Άλλα πέντε χρόνια Ερντογάν – Απόλυτος κυρίαρχος στην Τουρκία μετά τη νέα εκλογική νίκη

Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανεξελέγη χθες από τον πρώτο γύρο πρόεδρος για δεύτερη συναπτή θητεία, με το σύνολο της εκτελεστικής εξουσίας να περνάει στα χέρια του, υποσκελίζοντας την αναζωογονημένη αντιπολίτευση στις πρόωρες προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, έπειτα από μάλλον απροσδόκητα σκληρή μάχη.

Ο Ερντογάν, ο οποίος βασιλεύει στην Τουρκία εδώ και 15 χρόνια κι επανεξελέγη για νέα, πενταετή θητεία, πανηγύρισε τη νίκη του απευθυνόμενος τη νύχτα της Κυριακής προς Δευτέρα στους χιλιάδες συγκεντρωμένους οπαδούς του από το μπαλκόνι των κεντρικών γραφείων του ισλαμοσυντηρητικού κόμματός του στην Άγκυρα, υποσχόμενος να κάνει πράξη τις υποσχέσεις του.

«Ο νικητής αυτών των εκλογών είναι η δημοκρατία, είναι η λαϊκή βούληση. Ο νικητής αυτών των εκλογών είναι κάθε ένας από τα 81 εκατομμύρια συμπολίτες μας», υποστήριξε ο Ερντογάν, επευφημούμενος ηχηρά από τους υποστηρικτές του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).

Ο Ερντογάν επέμεινε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να «απελευθερώνει εδάφη στη Συρία» ώστε οι «φιλοξενούμενοί μας»–οι σύροι πρόσφυγες–να μπορέσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους με ασφάλεια, ενώ διεμήνυσε επίσης ότι η Τουρκία θα δράσει πιο αποφασιστικά εναντίον των τρομοκρατικών οργανώσεων.

Η τουρκική εκλογική επιτροπή ανακοίνωσε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα ότι ο Ερντογάν εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία των εγκύρων ψήφων, κάτι που του επιτρέπει να εκλεγεί από τον πρώτο γύρο, κατανικώντας την αντίσταση του υποψήφιου της αντιπολίτευσης Μουχαρέμ Ιντζέ.

Ο Ερντογάν έχει πλέον επιβληθεί ως ο πιο ισχυρός τούρκος ηγέτης μετά τον ιδρυτή της τουρκικής δημοκρατίας, τον Μουσταφά Κεμάλ. Μεταμόρφωσε την Τουρκία προωθώντας την εκτέλεση μεγάλων έργων υποδομής, επιτρέποντας πολύ πιο ελεύθερη έκφραση της ισλαμικής πίστης, και μετατρέποντας την Άγκυρα σε παίκτη-κλειδί στο διεθνές διπλωματικό σκηνικό.

Αλλά οι επικριτές του κατηγορούν τον 64χρονο «σουλτάνο» για αυταρχική παρέκκλιση, ειδικά μετά την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος του Ιουλίου του 2016, την οποία ακολούθησαν μαζικές εκκαθαρίσεις και συλλήψεις που σάρωσαν τους αντιπολιτευόμενους, τους αντιφρονούντες, τους δημοσιογράφους–και θορύβησαν την Ευρώπη.

Η νίκη του Ερντογάν στις εκλογές της Κυριακής εδραιώνει ακόμα περισσότερο την εξουσία του, έπειτα από αυτή την κρίσιμη αναμέτρηση που σηματοδότησε τη μετάβαση στο προεδρικό σύστημα. Ο πρόεδρος της χώρας συγκεντρώνει πλέον το σύνολο των εκτελεστικών εξουσιών, μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος που εγκρίθηκε στο δημοψήφισμα που διεξήχθη πέρυσι, παρότι με μικρή διαφορά.

Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή, ο Ερντογάν επικράτησε συγκεντρώνοντας το 52,5% των ψήφων, με πάνω από 99% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί, ενώ το κόμμα του, το AK, συγκέντρωσε το 53,61% των ψήφων στις ταυτόχρονες βουλευτικές εκλογές.

Ο βασικός αντίπαλός του, ο Μουχαρέμ Ιντζέ, κατέλαβε τη δεύτερη θέση με το 30,7% των ψήφων, ενώ η ετερόκλιτη συμμαχία την οποία ένωσε η εναντίωση στον Ερντογάν εξασφάλισε το 34% των ψήφων στις παράλληλες βουλευτικές εκλογές, με βάση τα αποτελέσματα που μετέδωσε το Ανατολή.

Ο Ιντζέ, ο οποίος έχει καλέσει σε συνέντευξη Τύπου σήμερα το μεσημέρι στην Άγκυρα, δεν είχε κάνει καμιά δήλωση για το αποτέλεσμα ως αργά το βράδυ της Κυριακής.

