Του π. Στυλιανού Θεοδωρογλάκη
Καταρχήν συμφωνούμε ότι η πορεία με τον Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίο δεν είναι μόνο τραχεία, είναι και δύσκολη μερικές φορές δύσβατη ως αδύνατη γιατί ο γέροντας πολυσέβαστος Ειρηναίος αναζητούσε πάντοτε να κάνει αυτό που δεν μπορούσε. Το επιχειρούσε και όταν βρισκόταν μπροστά σε αδιέξοδα ζητούσε από το Θεό «να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά».
Έτσι έφτανε με τη χάρη του Θεού από τα δύσκολα και τα αδύνατα στη χαρά της νίκης και της ζωής.
Ακόμα η πορεία με τον Κισάμου και Σελίνου ήταν πάντοτε πορεία αδιάκοπης εργασίας χωρίς διαλείμματα και χωρίς διακοπές, γιατί όπως έλεγεν ο ίδιος ο διάβολος δεν πηγαίνει διακοπές.
Με τον Κισάμου και Σελίνου η πορεία ήταν πράγματι τραχεία αλλά δεν ήταν ποτέ απογοητευτική.
Έπαιρνε και έδινε ανάσα ώστε να συνεχίζεται η πορεία όσο δύσκολη και επικίνδυνη και αν ήταν. «Κράτα με να σε κρατώ να ανεβούμε το βουνό». Και ανέβαινε και κατακτούσε τις κορυφές του αγιασμού και της χάρης και ήταν «ως ο περιπατών επί πτερύγων ανέμων».
Ο γέρος ήξερε να σκαρφαλώνει και να περπατεί τις μαδάρες και αν φτάνει ως τις ιερές και άγιες κορυφές των γουνών ελκύοντας μαζί του όλους μας που δεν τον θαυμάζαμε μόνον αλλά και θέλαμε να του μοιάσουμε, άλλο ότι δεν τα καταφέρναμε όσο θα το θέλαμε.
Του ανήκει κατηγορηματικά ο ευαγγελικός χαρακτηρισμός «συναναβαίνομεν», συμπορευόμαστε, συνδημιουργούμε και από κοινού διακονούμε το λαό του Θεού.
Δεν μιλούσε ποτέ σε πρώτο πρόσωπο.
Το εγώ του το άφηνε πίσω του, μπροστά είχε πάντοτε το εμείς.
Όλοι μαζί θα πετύχουμε.
Πέραν τούτων όμως ευχαριστίες πολλές και ευχές θερμές για το πρόσωπο και τη ζωή του κ. Αλέξανδρου Παπαδερού που είχε την καλοσύνη και την ευγένεια της προσφοράς τούτου του νέου του βιβλίου με τον παραπάνω τίτλο.
Οι μαρτυρίες που καταγράφονται σε αυτό και οι οποίες αποτελούν τεκμήρια για τον τρόπο ίδρυσης και λειτουργίας της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης δεν επιδέχονται καμία αμφισβήτηση, είναι επώνυμες και αυθεντικές.
Τις αποδεχόμαστε ανεπιφύλακτα.
Όταν όμως μιλούμε για τον επίσκοπο γέροντα Ειρηναίο τον μεγάλο, οραματιστή, σοφό και άγιο άνθρωπο, τον εκλεκτό του Θεού και των ανθρώπων, το κόσμημα της γης και του ουρανού, μιλούμε για μια πρωτόγνωρη προσωπικότητα, η οποία εμφανίζεται σπάνια τόσο καθαρή και κρυστάλλινη και επιβλητική στον ορίζοντα της ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ.
Ο άγιος πραγματικά δεν είναι μόνον ο εκλεκτός του Θεού, είναι και ο εκλεκτός του κόσμου και των ανθρώπων οι οποίοι και τον αναγνωρίζουν ως άγιο.
Ο άγιος αγωνίζεται στη γη και κατακτά τους ουρανούς, παλεύει με τη φθορά και τη βεβηλότητα και κατακτά την αφθαρσία και την αγιότητα.
Ο Ειρηναίος ξεκίνησε από τις ρίζες των Λευκών Ορέων και της Αποκορωνιώτικες μαδάρες και έφταξε ως τις κορυφές των βουνών του Ακρωτηρίου όπου με το Σταυρό του Χριστού αλλά και με το ήθος και την εμπιστοσύνη του ενέπνεε και κέρδιζε τις συνειδήσεις εκατοντάδων μαθητών στην Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης.
