Εγκλωβισμένοι στο σκοτεινό – και μακρύ – τούνελ της ακρίβειας παραμένουν οι καταναλωτές, με τις προβλέψεις να είναι απογοητευτικές σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, καθώς αναμένεται νέο κύμα αυξήσεων στα είδη πρώτης ανάγκης τις επόμενες εβδομάδες.
Από τον Ιανουάριο μέχρι το τέλος Ιουλίου εφέτος έχουν γίνει ανατιμήσεις που φθάνουν ακόμη και το 28%, την ώρα που μόλις το ένα στα δέκα προϊόντα πωλείται σε χαμηλότερη τιμή. Αλλά ακόμη κι έτσι, η μείωση σε καμία περίπτωση δεν συγκρίνεται με τις αυξήσεις που πραγματοποιήθηκαν τον προηγούμενο χρόνο.
Να σημειωθεί ότι με βάση τα οριστικά στοιχεία της Eurostat για τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή, σε μηνιαία βάση, συγκρίνοντας δηλαδή τον Ιούνιο με τον Ιούλιο, μόνο στην Ελλάδα και στην Ισπανία αυξήθηκε ο πληθωρισμός των τροφίμων. Συγκεκριμένα, στην Ισπανία η μηνιαία άνοδος ήταν της τάξης του 5,9% παρότι ο ΦΠΑ σε βασικά είδη, κυρίως τρόφιμα, έχει μηδενιστεί, ενώ στην Ελλάδα η μηνιαία αύξηση ανήλθε σε 3,2%.
«Χρυσά» πληρώνουμε φρούτα, λαχανικά και κρέατα
Όπως προκύπτει από τα αναλυτικά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), από το σύνολο 62 κατηγοριών τροφίμων και ποτών, οι τιμές τον Ιούλιο του 2023 ήταν αυξημένες σε σύγκριση με τον Ιανουάριο σε 55, ενώ μειώσεις καταγράφηκαν μόνο σε 7 κατηγορίες τροφίμων. Οι νέες αυτές ανατιμήσεις έρχονται να προστεθούν σε όλες αυτές που έγιναν κυρίως μέσα στο 2022.
Τα φρούτα είναι ο αρνητικός πρωταγωνιστής στο επτάμηνο, με τις τιμές να έχουν εκτιναχθεί κατά 28% (και πάλι καλά να λέμε αφού υπήρξε σημαντική υποχώρηση τον Ιούλιο), ενώ κατά 17,27% αυξήθηκαν το ίδιο διάστημα «άλλα προϊόντα διατροφής».
Μεγάλες επίσης είναι οι ανατιμήσεις σε μια σειρά βασικών ειδών διατροφής, όπως στα παρασκευάσματα με βάση το κρέας (+13,13%), στα δημητριακά πρωινού (+9,89%), στα κατεψυγμένα λαχανικά (+9,85%), στα διατηρημένα φρούτα και προϊόντα με βάση τα φρούτα (+9,68%), στα νωπά λαχανικά (+8,50%), στο χοιρινό κρέας (8,28%), στο ελαιόλαδο (+7,84%), στο ρύζι (+7,73%), στις παιδικές τροφές (+7,63%) και στις πατάτες (+6,31%).
Επιπλέον τα προϊόντα του καλοκαιριού, όπως τα αναψυκτικά (+9,85%) και τα παγωτά (+9,76%) επίσης πήραν την ανιούσα στο επτάμηνο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο πληθωρισμός των τροφίμων στη χώρα μας διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2023 σε 13%, έναντι 12,4% στην Ε.Ε. και 11,6% στην Ευρωζώνη.
Μικρές μειώσεις σε ελάχιστα προϊόντα
Στον αντίποδα, από τις 62 κατηγορίες τροφίμων και ποτών στο «καλάθι» της ΕΛΣΤΑΤ μόλις σε 7 οι τιμές έχουν υποχωρήσει κατά τη διάρκεια του επταμήνου.
Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στα φυτικά έλαια (-15,67%) και αφορά κυρίως το ηλιέλαιο, καθώς η τιμή είχε εκτιναχθεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το 2022 η τιμές των προϊόντων στην κατηγορία «άλλα βρώσιμα έλαια» είχε αυξηθεί κατά 35,14%.
Μειώσεις εμφανίζουν στο επτάμηνο εφέτος και οι τιμές των γαλακτοκομικών (γάλα, γιαούρτι και βούτυρο), που κυμαίνονται από 0,05% έως 2,36%. Ωστόσο σε σύγκριση με την άνοδο που έχουν καταγράψει τα εν λόγω είδη το 2022 η πτώση είναι αμελητέα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η τιμή στο νωπό γάλα αυξήθηκε το 2022 κατά 23,43%, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ.
Οι μειώσεις στο φρέσκο γάλα, στο γιαούρτι και στο βούτυρο οφείλονται στην αποκλιμάκωση της τιμής παραγωγού στο αγελαδινό γάλα, η οποία ξεκίνησε στις αρχές του χρόνου από τη Δυτική Ευρώπη.
Ο μικρός κατάλογος των προϊόντων που πωλούνται με χαμηλότερες τιμές το επτάμηνο περιλαμβάνει επίσης τα κατεψυγμένα θαλασσινά (-1,37%) και τα αρνιά και τα κατσίκια με ανεπαίσθητη πτώση της τάξης του 0,03%.
Η ανατροπή στα μακαρόνια
Η νέα επέλαση της ακρίβειας διαπιστώνεται και από την πορεία των τιμών στα μακαρόνια.
Ενώ στο εξάμηνο του 2023 οι τιμές των ζυμαρικών είχαν παρουσιάσει πτώση κατά 3,75% λόγω των μαζικών προσφορών που έκανε η βιομηχανία και το λιανεμπόριο για να ανακόψουν τη ραγδαία πτώση της κατανάλωσης,, στο επτάμηνο όχι μόνο δεν κράτησαν τις μειωμένες τιμές, αλλά καταγράφουν εκ νέου άνοδο (+0,09%).