Η δημόσια διοίκηση αποτελεί δείκτη και συστατικό στοιχείο του δημοκρατικού πολιτεύματος. Υπό αυτήν την έννοια, η Κυβέρνηση με το σχέδιο νόμου για την ενίσχυση του ΑΣΕΠ που ψηφίστηκε την Τετάρτη στη Βουλή, στοχεύει στην περαιτέρω ενίσχυση της αποτελεσματικότητας, της διαφάνειας, της αξιοκρατίας, αλλά και του αξιόμαχου της δημόσιας διοίκησης, που θα στρατεύεται στην υπηρεσία του πολίτη και του δημοσίου συμφέροντος.
Πλέον, έχοντας αφήσει πίσω το ασφυκτικό πλαίσιο των Μνημονίων και έχοντας ανακτήσει τις πολιτικές επιλογές, στοχεύουμε σε μια ανάπτυξη της δημόσιας διοίκησης που θα υπηρετεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παραγωγικής και κοινωνική ανασυγκρότηση της χώρας, με δρομολόγηση των μεγάλων θεσμικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, με επένδυση στη γνώση, την κατάρτιση, την αξιοποίηση των προσόντων του προσωπικού και με εναρμόνιση τους με τις τεχνολογικές εξελίξεις.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά την κατάθεση των δικαιολογητικών στις διαδικασίες πλήρωσης θέσεων προσωπικού με σειρά προτεραιότητας, στους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ, οι όροι γίνονται αυστηρότεροι και πρέπει οι υποψήφιοι να δείξουν ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να μην απορριφθούν οι αιτήσεις τους.
Τι αλλάζει σε δικαιολογητικά διαδικασιών πλήρωσης θέσεων προσωπικού με σειρά προτεραιότητας:
• Σε κάθε διαδικασία πλήρωσης θέσεων προσωπικού με σειρά προτεραιότητας, η οποία διενεργείται από το ΑΣΕΠ ή εποπτεύεται από αυτό, δεν υποβάλλονται δικαιολογητικά με την αίτηση συμμετοχής του υποψηφίου, η οποία επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης για τα στοιχεία που αναφέρονται σε αυτήν. Με άλλα λόγια οι αιτήσεις αποκτούν και τη μορφή υπεύθυνης δήλωσης, με ότι αυτό συνεπάγεται από νομικής απόψεως για τους υποψηφίους, αφού ουσιαστικά θα αναλαμβάνουν και την ευθύνη ως προς την εγκυρότητα των στοιχείων που θα παρουσιάζουν στις αιτήσεις τους.
• Εντός προθεσμίας δέκα (10) εργασίμων ημερών, προ της ανάρτησης των προσωρινών αποτελεσμάτων, δικαιολογητικά καλούνται να υποβάλλουν υποψήφιοι που αντιστοιχούν στον αριθμό του συνόλου των θέσεων που προκηρύχθηκαν, προσαυξημένο κατά το ήμισυ (50%). Σε κάθε περίπτωση, οι προσωρινοί πίνακες αναρτώνται αφού έχει προηγηθεί ο έλεγχος των αντίστοιχων δικαιολογητικών. Υποψήφιος που δεν αποδεικνύει τα κριτήρια ή τις ιδιότητες που επικαλέσθηκε στην αίτησή του και τα οποία εξετάσθηκαν για την κατάταξή του στους οικείους πίνακες, διαγράφεται από αυτούς. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι υποψήφιοι πρέπει να είναι απόλυτα σίγουροι ότι κατέχουν τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν τις ιδιότητες τους, ώστε να τα προσκομίσουν όποτε τους ζητηθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή.
Παράλληλα, το νομοσχέδιο εισάγει:
• Σύστημα τετραετούς προγραμματισμού προσλήψεων του τακτικού προσωπικού που κατατίθεται στα αρμόδια Υπουργεία λαμβάνοντας υπόψη και τον κρατικό προϋπολογισμό αλλά και το εκάστοτε μεσοπρόθεσμο πλαίσιο δημοσιονομικής στρατηγικής. Για το τακτικό και εποχικό προσωπικό κατατίθεται ένα ετήσιο σχέδιο προσλήψεων κατά κατηγορία, κλάδο και ειδικότητα. Γνωρίζουμε όλες και όλοι την άναρχη στελέχωση που ακολούθησε η υποστελέχωση τεχνικών υπηρεσιών, υπηρεσιών καθαριότητας στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, με τραγικές πολλές φορές για τον πολίτη συνέπειες.
• Ενοποίηση αιτημάτων σε ενιαία προκήρυξη. Σε περίπτωση που εγκεκριμένα αιτήματα φορέων του ετήσιου προγραμματισμού υλοποιούνται με την ίδια διαδικασία πρόσληψης προσωπικού, όπως ορίζεται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, το ΑΣΕΠ δύναται να εισηγηθεί την κατά περίπτωση ενοποίηση αιτημάτων σε μία ενιαία κατά κλάδους/ειδικότητες προκήρυξη, στην οποία σωρεύονται οι αιτούμενες από τους οικείους φορείς θέσεις.