Ύστερα πέρασε στον άλλο κόσμο, κυρίως στον κόσμο της Ευρώπης όπου διευρύνει τις σπουδές του και επιστρέφει με βαρύ οπλισμό σοφίας και γνώσης τα οποία καθαγιάζει στην κολυμπήθρα του Σιλωάμ της Αγίας μας Εκκλησίας.
Με πολύ ανθρωπογνωσία και πληρότητα θεογνωσίας τον γνωρίζουμε ως επίσκοπο Κισάμου και Σελίνου όπου στα πρώτα είκοσι έτη της αρχιερατείας του δεν ανέπτυξε μόνο πλούσιο κοινωνικό έργο, κέρδισε και τις συνειδήσεις του ευσεβή λαού των ιστορικών επαρχιών Κισάμου και Σελίνου και όχι μόνον αλλά και των Χανίων και της Κρήτης και ακόμα ευρύτερα.
Μια δεκαετία επίσης η Μητρόπολη Γερμανίας δεν δικαιώνει μόνο το μακαριστό πατριάρχη Αθηναγόρα, δικαιώνει και το λαό του Θεού, τόσον στη Γερμανία όσον και στην Ελλάδα.
Η δεύτερη αρχιερατεία του στη Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου είναι η πλέον πνευματικά παραγωγική περίοδος της ζωής του.
Το μεγάλο του κατόρθωμα, το πνευματικό άλμα αγιασμού και χάρης είναι η αυθόρμητη και οικειοθελής παραίτησή του από το θρόνο του επισκόπου της Μητρόπολης Κισάμου και Σελίνου.
Πρόκειται πράγματι για πράξη λεβεντιάς και ηρωισμού. Δεν γνωρίζουμε πως προέκυψε η αμφισβήτηση της πατρότητας της γενέσεως και λειτουργίας της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης στο Κολυμπάρι Χανίων.
Όπως και αν έγινε όμως το θεωρούμε ευλογία Θεού γιατί ένεκα αυτής γράφτηκε το εν θέματι βιβλίο του κ. Αλεξάνδρου Παπαδερού, ζωντανό ντοκουμέντο και ζωντανή ιστορική διαθήκη η οποία θα αποτελέσει διαχρονική μαρτυρία αλήθειας και ζωής για το μεγάλο αυτό έργο της Ορθόδοξης Ακαδημίας.
Πάντως αν ζούσε σήμερα ο μακαριστός γέροντας Ειρηναίος και τον ρωτούσαν σχετικά με τη δημιουργία και λειτουργία της Ορθόδοξης Ακαδημίας θα μας απαντούσε αυθόρμητα, ο Παπαδερός την ίδρυσε.
Δέκα χρόνια κοντά του ποτέ δεν τον ακούσαμε να πει έκανα αυτό και αυτό, πάντοτε έλεγε κάναμε όλοι μαζί ότι επέτρεψε η χάρη του Θεού.
Δεν άφησε κανένα τίτλο ιδιοκτησίας, έργων, τα οποία όλα θεωρούσε δώρα του Θεού στην επαρχία και τους ανθρώπους της.
Στο βιβλίο της περιλαμβάνονται πληθώρα γραπτών ενυπόγραφων μαρτυριών από διακεκριμένους Έλληνες και Ευρωπαίους που δείχνουν καθαρά την αγαστή συνεργασία δύο μεγάλων ευλογημένων και χαρισματικών ανθρώπων του Μητροπολίτη Ειρηναίου και του δόκτορος Παπαδερού.
Οι μαρτυρίες αυτές δείχνουν απαρχής πως συνέλαβαν αυτό το όραμα και πως προχώρησαν στην ίδρυση και την υποδειγματική λειτουργία της ακαδημίας με πρώτο πρόεδρο τον Μεγάλο Ειρηναίο και γενικό διευθυντή τον Αλέξανδρο Παπαδερό.
Εμείς που βρισκόμασταν εκείνα τα χρόνια κοντά στον Ειρηναίο όλα αυτά τα γνωρίζαμε και τα ζούσαμε και δεν έχουμε καμία ανάγκη μαρτυρίας και δεν αφήνουμε καμία επιφύλαξη για την αλήθεια των όσων καταγράφονται στον υπερτελή τόμο «με τον Κισάμου και Σελίνου Ειρηναίο επί τραχείας οδού» του Αλέξανδρου Παπαδερού.
