Με αυτά τα λόγια έδωσε το στίγμα της προεκλογικής του εκστρατείας ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, κατά την ομιλία του στο Καστέλι Κισσάμου.
Ο κ. Τσίπρας πρόσθεσε ότι «υπήρχε ένα σχέδιο, αφού έβλεπαν ότι δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν την ορμή, τον πόθο, την αγωνία του λαού για μια μεγάλη αλλαγή στον τόπο, ώστε να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε το δικαίωμα στη ζωή και την αξιοπρέπεια, άφησαν τα πράγματα να εξελιχθούν, σχεδιάζοντας την παρένθεση. Έτσι την έλεγαν, «αριστερή παρένθεση». Έκαναν το παν για την πετύχουν μέσα στους δυο πρώτους μήνες.»
«Η χώρα βρέθηκε σε μια δραματική κρίση τα τελευταία χρόνια εξαιτίας κακών επιλογών αλλά και μιας εκδικητικής τάσης των Ευρωπαίων εταίρων μας. Όμως πρέπει να παραδεχτούμε ότι υπάρχουν μεγάλες παθογένειες, για τις οποίες δεν φταίνε οι έξω, αλλά εμείς που τις δημιουργήσαμε και τις ανεχτήκαμε» σημείωσε ο κ. Τσίπρας.
«Με ίδιο θάρρος, πείσμα με την ίδια δύναμη που δώσαμε τη μάχη με τους έξω και σταθήκαμε όρθιοι, θα δώσουμε τη μάχη ,μέσα αυτή τη φορά, με τα μεγάλα συμφέροντα, τις μεγάλες παθογένειες που κρατάνε πίσω τις δυνατότητες του τόπου και του λαού για δημιουργία» πρόσθεσε.
Φωτογραφίες: Νίκος Ν. Αγγελάκης
Ολόκληρη η ομιλία:
Είναι μεγάλη μου χαρά να βρίσκομαι στην Κρήτη και ιδιαίτερα στα Χανιά, και είναι χαρά μου να βρεθώ απέναντι στους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς γνωρίζω πάρα πολύ καλά ότι είστε αυτοί που γνωρίζετε τα προβλήματα και αντιμετωπίζετε πολύ μεγάλες δυσκολίες.
Θέλω να πω και σε εσάς, όπως είπα και στον Δήμαρχο, για την προσπάθεια που κάνουμε – και έχει πολύ μεγάλη σημασία – να αποτιμήσουμε τις πραγματικές δυσκολίες αλλά και τις δυνατότητες που έχουμε γνωρίζοντας πια τα βήματά μας, πατώντας δηλαδή σε στέρεο έδαφος, το πώς θα ξεπεράσουμε την κρίση και θα αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα.
Ο χώρος της τοπικής αυτοδιοίκησης χρειάζεται πάνω από όλα την εμπιστοσύνη της κεντρικής εξουσίας. Και χρειάζεται και τη δυνατότητα να μεταφερθούν πόροι, πέρα από αρμοδιότητες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες.
Γνωρίζετε πολύ καλά ότι στο σχεδιασμό μας ήταν, είναι και παραμένει η προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι θεσμικές δυσκολίες και να βελτιωθεί το θεσμικό πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης που, εδώ και 4 χρόνια μετά την υλοποίηση και εφαρμογή του Καλλικράτη δεν έχει υπάρξει καμία ουσιαστική βελτίωση. Εμείς είχαμε εξαγγείλει ένα φιλόδοξο σχέδιο, το οποίο δεν καταφέραμε να το υλοποιήσουμε μέσα σε συνθήκες ασφυξίας στους 7 μήνες που κυβερνήσαμε. Το σχέδιο, όμως, αυτό παραμένει και θέλουμε να κουβεντιάσουμε μαζί σας αν ο λαός μας εμπιστευθεί να συνεχίσουμε την προσπάθεια που ξεκινήσαμε τον Γενάρη του 2015, πριν από 7 μήνες.
