Άρθρο Εμμανουήλ Λέκκα: Πώς θα προστατευθεί το Παλιό Λιμάνι από τους υψηλούς κυματισμούς

Οι Βόρειοι πολύ ισχυροί άνεμοι που εκδηλώθηκαν την Πέμπτη 29 Νοεμβρίου, στα πλαίσια της αναμενόμενης κακοκαιρίας, προκάλεσαν μία άνοδο της στάθμης των υδάτων στο Ενετικό λιμάνι, ενώ η δυναμική του κύματος ξεσπούσε με ορμή στις λιθοδομές του λιμανιού προκαλώντας θεαματική εισροή θαλάσσιου νερού στο πλακόστρωτο τμήμα. Θεαματικές όμως ήταν οι εικόνες που αποθανατίστηκαν από κάποιους θαρραλέους φωτογράφους και δημοσιεύτηκαν σε αρκετά μέσα ενημέρωσης. Προκλήθηκαν όμως και αρκετές ζημιές ενώ σε απόγνωση ήλθαν και πάλι οι καταστηματάρχες του παράκτιου μετώπου στο παλιό λιμάνι αφού η έντονη εισροή υδάτων ήταν αδύνατο να αντιμετωπισθεί.

Οι Βόρειοι άνεμοι είναι συνήθεις άνεμοι στο νησί μας και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις εμφανίζονται με ιδιαίτερα μεγάλες εντάσεις προκαλώντας αρκετά προβλήματα σε πολλές περιοχές της Κρήτης. Η ακριβής διεύθυνση πνοής των ανέμων είναι ο πλέον καθοριστικός παράγοντας που προσδιορίζει ποιες περιοχές θα πληγούν περισσότερο, εξαιτίας του γεωμορφολογικού προσδιορισμού τους.

Συμβαίνει λοιπόν σε πολλές περιπτώσεις άνεμοι συγκεκριμένης διεύθυνσης να προκαλούν καταστροφές σε κάποιες περιοχές αφήνοντας παραπλήσιες περιοχές εντελώς ανεπηρέαστες. Μια μικρή όμως αλλαγή στη διεύθυνση των ανέμων αρκεί για να αντιστρέψει τις καταστροφικές συνέπειες από τη μία περιοχή στην άλλη. Η δυναμική μάλιστα που αναπτύσσεται, ακόμη και από αυτή τη μικρή αλλαγή στη διεύθυνση των ανέμων, μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη λόγω πολλών παραγόντων που συμβάλλουν στην τοπική ενίσχυση τους και αυτό μοιραία έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση καταστροφικών φαινομένων.

Στην περίπτωση του Ενετικού λιμένα των Χανίων συμβαίνει ακριβώς το ίδιο. Άλλη συμπεριφορά έχει ο κυματισμός στο εσωτερικό του λιμένα στον ενισχυμένο Βορειοδυτικό άνεμο, άλλη στον καθαρό Βοριά ο οποίος προκαλεί ταυτόχρονα και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και άλλη ο Βορειοανατολικός  ο οποίος επηρεάζει πολύ περισσότερο την παράκτια ζώνη στα δυτικά τμήματα των Χανίων.

Καταγεγραμμένες περιπτώσεις από το παρελθόν, σύμφωνα με το πολύτιμο μετεωρολογικό αρχείο του Γ. Στυλιανάκη,  αναφέρουν ότι σε παρόμοιες περιπτώσεις πολύ ισχυρών Βορείων ανέμων η προβλήτα του λιμανιού ήταν απροσπέλαστη και οι πραμάτειες των εμπόρων της εποχής παρασύρονταν από τα ορμητικά νερά μέχρι και την πλατεία της Τριμάρτυρη (Καθεδρικός Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου).

Μπορεί τα προβλήματα σήμερα να έχουν μετριασθεί, με τη βοήθεια του κυματοθραύστη έξω από την είσοδο του λιμένα, αλλά παραμένει επικίνδυνη η  διέλευση από την προβλήτα ενώ σε πολλές περιπτώσεις προκαλούνται ζημιές στο πλακόστρωτο καθώς και σε άλλες βασικές υποδομές. Ζημιές όμως, μεγάλες ή και μικρότερες παθαίνουν και οικαταστηματάρχες που δραστηριοποιούνται στο παράκτιο μέτωπο του Ενετικού λιμένα είτε από την εισροή υδάτων είτε από το γεγονός ότι παρασύρεται από τα ορμητικά νερά ο εξωτερικός κινητός εξοπλισμός τους.

Εκτιμώ λοιπόν ότι είναι καιρός να ξεκινήσει μία προσπάθεια προστασίας του Ενετικού λιμένα από τις αντίξοες συνθήκες που προκαλούνται κάθε φορά που εμφανίζονται οι πολύ ενισχυμένοι Βοριάδες.  Από προσωπική εμπειρία, από επισκέψεις μου στο εξωτερικό κατά το παρελθόν, εκτιμώ ότι η λύση στο πρόβλημα θα μπορούσε να είναι είτε η επέμβαση στην είσοδο του λιμένα, είτε στην προβλήτα του λιμανιού ή και συνδυασμός αυτών των δύο.

Με τη σκέψη ότι η πρόληψη είναι πάντοτε καλύτερη από τη θεραπεία αλλά και από το γεγονός ότι το Ενετικό λιμάνι αποτελεί καθημερινό προορισμό τόσο για τους κατοίκους της πόλης μας αλλά και για τους επισκέπτες κάθε εποχής οφείλουμε να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια προστασίας του Ιστορικού Ενετικού λιμένα. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής είναι αναγκαία και η προσαρμογή μας στις διαφαινόμενες διαφοροποιήσεις των καιρικών φαινομένων τα οποία σε πολλές περιπτώσεις απαιτούν μία άλλη οπτική μέτρων προστασίας. Οφείλω βέβαια να επισημάνω ότι η λύση του προβλήματος προστασίας του Ενετικού λιμένα, από αντίξοες ανεμολογικές συνθήκες, ανήκει σε επιστημονικές ομάδες οι οποίες έχουν βαθύτερη γνώση του δυναμικού κυματισμού και ευρύτερα του θαλάσσιου περιβάλλοντος.