«Άνοιγμα» με ρίσκο – Δύο στρατηγικές «ξεκλειδώματος» της οικονομίας στο τραπέζι του Μητσοτάκη

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Σε πολύ λίγες μέρες ο πρωθυπουργός θα πρέπει να ανακοινώσει το σχέδιο σταδιακής άρσης του «κλειδώματος» της οικονομίας και των περιορισμών που έχουν επιβληθεί στις κοινωνικές επαφές με στόχο τον περιορισμό του κύματος της πανδημίας. Ωστόσο δεν είναι βέβαιο πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει λάβει όλες τις σχετικές αποφάσεις. Στις επαφές του με τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη γίνεται αποδέκτης δύο ειδών εισηγήσεων, που δεν συμπίπτουν σε ό,τι αφορά τον ρυθμό επιστροφής σε μια, έστω μερική, «κανονικότητα».

● Μία λογική λέει ότι η άρση των περιορισμών θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομη, χωρίς απαραίτητα να τηρηθεί το χρονικό όριο των δύο εβδομάδων μεταξύ των σταδίων «ξεκλειδώματος». Πρόκειται για όσους ανησυχούν ότι, αν παραταθεί επί μακρόν ο περιορισμός, η κυβέρνηση θα βρεθεί σύντομα σε πολύ δύσκολη θέση ως προς τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και, σε περίπτωση δραματικής ύφεσης, κάποιες ζημίες θα είναι μη επανορθώσιμες.

● Η άλλη λογική προκρίνει την τήρηση όλων των διαδικασιών ασφαλείας ως προς το υγειονομικό σκέλος ακόμη και εις βάρος της οικονομίας, ώστε να μην αναγκαστεί η κυβέρνηση να επαναφέρει άρον – άρον τους περιορισμούς, διότι στην περίπτωση αυτή δεν είναι βέβαιο ότι η κοινωνία θα αντιδράσει τόσο θετικά όσο στο πρώτο στάδιο του «κλειδώματος». Επίσης δεν θα πρέπει να τεθούν σε κίνδυνο όλα όσα, με πολύ κόπο και με συγκινητική προσπάθεια της ελληνικής κοινωνίας, έχουν επιτευχθεί μέχρι σήμερα.

Σε αυτή τη φάση οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο πρωθυπουργός είναι «προβληματισμένος», καθώς αντιλαμβάνεται ότι κάθε διατάραξη μεταξύ της υγειονομικής ασφάλειας και της οικονομικής επανεκκίνησης μπορεί να είναι οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά καταστροφική.

Γολγοθάς

Μιλώντας με όρους ρεαλισμού, έως σήμερα η κυβέρνηση έχει επιτύχει – με δεδομένες τις μεγάλες αδυναμίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας –, χάρη στα έγκαιρα μέτρα, να κρατήσει μακριά από τα νοσοκομεία το κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού SARS – CoV-2 και της ασθένειας Covid-19.

Ωστόσο αυτό είναι ένα επίτευγμα το οποίο πιστώνεται κυρίως στους επιστήμονες, που εγκαίρως εισηγήθηκαν τα μέτρα, και στην κοινωνία, η οποία τα τήρησε με αξιοσημείωτη αυταπάρνηση, και δευτερευόντως στην κυβέρνηση, η οποία έκανε μια επικοινωνιακή και αστυνομική διαχείριση που κινήθηκε σε γενικά ήπιους ρυθμούς χάρη στην αυτοπειθαρχία που επέδειξαν οι Έλληνες, αλλά και στην «πλάτη» που έβαλε το σύνολο σχεδόν της αντιπολίτευσης.

Στο Μαξίμου γνωρίζουν βεβαίως – παρά το ατελείωτο, και σε έναν βαθμό χυδαίο, λιβάνισμα από διαφόρους… μητσοτακικότερους του Μητσοτάκη – ότι η κυβέρνηση δεν θα κριθεί σε βάθος χρόνου από τα μέτρα περιορισμού του ιού και της νόσου, αλλά από τη διαχείριση της οικονομίας και των συνεπειών που θα επιφέρει το «κλείδωμά» της.

Γνωρίζουν ακόμη ότι την «επόμενη μέρα», η οποία έχει ήδη φτάσει, θα βρεθούν στη μέση αντικρουόμενων συμφερόντων και αιτημάτων.

