Οι πιο απαισιόδοξοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μάλιστα με διαφορά από τους υπόλοιπους ευρωπαίους είναι οι Έλληνες καταναλωτές, με βάση τα στοιχεία του ΙΟΒΕ για τον Νοέμβριο, παρά το γεγονός ότι ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης παρουσίασε μικρή βελτίωση.
Σύμφωνα με τα δεδομένα που παρουσιάζει η έρευνα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης βελτιώθηκε ήπια, διαμορφούμενος στις -47,3 μονάδες τον Νοέμβριο, από -50,3 μονάδες τον Οκτώβριο, ωστόσο η Ελλάδα παραμένει στην τελευταία θέση της ΕΕ, ακολουθούμενη από την Εσθονία (-33,5) και τη Σλοβενία (-29,7). Η κατάσταση αυτή αντικατοπτρίζει την παρατεταμένη ανησυχία και ανασφάλεια που νιώθουν οι Έλληνες καταναλωτές για την οικονομία, παρά τις μικρές θετικές μεταβολές στον δείκτη.
Η συνεχιζόμενη αύξηση του πληθωρισμού, η ακρίβεια και οι υψηλές τιμές για τα βασικά αγαθά και υπηρεσίες, παραμένουν οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Η έλλειψη αισιοδοξίας για το μέλλον, καθώς και η ανασφάλεια που προκαλούν οι οικονομικές συνθήκες, ενισχύονται από τη δυσκολία των πολιτών να διαχειριστούν τα καθημερινά τους έξοδα. Ειδικότερα, το 67% των καταναλωτών δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα», ενώ αυξήθηκε και το ποσοστό εκείνων που χρησιμοποιούν τις αποταμιεύσεις τους, φτάνοντας το 8%, από 7% τον Οκτώβριο.
Μια ακόμη ένδειξη της συνεχιζόμενης οικονομικής πίεσης είναι το γεγονός ότι το 84% των νοικοκυριών θεωρεί απίθανη την αποταμίευση για το επόμενο 12μηνο, ενώ μόνο το 14% των νοικοκυριών θεωρεί ότι θα καταφέρει να αποταμιεύσει στο άμεσο μέλλον. Παράλληλα, το ποσοστό των καταναλωτών που πιστεύει ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται στο επόμενο διάστημα παραμένει υψηλό, με το 64% των νοικοκυριών να αναμένει αύξηση των τιμών με τον ίδιο ή ακόμα ταχύτερο ρυθμό.
Η έρευνα του ΙΟΒΕ προσφέρει μια αναλυτική εικόνα των οικονομικών συνθηκών που επικρατούν στην Ελλάδα, καταγράφοντας τη συνέχιση της απαισιοδοξίας στον τομέα της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, παρά την ήπια βελτίωση του δείκτη. Ειδικότερα, τα ευρήματα της έρευνας αναδεικνύουν τα εξής:
- Αρνητικές εκτιμήσεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών: Οι αρνητικές εκτιμήσεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών των τελευταίων 12 μηνών παραμένουν στα ίδια επίπεδα με τον προηγούμενο μήνα, διατηρώντας τον δείκτη στις -49,2 μονάδες. Το 66% των νοικοκυριών εκτιμά ότι η οικονομική τους κατάσταση επιδεινώθηκε, ενώ μόλις το 3% θεωρεί ότι βελτιώθηκε. Σε σύγκριση με την ΕΕ και την Ευρωζώνη, οι δείκτες διαμορφώνονται στις -9,2 και -10,0 μονάδες αντίστοιχα.
- Βελτίωση στις προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών: Η εκτίμηση για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού για τους επόμενους 12 μήνες παρουσίασε ήπια βελτίωση, με το δείκτη να διαμορφώνεται στις -44,7 μονάδες, από -46,5 τον Οκτώβριο. Το 60% των νοικοκυριών προβλέπει επιδείνωση της οικονομικής κατάστασής τους, ενώ το 6% αναμένει βελτίωση. Σε αντίθεση, στην ΕΕ και την Ευρωζώνη οι αντίστοιχοι δείκτες διαμορφώθηκαν στις -3,4 και -4,5 μονάδες.
- Απαισιοδοξία για την οικονομική κατάσταση της χώρας: Οι καταναλωτές συνεχίζουν να είναι απαισιόδοξοι για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το επόμενο 12μηνο, με το 68% να αναμένει επιδείνωση και μόνο το 18% να θεωρεί πιθανή την οικονομική σταθερότητα. Ο δείκτης για την Ελλάδα βελτιώθηκε ελαφρώς, διαμορφούμενος στις -50,3 μονάδες, από -54,3 τον Οκτώβριο, ενώ οι αντίστοιχοι δείκτες για την ΕΕ και την Ευρωζώνη ήταν στις -23,7 και -26,2 μονάδες.
- Βελτίωση στη διάθεση για σημαντικές αγορές: Ο δείκτης για τη διάθεση των καταναλωτών να προβούν σε σημαντικές αγορές (π.χ. έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές κ.λπ.) παρουσίασε σημαντική βελτίωση και διαμορφώθηκε στις -45,1 μονάδες, από -54,1 τον Οκτώβριο. Παρά την βελτίωση, το 52% των καταναλωτών αναμένει να περιορίσει τις δαπάνες του.
- Χαμηλή πρόθεση για αποταμίευση: Η πρόθεση για αποταμίευση παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, με τον σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -66,9 μονάδες από -66,6 τον Οκτώβριο. Το 84% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο έτος, ενώ μόνο το 14% θεωρεί ότι θα καταφέρει να αποταμιεύσει.
- Μείωση στις εκτιμήσεις για άνοδο των τιμών: Η εκτίμηση για τις αυξήσεις τιμών παρουσίασε ελαφρά υποχώρηση, με τον δείκτη να διαμορφώνεται στις +37,4 μονάδες, από +40,7 τον Οκτώβριο. Ωστόσο, το 64% των νοικοκυριών αναμένει αύξηση των τιμών, ενώ το 15% εκτιμά ότι οι τιμές θα παραμείνουν σταθερές.
- Αύξηση του ποσοστού των καταναλωτών που «μόλις τα βγάζει πέρα»: Το ποσοστό των καταναλωτών που δήλωσαν ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» αυξήθηκε στο 67%, από 66% τον Οκτώβριο, ενώ το 8% ανέφερε ότι χρησιμοποιεί τις αποταμιεύσεις του για να καλύψει τα έξοδά του.
- Υψηλή αβεβαιότητα για το μέλλον: Η αβεβαιότητα για τις μελλοντικές οικονομικές εξελίξεις παραμένει υψηλή, με το 65,4% των νοικοκυριών να δηλώνει ότι η οικονομική τους κατάσταση είναι δύσκολα προβλέψιμη.
Η συνεχιζόμενη απαισιοδοξία και η αβεβαιότητα που καταγράφει η έρευνα, σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά πληθωρισμού και ακρίβειας, αντανακλούν τη γενικότερη οικονομική πίεση που δέχονται τα νοικοκυριά στην Ελλάδα. Οι μικρές αυτές βελτιώσεις στον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης, ενώ είναι θετικές, δεν είναι αρκετές για να αλλάξουν την εικόνα του οικονομικού κλίματος, το οποίο παραμένει ασταθές και αβέβαιο.