Η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως η Διεθνής μέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών. Όμως αυτή η μέρα δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι μόνο μια επέτειος μνήμης. Πρέπει και μπορεί να είναι μια ημέρα αγώνα απέναντι στον εφησυχασμό, ιδιαίτερα σε μια εποχή, που η ισότιμη αντιμετώπιση των ατόμων, ανεξάρτητα από την ταυτότητα του φύλου τους, παρουσιάζεται συχνά ως ξεπερασμένο θέμα. Κι αυτό γιατί, σε σύγκριση με προηγούμενες δεκαετίες, οι γυναίκες συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή χωρίς εμφανείς αποκλεισμούς.
Ωστόσο, αν εξετάσουμε το ζήτημα προσεκτικά, καταλαβαίνουμε ότι αυτή η ισότητα είναι σε μεγάλο βαθμό επίπλαστη. Οι γυναίκες υπο-εκπροσωπούνται στα δημόσια αξιώματα και τις θέσεις ευθύνης, συνήθως αμείβονται λιγότερο από τους άνδρες για την παροχή ίδιων υπηρεσιών, ενώ παράλληλα βιώνουν στην καθημερινότητα τους μία σειρά περιορισμών. Ως επιστέγασμα όλων αυτών, τα επίσημα στοιχεία αποδεικνύουν πως η βία κατά των γυναικών εκδηλώνεται με υψηλή συχνότητα ακόμα και στον δυτικό κόσμο, σε όλα τα πεδία της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και επεκτείνεται στο σωματικό, σεξουαλικό, ψυχολογικό και συναισθηματικό επίπεδο.
Βιασμοί. Σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία. Ενδοοικογενειακή βία. Τραυματισμοί. Σεξισμός και εργαλοιοποίηση των γυναικών στα ΜΜΕ. Εκμετάλλευση, οικονομική και σεξουαλική, μεταναστριών. Τη βία κατά των γυναικών τη συναντάμε παντού. Πρόσφατη έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων δείχνει ότι στην «προοδευτική» και «φιλελεύθερη» Ευρώπη, παρά τα βήματα που έχουν γίνει, η κατάσταση είναι πιο άσχημη από αυτή που πιστεύαμε: 62 εκατομμύρια γυναίκες (15 ετών κι άνω) έχουν πέσει θύμα σωματικής, σεξουαλικής βίας.
Ακόμα χειρότερα, κάθε μέρα χάνουν τη ζωή τους 10 γυναίκες λόγω ενδοοικογενειακής βίας.
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, τόσο σε θεσμικό επίπεδο, όσο και σε υποδομές, έχουν γίνει βήματα. Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε ένα ολοκληρωμένο δίκτυο 62 δομών πανελλαδικής κάλυψης για την πρόληψη και αντιμετώπιση των μορφών βίας υπό την εποπτεία της ΓΓ Ισότητας των Φύλων. Επιπλέον, πριν από λίγους μήνες στη Βουλή ψηφίστηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την κύρωση της απόφασης του Συμβουλίου της Ευρώπης (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης) για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας.
Η Σύμβαση αυτή δεν έχει συμβολικό χαρακτήρα, αλλά αποτελεί προαπαιτούμενο για την διασφάλιση του σεβασμού στα δικαιώματα των γυναικών, καθώς αναγνωρίζει ότι η βία εναντίον τους αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κοινωνικούς μηχανισμούς εξαναγκασμού, καθώς κι ότι γυναίκες και κορίτσια εκτίθενται σε υψηλότερο κίνδυνο βίας με βάση το φύλο. Για πρώτη φορά κατονομάζονται και ορίζονται αναλυτικά οι διαφορετικές μορφές της έμφυλης βίας, γεγονός που μας επιτρέπει να διαπιστώνουμε και να κατανοούμε τις παραλλαγές στα διαφορετικά πολιτισμικά πλαίσια, να εμβαθύνουμε τις γνώσεις μας σε σχέση με τις διαστάσεις του φαινομένου και κυρίως να σχεδιάζουμε πολιτικές, με στόχο την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του.
Εκτός από τη Σύμβαση της Κων/πόλης, και σε άλλους τομείς προκύπτει πρόοδος: Στην εκπαίδευση υλοποιείται τα τελευταία δύο χρόνια – με πρωτοβουλία του αρμόδιου υπουργείου – το πρόγραμμα θεματικών εβδομάδων, στο οποίο τα θέματα ισότητας και φύλου είναι ψηλά στην ατζέντα, με στόχο, μεταξύ άλλων, την καταπολέμηση του διάχυτου σεξιστικού λόγου στις μικρές ηλικίες. Άλλη μια νομοθετική πρωτοβουλία ουσιαστικής σημασίας ήταν η εν μέρει κατάργηση της Σαρίας, ενενήντα 97 μετά την καθιέρωσή της στην Ελλάδα.
Φυσικά η μάχη δεν εξαντλείται σε αυτά. Η έμφυλη ισότητα είναι ένα καθημερινό διακύβευμα, σε θεσμικό, κινηματικό και κοινωνικό επίπεδο. Ένας κρίσιμος στόχος που απαιτεί συνεχή εγρήγορση για την κοινωνική πρόοδο. Σήμερα ενώνουμε τη φωνή μας με όλες και όλους, όσες και όσους θέλουν να κάνουμε βήματα μπροστά για την άρση των έμφυλων διακρίσεων, την έμπρακτη κατοχύρωση των δικαιωμάτων των γυναικών και τη χειραφέτησή τους.
Ενώνουμε τη φωνή μας με τις γυναίκες που αντιστέκονται, που σπάνε το φράγμα της σιωπής, που παίρνουν θέση και διεκδικούν ένα καλύτερο μέλλον: Ένα μέλλον με μηδενική ανοχή στη βία κατά των γυναικών.