Χαιρόμαστε που έχουμε το βιβλίο αυτό στα χέρια μας, το οποίο καθώς το διαβάζουμε ξυπνά μέσα μας ιερές μνήμες ημερών αρχαίων, ζωής και λειτουργίας ομορφιάς, εργασίας και πολιτισμού που ζήσαμε την δεκαετία του ’60 κοντά σ’ αυτούς τους μεγάλους άντρες.
Το βιβλίο διαπραγματεύεται ένα πρόσωπο όπως ο Αλέξανδρος Παπαδερός, άνθρωπος με θεολογική και φιλοσοφική πληρότητα, μεγάλου εκκλησιαστικού ήθους και κύρους και ταυτόχρονα οραματιστή και εμπνευστή της Ορθόδοξης Ακαδημίας.
Το βιβλίο επίσης αναφέρεται και σε ένα άλλο ισχυρό πρόσωπο άξιο ιεράρχη, σοφό και άγιο επίσκοπο το μεγάλο Ειρηναίο όχι μόνο προς διάκριση από τους μικρούς Ειρηναίους της εποχής εκείνης, τους σημερινούς αρχιεπίσκοπο Κρήτης και Μητροπολίτη Λάμπης και Σφακίων, αλλά ο χαρακτηρισμός του μεγάλου θεμελιώνεται στο μεγάλο οραματιστή των μεγάλων και σωστικών δράσεων και έργων.
Ο Επίσκοπος Ειρηναίος και στον ύπνο του και στον ξύπνιο του ονειρεύονταν την αναβάθμιση και την εν Χριστώ θωράκιση της ζωής των ανθρώπων και της κοινωνίας ευρύτερα.
Ήθελε κάθε μέρα να κάνουμε κάτι καινούριο, έργο, διακόνημα που θα έκανε τη ζωή των συνανθρώπων μας πι ευχάριστη και πιο αποτελεσματική.
Μεγάλα έργα της επισκοπικής του διακονίας, τα οικοτροφεία στο Καστέλι, στο Κολυμπάρι, στις Βουκολιές, στην Κάντανο, στην Παλαιόχωρα και στην Αθήνα ως και το Ανουσάκειο Ίδρυμα Περίθαλψης και Θεραπείας πασχόντων.
Φυσικά επιστέγασμα όλων, η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, το κόσμημα της Μητρόπολης ως κέντρου διαλόγου και καταλλαγής αλλά και το μέγιστο κέντρο αναφοράς για την Κρήτη σε όλη την Οικουμένη.
Με πρόταση του Κισάμου και Σελίνου και του Αλέξανδρου Παπαδερού το Οικουμενικό ίδρυμα της Κρήτης η Ορθόδοξη Ακαδημία, βρίσκεται κάτω από τη σεπτή ευλογία και προστασία του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου.
Με την εμβρίθεια των γνώσεων και την πλειονότητα των σκέψεών του ο Αλέξανδρος Παπαδερός και με πολλά άλλα ακόμα ουράνια θεϊκά χαρίσματα προπάντων ως αυτά που αφορούν τους διαλόγους καταλλαγής και ενότητας, όπου ως θαυματουργός συνθέτει τα διαφορετικά, τα αντίθετα και τα ενάντια και οικοδομεί τη ενότητα, την συμφιλίωση, τη συνεργασία.
Δεκαετίες ολόκληρες ο Αλέξανδρος Παπαδερός ως γενικός διευθυντής της Ακαδημίας με τα αναρίθμητα συνέδρια στα οποία πάντοτε συμμετείχε απαρχής της οργάνωσης ως το τέλος και τη λήξη τους, αναδείχτηκε πράγματι πρύτανης του διαλόγου, της επικοινωνίας, της προβολής της Ορθοδοξίας σε τόσο μεγάλο εύρος που πολλές φορές προκαλούσε δικούς μας και ξένους αν πρόκειται για κατά φύσιν ή υπέρ φύσιν προσωπικότητα.
