεν είναι ατομική εμπειρία είναι μία συλλογική εμπειρία ανθρώπων οι οποίοι ανοίξαμε τον χώρο της Ομοσπονδίας μας στην κοινωνική πραγματικότητα, μιλήσαμε για τα αίτια, καταγγείλλαμε, αγωνιστήκαμε, νομίζω ότι η θέση μας μπορεί να ισχυροποιηθεί αν έχουμε μία δυνατότητα φωνής στο ευρωκοινοβούλια και στα ευρωπαϊκά όργανα.
ΕΡ.: Και μία τελευταία ερώτηση. Πιστεύετε ότι μία νίκη του ΣΥΡΙΖΑ με μεγάλο ποσοστό θα αλλάξει την πραγματικότητα στην Ελλάδα; Το σύνθημα «ψηφίζουμε και φεύγουνε», πιστεύεται ότι θα έχει πραγματικό αντίκτυπο; Θα υπάρξουν αλλαγές άμεσα; Θα έχουμε εθνικές εκλογές;
Δ.Β.: Αυτό ήδη έχει γίνει πραγματικότητα όταν ακούμε τον Βενιζέλο να λέει ότι τη Δευτέρα θα πάει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας δεν πιστεύει κανείς ότι θα πάει να πιει τον πρωινό του καφέ στο Προεδρικό Μέγαρο. Ήδη το σύστημα διακυβέρνησης που υπάρχει σήμερα κλυδωνίζεται σοβαρά. Και σε περίπτωση που η ψήφος των πολιτών δώσει ένα ισχυρό προβάδισμα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι βέβαιο ότι θα συμβούν αλλαγές ήδη από τις 26 Μαΐου. Επομένως, δεν είναι μία δική μας επιθυμία ή φαντασίωση.
Είναι μία πραγματικότητα την οποία επιβεβαιώνει ακόμα και η συγκυβέρνηση και θα πρέπει να κινητοποιήσει όλους τους πολίτες, αφενός μεν να πάνε στις κάλπες και να ψηφίσουν, αφετέρου να στηρίξουν τις διεργασίες οι οποίες θα ξεκινήσουν στις 26 Μαΐου.