Γνωρίζουν, τέλος, ότι κάποιες από τις αποφάσεις τους, οι οποίες αφορούν τη διαχείριση του δημοσίου χρήματος μέσω Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου και απευθείας αναθέσεων, βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο της αντιπολίτευσης, η οποία «έβαλε πλάτη» στο υγειονομικό σκέλος, αλλά δεν πρόκειται να χαριστεί σε καμιά υπόθεση στην οποία υπάρχει ένδειξη κακοδιαχείρισης ή εξυπηρέτησης «κολλητών».

Ήδη στην υπόθεση με την υποτιθέμενη «τηλεκατάρτιση» επιστημόνων από Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης – η οποία έχει προσλάβει κωμικοτραγικές διαστάσεις – η αντιπολίτευση κάνει «πάρτι» καταγγέλλοντας χοντροκομμένο σκάνδαλο, ενώ η κυβέρνηση αδυνατεί να δώσει πειστικές απαντήσεις. Το αποτέλεσμα ήταν χθες η κυβέρνηση να ακυρώσει το πρόγραμμα προκειμένου να το… επανασχεδιάσει!

Ζητήματα ενδέχεται να τεθούν και για άλλες αποφάσεις της κυβέρνησης, καθώς ήδη παρασκηνιακά «τρέχουν» πληροφορίες και… προειδοποιήσεις.

Λεπτές ισορροπίες

Επί της ουσίας πάντως η κυβέρνηση καλείται να λάβει το συντομότερο αποφάσεις για πολύ κρίσιμα ζητήματα υπό συνθήκες υψηλού οικονομικού και πολιτικού ρίσκου:

● Τα εικαζόμενα μεγέθη της ύφεσης μπορεί να αποβούν καταστροφικά για την οικονομία.

● Δεν είναι καθόλου βέβαιο πόσες επιχειρήσεις, σήμερα «κλειδωμένες», θα αντέξουν και θα επαναλειτουργήσουν και πόσες θέσεις εργασίας θα χαθούν.

● Ήδη από εργοδοτικές ενώσεις και μεμονωμένους εργοδότες ασκούνται πιέσεις είτε για μόνιμη συρρίκνωση εργασιακών δικαιωμάτων είτε για μετατροπή των εργαζομένων σε «απασχολήσιμους» – για να θυμηθούμε έναν… θαυμάσιο όρο που είχε εισηγηθεί κάποτε ο Σημίτης – είτε για γενίκευση του δανεισμού τους.

● Κάποιοι στην κυβέρνηση καλοβλέπουν τα εργοδοτικά αιτήματα θεωρώντας «ευκαιρία» την κρίση της πανδημίας.

● Η κυβέρνηση είχε αφήσει επί ημέρες διακριτικά ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης μισθών στο Δημόσιο, αν τα πράγματα πάνε εντελώς στραβά στα δημόσια οικονομικά.

● Η κυβερνητική επιθυμία για θετική υπεραντίδραση στην ύφεση της οικονομίας έχει πολλές επιμέρους τεχνικές και αντικειμενικές δυσκολίες και προϋποθέτει διαχειρίσιμη ύφεση.

● Η δέσμευση της κυβέρνησης για πλήρη ετοιμότητα σε περίπτωση δεύτερου κύματος της πανδημίας προϋποθέτει την ενίσχυση του ΕΣΥ, αλλά και την ευρεία χρήση ιατροτεχνολογικού υλικού – διαγνωστικών τεστ, μασκών κ.λπ. – και ενδεχομένως άλλων μέσων, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης χωρίς νέα αυστηρά μέτρα απομόνωσης.

● Οι ευρωπαϊκές αποφάσεις για τη διαχείριση των υγειονομικών και οικονομικών συνεπειών της πανδημίας θα κινηθούν με γνώμονα τη σταδιακή – και σε άγνωστο βαθμό επαρκή – κινητοποίηση πόρων ανάλογα με την εξέλιξη στο μέτωπο της δημόσιας Υγείας.

● Η άρση κάποιων περιορισμών ενδέχεται να αντιμετωπίζεται από διαφόρους καθ’ ύλην αρμόδιους υπουργούς ως πολιτικό ρίσκο για τους ίδιους.

● Σε περίπτωση αποτυχίας του «ξεκλειδώματος» και άτακτης επιστροφής στους περιορισμούς θα πρέπει να συνυπολογιστεί η κόπωση – και η επιδείνωση των οικονομικών – της κοινωνίας, των γιατρών και νοσηλευτών, αλλά και των δυνάμεων τήρησης της τάξης, που ούτως ή άλλως λειτουργούν επί εβδομάδες «στο κόκκινο».

Οι ισορροπίες είναι λεπτές και τα ρίσκα πολλά και μεγάλα. Εν αναμονή ανακοινώσεων λοιπόν…

"google ad"