Η βασική μας αντίληψη είναι η εξής: Πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα στις τοπικές κοινωνίες να κρίνουν τους τοπικούς άρχοντες και τις τοπικές «εξουσίες», δηλαδή τους δήμους και τα δημοτικά συμβούλια, έχοντας όμως τη δυνατότητα οι δήμαρχοι και τα δημοτικά συμβούλια να υλοποιήσουν ένα συγκεκριμένο πλαίσιο δραστηριοτήτων και έργων, που μέχρι σήμερα κατευθύνονταν από την κεντρική εξουσία και όχι από την τοπική αυτοδιοίκηση.
Με δυο λόγια βασική μας αντίληψη είναι ότι θα πρέπει το πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2014-2020, αλλά και βασικό μέρος του επενδυτικού σχεδιασμού των 35 δις του προγράμματος Γιούνκερ που καταφέραμε να εντάξουμε στη συμφωνία, να κατευθυνθεί σε μικρά και μεσαία έργα στην τοπική αυτοδιοίκηση, ξεφεύγοντας από μια αντίληψη μεγάλων, φαραωνικών θα έλεγα projects, τα οποία τα ζήσαμε όλο το προηγούμενο διάστημα, αμφίβολης αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας στις τοπικές κοινωνίες –δεν θέλω γενικεύσω, κατά γενικό κανόνα – και βεβαίως έργα μεγάλα που έκρυβαν πίσω τους και την διαπλοκή μεγάλων συμφερόντων.
Μικρά και μεσαία έργα, λοιπόν, πρέπει να είναι προτεραιότητα. Και η δυνατότητα στους δήμους να έχουν το πεδίο ελεύθερο να υλοποιήσουν ένα σχεδιασμό και να φύγουμε από τη λογική του προληπτικού ελέγχου, και να πάμε στο κατασταλτικό έλεγχο. Δηλαδή, να δοθεί η δυνατότητα στους δημάρχους και τους δήμους να υλοποιήσουν και να κριθούν από τους πολίτες, έναν σχεδιασμό έχοντας στη διάθεση τους τους φόρους και στο τέλος της περιόδου η πολιτεία να έρχεται και να ελέγχει τη νομιμότητα των πράξεων τους. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε, κατά την εκτίμησή μας, από τον βραχνά της γραφειοκρατίας, τον μεγάλο αυτό εφιάλτη, τον οποίο αντιμετωπίσαμε κι εμείς από κοντά τους 6-7 μήνες, όταν βρεθήκαμε για πρώτη φορά σε θέσεις διακυβέρνησης και εσείς οι Δήμαρχοι σε μικρότερο ίσως βαθμό αλλά σε εξίσου σημαντικό αναλογικά με την κλίματα των προβλημάτων που αντιμετωπίζετε, τον έχετε μπροστά σας και σας εμποδίζει από το να παράξετε συγκεκριμένο έργο.
Η πεποίθησή μας είναι πως, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, μπορούμε να βγούμε από την κρίση με σχέδιο, με αποφασιστικότητα και με πείσμα. Διότι πλέον έχουμε απόλυτη επίγνωση των δεδομένων μπροστά μας και ταυτόχρονα έχουμε τη δυνατότητα να κατανείμουμε τους υπάρχοντες πόρους εκεί όπου υπάρχει ανάγκη. Και σε αυτή την κατεύθυνση, πιστεύω, ότι η τοπική αυτοδιοίκηση θα παίξει καθοριστικό ρόλο για την επόμενη μέρα.
Γνωρίζω ότι στην περιοχή σας υπάρχουν μια σειρά από έργα, μικρά και μεσαία, που σκοντάφτουν στην γραφειοκρατία, στην έλλειψη πόρων, στο πρόβλημα της απορροφητικότητας από τα προγράμματα του ΕΣΠΑ και στην αδυναμία κεντρικού σχεδιασμού και συνεννόησης και σχεδιασμού με την κεντρική εξουσία.
