Η ενεργειακή κρίση αναθερμαίνει το ενδιαφέρον για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της ΝΑ Μεσογείου και μαζί των εγχώριων ανεξερεύνητων κοιτασμάτων στις περιοχές της Κρήτης και του Ιονίου, που έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον της αμερικανικής ExxonMobil και της γαλλικής Total.
Η ανάδειξη της οικονομικής πτυχής των κοιτασμάτων
Η αύξηση των τιμών φυσικού αερίου κατά 250% από τις αρχές του χρόνου ανέδειξε τόσο την οικονομική πτυχή της αξίας αυτών των κοιτασμάτων όσο και τη γεωπολιτική, καθώς η Ευρώπη μαθαίνει πληρώνοντας ακριβά τι σημαίνει η υπερεξάρτησή της από έναν προμηθευτή.
Ο προ δεκαετίας σχεδιασμός της Ε.Ε. διαφοροποίησης πηγών και οδεύσεων φυσικού αερίου έφερε τα αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα σε σχέση με τον περιορισμό της εξάρτησης από τη Ρωσία.
Τα στοιχεία του BP Statistical Review of World Energy, επιβεβαιώνουν την αποτυχία της Ε.Ε. στη στρατηγική απεξάρτησης από εισαγωγές και από το ρωσικό αέριο. Το 2010, με συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου στα 422 δισ. κ.μ. η παραγωγή της Ευρώπης κάλυπτε το 30% της ζήτησης.
Η εξάρτηση από εισαγωγές έφτανε το 70% και από το ρωσικό αέριο το 32%. Το 2020 η συνολική κατανάλωση ήταν 458 δισ. κ.μ.
Η εγχώρια παραγωγή περιορίστηκε σε μόλις 47,8 δισ. κ.μ. και η εξάρτηση από εισαγωγές εκτοξεύτηκε στο 90% και από τη Ρωσία στο 43%.
Η σημασία της ελληνικής πρότασης
Τα δεδομένα πιστοποιούν την ορθότητα –από οικονομικής και γεωπολιτικής άποψης– της πρότασης που διατύπωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ανέδειξε τη γεωπολιτική διάσταση της ενεργειακής κρίσης και τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Ανατολική Μεσόγειος ως εναλλακτική πηγή στην ενεργειακή ασφάλεια της Ε.Ε. Τα κοιτάσματα στη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου υπολογίζονται, βάσει των στοιχείων της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ (2010), σε 122 τρισ. έως 277 τρισ. κυβικά πόδια, αξίας (με τιμές αγοράς προ πανδημίας) 700 δισ. δολαρίων, σημαντικό μέρος των οποίων έχει επιβεβαιωθεί στις ΑΟΖ του Ισραήλ, της Αιγύπτου και της Κύπρου.
Η σημασία της συμφωνίας Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου
Σύμφωνα με ρεπορτάζ ( Καθημερινή της Κυριακής ), πέραν του φυσικού αερίου, η περιοχή μπορεί να διασφαλίσει για την Ευρώπη φθηνή πράσινη ηλεκτρική ενέργεια από την έρημο της Σαχάρας μέσω της υποθαλάσσιας ηλεκτρικής διασύνδεσης Αιγύπτου, Κύπρου και Ελλάδας, σχέδιο που επισφραγίστηκε με την τριμερή συμφωνία που υπεγράφη την περασμένη εβδομάδα.
Στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρεται και η επιθυμία συνέχισης της συνεργασίας, «μέσω μιας σειράς συμφωνιών για την εξερεύνηση και μεταφορά φυσικού αερίου».
Η δημιουργία ενός ενεργειακού διαδρόμου της Aνατολικής Mεσογείου προς την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας (ηλεκτρική διασύνδεση με Αίγυπτο και αγωγό East Med) προϋποθέτει σταθερότητα στην περιοχή και ενισχύει τα επιχειρήματα της χώρας έναντι της Τουρκίας.
Η Ανατολική Μεσόγειος η νέα πηγή φυσικού αερίου για την Ε.Ε.
Το ζήτημα της σταθερότητας ανέδειξε ο πρωθυπουργός στο συνέδριο 1st «Καθημερινή» ESG Summit. Η Ανατολική Μεσόγειος δεν είναι κρίσιμη για την Ευρώπη μόνο διότι πρέπει να συμπαρασταθεί σε δύο κράτη των οποίων τα κυριαρχικά δικαιώματα παραβιάζονται από την Τουρκία, «αλλά διότι η Ανατολική Μεσόγειος –και αναφέρομαι στην Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο– θα πρέπει να είναι μια νέα πηγή φυσικού αερίου για την Ε.Ε.» είπε.
Η Ελλάδα δεν έχει εξερευνήσει το δυναμικό των πιθανολογούμενων κοιτασμάτων της φυσικού αερίου, τα οποία εκτιμώνται σε Ιόνιο και Κρήτη στα 70 και 90 τρισ. κυβικά πόδια αντίστοιχα. Η συγκυρία έχει επαναφέρει τη συζήτηση για την αξιοποίησή τους, ενώ έχει τονώσει το ενδιαφέρον των Total και ExxonMobil για τα οικόπεδα νοτίως και δυτικά της Κρήτης.