Φέρεται να «αναγνώρισε» τη νίκη του Ερντογάν τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο HaberTürk.

Χιλιάδες οπαδοί του Ερντογάν είχαν συγκεντρωθεί χθες βράδυ γύρω από την προεδρική κατοικία στην Κωνσταντινούπολη, φωνάζοντας συνθήματα και ανεμίζοντας σημαίες. «Ξέρουμε 100% ότι θα κερδίσουμε», είπε ένας από αυτούς, ο Χαντάν Μποζτόι, που πήγε να γιορτάσει «τη νίκη» μαζί με την κόρη του. «Τα αποτελέσματα δεν θα αλλάξουν, τα τελευταία 16 χρόνια είναι πάντα ο Ερντογάν αυτός που νικάει. Τον υποστηρίζουμε ως έθνος», πρόσθεσε.

«Η νίκη του Ερντογάν είναι αναμφισβήτητα ένδειξη της μεγάλης του δημοφιλίας στο τουρκικό εκλογικό σώμα, ειδικά το πιο συντηρητικό κομμάτι του εκλογικού σώματος, στις αγροτικές περιοχές της Ανατολίας, και ένδειξη της ανθεκτικότητάς του απέναντι στην ενωμένη αντιπολίτευση», παρατήρησε η Ζανά Ζαμπούρ, μια τουρκολόγος του CERI/Sciences Po.

Μολονότι φρόντισε να έχει τις πιθανότητες με το μέρος του, προκηρύσσοντας τις πρόωρες εκλογές μεσούσης της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης, έναν χρόνο πριν από την προγραμματισμένη διεξαγωγή τους, ο Ερντογάν βρέθηκε αντιμέτωπος κατά τη διάρκεια της εκστρατείας με ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και σθεναρή αντίσταση από μέρους της αντιπολίτευσης.

Βλέποντας τις εκλογές αυτές ως την τελευταία της ευκαιρία να εμποδίσει τον Ερντογάν να αποκτήσει την απόλυτη εξουσία που επιδίωκε, κόμματα με τεράστιες διαφορές, το CHP του Ιντζέ, το Καλό Κόμμα (εθνικιστικό), καθώς και το Σααντέτ (ισλαμιστικό), σχημάτισαν μια συμμαχία δίχως προηγούμενο ενόψει των βουλευτικών εκλογών, με την υποστήριξη του HDP (εκφράζει την κουρδική μειονότητα). Ο Ιντζέ, μαχητικός βουλευτής και υποψήφιος του CHP στις προεδρικές εκλογές, ο βασικός αντίπαλος του Ερντογάν, έμοιαζε να ηλεκτρίζει πλήθη στις τέσσερις γωνιές της Τουρκίας, να αφυπνίζει μια αντιπολίτευση καταβεβλημένη από αλλεπάλληλες ήττες.

Ο Ερντογάν παρουσιάζει το νέο, προεδρικό σύστημα ως απόλυτα απαραίτητη μεταρρύθμιση προκειμένου να αποκτήσει η Τουρκία σταθερή κυβέρνηση. Οι επικριτές του βλέπουν στην εκτελεστική προεδρία που θα αναλάβει την αντανάκλαση της βούλησής του να μονοπωλήσει την εξουσία. Με βάση το αναθεωρημένο Σύνταγμα της Τουρκίας, ο θώκος του πρωθυπουργού καταργείται, ενώ ο πρόεδρος θα μπορεί να κυβερνά με διατάγματα.

Η εκστρατεία σημαδεύτηκε από την πολύ άνιση κάλυψη των μέσων ενημέρωσης, στην οποία κυριάρχησε ο πρόεδρος Ερντογάν: κάθε ομιλία του αναμεταδιδόταν ολόκληρη από τα τηλεοπτικά δίκτυα.

Στον αντίποδα, ο υποψήφιος του Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP), ο Σελαχατίν Ντεμίρτας, αναγκάστηκε να κάνει προεκλογική εκστρατεία μέσα από το κελί της φυλακής· κατηγορούμενος για «τρομοκρατικές» δραστηριότητες, παραμένει προφυλακισμένος από το 2016.

Μολαταύτα, κατά τα ακόμη μη τελικά αποτελέσματα, ο Ντεμίρτας συγκέντρωσε το 8% των ψήφων, ενώ το κόμμα του κατάφερε να ξεπεράσει το 10% σε εθνικό επίπεδο, κάτι που του επιτρέπει να αναδείξει βουλευτές στο νέο τουρκικό κοινοβούλιο.

Οι ανησυχίες για νοθεία ήταν έντονες στη διάρκεια της διαδικασίας, ειδικά στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας, όπου κυριαρχεί η κουρδική μειονότητα. Η αντιπολίτευση, που κινητοποίησε έναν ολόκληρο στρατό παρατηρητών, κατήγγειλε πολλές παρατυπίες, ειδικά στην επαρχία Σανλιούρφα.