Όλα αυτά τα προβλήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν αν οικοδομήσουμε μια νέα σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στην κεντρική εξουσία και την αυτοδιοίκηση, έξω και πέρα από μικροκομματικές λογικές.
Εγώ θα σας πω κάτι. Γνωρίζετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά το ότι ο χώρος της Αριστερά έχει μεγάλη παράδοση στην τοπική αυτοδιοίκηση, εντούτοις – και δεν θέλω να αναλύσω τις αιτίες, είναι μια πραγματικότητα – σε επίπεδο δημάρχων έχει μια αναντίστοιχη σχέση με βάση τη δυναμική που έχει μέσα στην κοινωνία. Εμείς, όμως, δεν μπαίνουμε στη λογική του ποιος είναι δικός μας δήμαρχος και ποιος δεν είναι δικός μας δήμαρχος. Γιατί αν μπούμε σε αυτή τη λογική, που κατά την άποψή μου ήταν μία από τις παθογένειες του παρελθόντος, όταν και οι δήμαρχοι ήταν στο πλαίσιο του παλιού δικομματισμού ή από τη μία ή από την άλλη πλευρά και ερχόντουσαν οι κυβερνήσεις και ευνοούσαν τους μισούς και αδικούσαν τους άλλους μισούς. Είναι μια από τις παθογένειες που πρέπει να ξεπεράσουμε. Κεντρική εξουσία και τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να πάνε χέρι – χέρι στην προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, πέρα και έξω από το ποιος είναι δικός μας και ποιος είναι απέναντι.
Με αυτή την έννοια θεωρώ ότι και οι προστριβές της προηγούμενης περιόδου που δεν διήρκεσαν πολύ, όταν ζητήσαμε το αυτονόητο, να βάλει πλάτη στην εθνική προσπάθεια για την διαπραγμάτευση, παρά κάποιες αρχικές αντιδράσεις και κορώνες της στιγμής, η πλειοψηφία των Δημάρχων έβαλε πλάτη και βοήθησε σε αυτή την προσπάθεια. Αυτή η νέα σχέση εμπιστοσύνης είναι ένα από τα συστατικά στοιχεία μιας νέας εποχής, που πρέπει όλοι να βοηθήσουμε ώστε να ξεφύγουμε από την παλιά λογική των τοπικών κομματαρχών και των τοπικών πολιτευτών, που λειτουργούσαν με κριτήριο το μικροκομματικό συμφέρον.
Εδώ έχουμε να αντιμετωπίσουμε προβλήματα κοινά. Στόχος μας πρέπει να είναι οι υπάρχοντες πόροι να διατεθούν στην τοπική αυτοδιοίκηση για να έχουν το μέγιστο ανταποδοτικό όφελος στην τοπική οικονομία. Στόχος μας πρέπει να είναι να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και με αυτή την έννοια να βάλουμε ένα τέλος στη λογική που επικράτησε το προηγούμενο διάστημα και να εμπιστευτούμε τοπικούς άρχοντες και την τοπική αυτοδιοίκηση. Όχι γιατί πάντα θα είναι καλύτεροι σε σχέση με τους βουλευτές ή την κεντρική εξουσία, αλλά γιατί ελέγχονται από το λαό και από τις τοπικές κοινωνίες πολύ πιο άμεσα και σε πιο στενή βάση.
Η λογική που θέλω να σας καταθέσω ως βασικό πυρήνα της αντίληψή μας για τη μεγάλη μεταρρυθμιστική τομή που ετοιμάζουμε, τη θεσμική τομή στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης, με την αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου του Καλλικράτη, είναι να δοθεί η δυνατότητα των υπαρχουσών πόρων να κατευθυνθούν στους Δήμους και οι δήμαρχοι και τα δημοτικά συμβούλια να τοπικά να έχουν τη δυνατότητα να κατανείμουν αυτούς τους πόρους όπως νομίζουν, και να υπόκεινται βέβαια στην κρίση και τον έλεγχο των πολιτών. Ταυτόχρονα, να προσπαθήσουμε να σπάσουμε το φράγμα της γραφειοκρατίας. Παράλληλα, και εδώ είναι η ευθύνη της κεντρικής εξουσίας, να φύγουμε από τη λογική των έργων βιτρίνας και να πάμε στα πολλά μικρά και μεσαία έργα που θα αντιμετωπίσουν προβλήματα στις τοπικές κοινωνίες και θα δώσουν ανάσα.