• Διευρύνεται η δυνατότητα προκήρυξης περισσοτέρων πανελλαδικών διαγωνισμών στη διάρκεια του έτους.
• Ειδικές προκηρύξεις διετούς διάρκειας. Με σκοπό τον καλύτερο προγραμματισμό προσλήψεων στο πλαίσιο του πολυετούς προγραμματισμού, αλλά και την αποφυγή περαιτέρω γραφειοκρατικού βάρους, προβλέπεται η δυνατότητα φορέων που έχουν συμπεριληφθεί στο συγκεντρωτικό τετραετές σχέδιο προγραμματισμού προσλήψεων, να ζητήσουν την έγκριση των θέσεων τακτικού προσωπικού που περιλαμβάνονται στα δύο πρώτα έτη του πολυετούς σχεδίου.
• Την ενδυνάμωση και κατοχύρωση των θεμελιωδών εργασιακών δικαιωμάτων των υπαλλήλων του ΑΣΕΠ στο πλαίσιο της συνταγματικά κατοχυρωμένης ανεξαρτησίας των μελών του.
• Tην ίδρυση γνωμοδοτικού συμβουλίου, ειδικής Γραμματείας για την υποστήριξη δράσεων διοικητικής ανασυγκρότησης, Παρατηρητηρίου και μιας υπηρεσίας τεχνικής υποστήριξης των φορέων της δημόσιας διοίκησης που αποσκοπεί στην παροχή εμπειρογνωμοσύνης σε δημόσιους φορείς. Η στελέχωση των νέων υπηρεσιών, πλην συμβούλων με πολύ υψηλά επιστημονικά προσόντα, θα γίνει με αποσπάσεις και μετατάξεις, ενώ πρέπει να τονιστεί ότι το Παρατηρητήριο παρακολούθησης και αξιολόγησης εφαρμοσμένων πολιτικών συνιστά βέλτιστη πρακτική στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη. Ας υπογραμμιστεί, τέλος, ότι η ουσιαστική επιμόρφωση και υποστήριξη του ανθρώπινου δυναμικού στον δημόσιο τομέα είναι ένα διαρκές ζητούμενο και βεβαίως πόρρω απέχει από την δήθεν αξιολόγηση που θέσπισε η προηγούμενη Κυβέρνηση.
Τέλος, το νομοσχέδιο δεν κατοχυρώνει μόνο τη διαφάνεια και τη λειτουργικότητα της δημόσιας διοίκησης, αλλά θεμελιώδη δικαιώματα εργαζόμενων σε αυτή. Συγκεκριμένα:
• Τρίμηνη άδεια δικαιούνται πλέον και οι μητέρες που αποκτούν τέκνο με τεκνοθεσία. Για πρώτη φορά, η εν λόγω άδεια επεκτείνεται και στον θετό πατέρα κατ’ επιταγή της συνταγματικά κατοχυρωμένης αρχής της ισότητας των φύλων. Τρίμηνη άδεια δικαιούνται πλέον και οι ανάδοχοι γονείς αλλά και οι γονείς που αποκτούν τέκνο με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας.
• Σε θέματα σπουδών, μετεκπαίδευσης και επιμόρφωσης, για λόγους ίσης μεταχείρισης, τα δικαιώματα των μονίμων υπαλλήλων επεκτείνονται και στους υπηρετούντες στο Δημόσιο στους ΟΤΑ ή σε ΝΠΔΔ με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου. Επιπλέον, το νομοσχέδιο βάζει τέλος σε έναν ιδιότυπο ηλικιακό «ρατσισμό» όσον αφορά το δικαίωμα στις μεταπτυχιακές σπουδές καταργώντας το όριο ηλικίας.
• Κατοχυρώνεται ο έμπρακτος σεβασμός του τεκμηρίου αθωότητας, επιταχύνοντας την πειθαρχική διαδικασία, ούτως ώστε ο εμπλεκόμενος υπάλληλος να μην τελεί σε καθεστώς διαρκούς ομηρίας, ούτε βεβαίως να παραγράφεται το αδίκημα.
• Προβλέπεται ποσοστό 10% των προκηρυσσόμενων θέσεων τακτικού προσωπικού αλλά και προσωπικού με σύμβαση εργασίας ΙΔΑΧ να καλύπτονται από γονείς με τρία τέκνα και τέκνα αυτών. Προβλέπει όμως και την κάλυψη 10% των θέσεων από άτομα με αναπηρία, μεταξύ των οποίων κωφά ή βαρήκοα άτομα με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω. Κι αυτό γιατί, η Πολιτεία οφείλει να υποστηρίζει το κοινωνικό κράτος, να λαμβάνει υπόψη κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, πολύτεκνες οικογένειες και άτομα με αναπηρία.