Άρθρο Βάλιας Βαγιωνάκη: “Στο μεταίχμιο μιας εποχής ανατροπών”

Άρθρο για την Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών έδωσε στη δημοσιότητα η βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ Βάλια Βαγιωνάκη:

Η 8 Μάρτη δεν είναι ούτε επέτειος, ούτε γιορτή. Αν σκεφτόμαστε έτσι, σκεφτόμαστε λανθασμένα. Η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας είναι άλλη μια μέρα για να είμαστε γυναίκες. Ένα ακόμη χρήσιμο 24ωρο που μας δίνει τη δυνατότητα να αγωνιστούμε για τα δικαιώματα μας, για την άμβλυνση των ανισοτήτων, για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο φύλων. Μόνο μέσα από αυτό το πρίσμα μπορεί μια τέτοια μέρα να είναι χρήσιμη.

Χρειαζόμαστε την 8η Μάρτη για να μας θυμίζει όλα όσα έγιναν – από τη μεγάλη συγκέντρωση εργατριών της κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη το 1857 – μέχρι σήμερα, αλλά κι όσα δεν έγιναν, μέχρι τη στιγμή που δεν θα έχουμε ανάγκη πλέον αυτήν την ημέρα.

Ανεργία, εργασία και καθημερινότητα

Η αύξηση της ανεργίας ενισχύει τις ήδη υπάρχουσες ανισότητες κι εντείνει τους κοινωνικούς αποκλεισμούς. Οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του «πολέμου» κι αυτή είναι μια πραγματικότητα που δε μπορεί να αγνοηθεί. Στα χρόνια του Μνημονίου επιβαρύνθηκε περαιτέρω η θέση της γυναίκας στην αγορά εργασίας. Το γ’ τρίμηνο του 2014 το ποσοστό ανεργίας των γυναικών ήταν 29.2%, με το αντίστοιχο ποσοστό στους άνδρες να κινείται στο 22.6%, ενώ στις ηλικίες 15-24 ετών, έξι στις δέκα γυναίκες δεν εργάζονται – γυναίκες ικανές, μορφωμένες, δραστήριες.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο η ανεργία αυτή καθαυτή. Οι γυναίκες που εργάζονται οδηγούνται σε ελαστικές μορφές απασχόλησης και λαμβάνουν εξευτελιστικούς μισθούς. Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές, το 63% των ελαστικά εργαζόμενων είναι γυναίκες. Την ίδια ώρα, χιλιάδες παραμένουν οι ανασφάλιστες, εκατοντάδες είναι οι καταγγελίες για απολύσεις εγκύων, η σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους δουλειάς αποτελούν καθημερινό φαινόμενο, άδειες και επιδόματα μητρότητας περιορίζονται, παροχές ακυρώνονται (πχ νοσήλια στα μαιευτήρια).

Όσο για τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, πλήττει τις γυναίκες έμμεσα, αφού μεταφράζεται σε περιορισμό δομών που είχαν απομείνει: «Βοήθεια στο σπίτι», βρεφικοί και παιδικοί σταθμοί, ολοήμερα σχολεία, συμβουλευτικά κέντρα, αποτελούν απαραίτητους χώρους που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των γυναικών, ιδίως εκείνων που δεν έχουν οικονομική αυτονομία. Όπως είναι λογικό, στο στόχαστρο μπαίνουν και οι μονογονεϊκές οικογένειες με αρχηγό γυναίκα, καθώς στην Ελλάδα οι σχετικές πολιτικές δεν κατανοούν τις πολυδιάστατες ανάγκες που πηγάζουν από τη μονογονεϊκότητα, αλλά παραμένουν προσκολλημένες στην παρωχημένη λογική της ισχνής επιδοματικής στήριξης.

Βία και διακρίσεις

Σε συνθήκες κρίσης η βία και οι διακρίσεις αυξάνονται. Στο σπίτι, στη δουλειά, στο δρόμο, σε όλες τις ηλικίες, σε όλη την Ελλάδα. Την ίδια ώρα, στη δημόσια σφαίρα ενισχύονται συντηρητικά στερεότυπα και πατριαρχικές αντιλήψεις, ενώ εδραιώνεται η οπισθοχώρηση στο χθες. Η βία έχει πολλά πρόσωπα με κοινή πηγή προέλευσης τη διάθεση επιβολής και την ανάγκη επικράτησης με εξουσιαστικούς όρους. Βία σωματική ή λεκτική, βία σεξουαλική, βία οικογενειακή και βία σχετιζόμενη με το trafficking και την «αντικειμενοποίηση» του γυναικείου σώματος. Με την αγορά και την ενοικίασή του.

Αυτές οι αυθαίρετα ιδιοκτησιακές λογικές έχουν μακρύ παρελθόν, πλούσιο παρόν και – αν δε αγωνιστούμε – λαμπρό μέλλον. Με βάση έρευνα της ΕΜΑΣ του 2013, μια στις τρεις γυναίκες έχει πέσει θύμα ξυλοδαρμού. Όσον αφορά στις μορφές βίας που εκδηλώνουν οι άνδρες σύμφωνα με την ίδια μελέτη: λεκτική (72%), οικονομικός εκβιασμός (59%), σεξουαλική ταπείνωση (55%), ξυλοδαρμοί (23%), βιασμοί (18%), πρόκληση τραυμάτων (8%).

Για την αφύπνιση και την ανατροπή

Βρισκόμαστε στο μεταίχμιο μιας εποχής, με την ελπίδα να επιστρέφει μετά και τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, με νέες προκλήσεις και δυνατότητες μπροστά μας. Τα νέα δεδομένα μας επιτρέπουν να αισιοδοξούμε και μας υποχρεώνουν να γίνουμε περισσότερο ενεργοί πολίτες, ώστε να μπορούμε στη συνέχεια να ανταμειφθούμε για τον ατομικό και συλλογικό μας «κόπο», με ένα καλύτερο αύριο. Οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια ήταν δυναμικά παρούσες στους συλλογικούς αγώνες, στις γειτονιές, στις πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, αποφασισμένες να διεκδικήσουν πίσω τα δικαιώματά τους. Κι αυτή είναι μια μάχη που πρέπει να δοθεί κυρίως σε επίπεδο νοοτροπίας και καθημερινότητας, αφού διαπερνά κάθε πτυχή της κοινωνίας μας.

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τα προβλήματα, να τα εντάξουμε στην οπτική μας, να τα αναδείξουμε και ύστερα να τα παλέψουμε ένα – ένα. Κι όπως κάθε μεγάλη ανατροπή απαιτεί αυθορμητισμό, δυναμισμό και ευφυία, έτσι και τώρα οφείλουμε να δώσουμε μια μάχη με τα παραπάνω χαρακτηριστικά, για να αλλάξουν οι συσχετισμοί στην κοινωνία. Και οι γυναίκες πάντα αποδεικνύονται οι πιο κατάλληλες για μια πραγματική εκκίνηση αλλαγών. Μη το ξεχνάμε ποτέ αυτό…

Βάλια Βαγιωνάκη, βουλευτής Χανίων του ΣΥΡΙΖΑ