Τέλος θέλω να σας πω ότι είναι καλά τα νέα σε σχέση με το λογικό και εύλογο αίτημα που έχουμε καταθέσει στην Κομισιόν για παράταση του ΕΣΠΑ. Είναι απολύτως εύλογο δεδομένου ότι δεν οφείλεται η αδυναμία στο ότι δεν είχαμε προετοιμαστεί εγκαίρως σε επίπεδο σχεδιασμού, αλλά στο ότι στους 6 μήνες που βρισκόμασταν σε μια διαδικασία σκληρής διαπραγμάτευσης σε συνθήκες πιστωτικής ασφυξίας, δεν είχαμε τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε. Βεβαίως, αντιλαμβανόμαστε ότι και από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν ήταν εύκολο να δοθεί εξαίρεση ειδικά για την Ελλάδα, διότι έπρεπε να αντιμετωπιστεί κεντρικά το θέμα αυτό. Και άλλες χώρες ζητούν παράταση. Εντούτοις, αυτό το εύλογο αίτημα, μετά και την επίτευξη της συμφωνίας, θα αντιμετωπιστεί με θετικό τρόπο.
Είμαι εξαιρετικά αισιόδοξος, κυρίως γιατί όπως σας είπα είναι απολύτως εύλογο και λογικό, αλλά και γιατί εκτιμώ ότι πλέον η αναγκαιότητα η Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση, δεν αφορά μονάχα το σχεδιασμό της εκάστοτε κυβέρνησης εδώ, δεν αφορά μονάχα την Ελλάδα. Το στοίχημα του να περάσουμε την κρίση αφορά την ίδια την ύπαρξη της Ευρώπης. Διότι, εάν η κρίση ανακυκλωθεί δεν θα είναι μόνο οικονομική αλλά μια βαθιά πολιτική κρίση για την Ευρώπη. Υπό αυτή την έννοια, θεωρώ ότι το επόμενο διάστημα, το πιστόλι θα βγει από τον κρόταφο και θα μπει στα θηκάρια και θα έχουμε τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε με μεγαλύτερη άνεση τα επόμενα βήματα. Αρκεί να ξεπεράσουμε κι εμείς τις χρόνιες παθογένειες του πολιτικού συστήματος και να κοιτάξουμε με την ίδια αποφασιστικότητα που δώσαμε τη μάχη με τους έξω, να δώσουμε τη μάχη εδώ μέσα με τα μεγάλα προβλήματα και με τα μεγάλα συμφέροντα που μας κρατάνε στάσιμους.
Με αυτές τις σκέψεις θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για τη δυνατότητα που μου δίνετε να απευθυνθώ σε εσάς και κυρίως να σας ζητήσω να μου εκθέσετε τα προβλήματα, τις σκέψεις σας, τις προτεραιότητες. Γιατί ήρθα περισσότερο, για να ακούσω.
Και να σας ευχαριστήσω, βέβαια, διότι όλο αυτό το διάστημα δίνετε μάχες για να αντιμετωπίζετε σε κρίσιμες συνθήκες τις δυσκολίες σε τοπικό επίπεδο, σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας που πάντοτε τα προβλήματα είναι σε μεγαλύτερη ένταση, και τα κύματα που δέχεστε εσείς ως κυματοθραύστες είναι μεγαλύτερα από αυτά που έρχονται σε εμάς στην κεντρική εξουσία.