Πράγματι ο Παπαδερός τίμησε και τιμά την Εκκλησία με την προσωπική του συμμετοχή στη ζωή και τη δράση της όχι μόνον στην Ορθόδοξη Ακαδημία αλλά και στο Υπουργείο Παιδείας και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο με τον μεγάλο πατριάρχη Αθηναγόρα τίμησε επάξια τον κ. Αλέξανδρο Παπαδερό με τον τίτλο του Άρχοντος υπομνηματογράφου.
Εμείς τιμούμε και υποκλινόμαστε μπροστά του και ευχόμαστε περαιτέρω μακρότητα ημερών, ζωής και δράσης από Σωτήρος Χριστού.
Όσον αφορά τον πολυσέβαστο και μακαριστό γέροντα Ειρηναίο, πρώην Μητροπολίτη Κισάμου και Σελίνου, πέραν των όσων έχουν ειπωθεί και γραφτεί, επισημαίνουμε ότι πέθανε ως συνταξιούχος πρώην Μητροπολίτης και πάντως χωρίς Μητρόπολη.
Άλλοι αρχιερείς φυσικά όχι του ήθους και του μεγέθους του Ειρηναίου που παραιτήθηκαν ή τους παράτησεν η Εκκλησιαστική Σύνοδος στην οποία ανήκαν αξιώθηκαν τιμής και πέθαναν ως μητροπολίτες με το όνομα κάποιας Ιεράς Μητροπόλεως πάλαι ποτέ διαλαμψάσης.
Για το Μεγάλο Ειρηναίο αν και αναφερθήκαμε με γραπτό κείμενό μας που δημοσιεύτηκε στα «Χανιώτικα Νέα» με αφορμή την έκδοση του βιβλίου της Ιεράς Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου «Ειρηναίος Αείφωτος πορεία», δεν εισακουστήκαμε. Το περί ου ο λόγος κείμενο είναι:
«Όμως επειδή γνωρίζουμε ότι η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης εξακολουθεί να καταγράφει το όνομα του Γέροντα Ειρηναίου ως ενεργού μέλους της Συνόδου υποθέτουμε τιμής ένεκεν, αλλά και με όλο μας το σεβασμό προς τα πρόσωπα όλων των σεπτών Ιεραρχών της Εκκλησίας της Κρήτης με την ευκαιρία αυτή παρακαλούμε:
α)Η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης να τιμήσει δημόσια σε παγκρήτιο επίπεδο τον γέροντα Ειρηναίο με όποιο τρόπο οι ίδιοι οι Ιεράρχες αποφασίσουν, και
β)Η ίδια η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης να ζητήσει από το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο να τιμήσει και εκείνο τον γέροντα Επίσκοπο Ειρηναίο.
Μάλιστα η όποια τιμή ήθελε αποφασιστεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να την μεταφέρει στην Κρήτη ο σεπτός Προκαθήμενος της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος.
Οφείλουμε να γνωρίσουμε όλοι μας ότι κάθε τιμή στο γέροντα Ειρηναίο είτε από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης είτε από το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, δεν ικανοποιεί μόνο το κοινό αίσθημα του ευσεβή λαού μας, συμβάλλει κατεξοχήν για την εκκλησιαστική και κοινωνική συνοχή των Κρητών, αμβλύνει και εξαλείφει τον συγκρητισμό και ταυτόχρονα ισχυροποιεί τους δεσμούς της Εκκλησίας της Κρήτης και των πιστών της με το Σεπτό μας κέντρο, το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, την Μητέρα Εκκλησία».
Με όλο μας το σεβασμό και με όλη μας την αγάπη προς τα σεπτά πρόσωπα των αρχιερέων εις Αποστολικής Εκκλησίας της Κρήτης εκφράζουμε την πίκρα μας, χωρίς φυσικά να πιστεύουμε ότι υπήρχε κανένας δόλος στην περίπτωση.
Η αλήθεια πάντως είναι ότι ο Μητροπολίτης Ειρηναίος και ο Αλέξανδρος Παπαδερός έσυραν μαζί το χορό της δημιουργίας και της λειτουργίας της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης, με στόχο τη διακονία του λαού και του τόπου.
Ευχόμαστε η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης να συνεχίσει να λειτουργεί τη καταλλαγή και την ενότητα όπως λειτούργησε σαράντα έτη με τους Ειρηναίο και Παπαδερό ως ευλογία του Θεού για την τοπική Εκκλησία και την Ορθοδοξία ευρύτερα.
Όλα τα παραπάνω είναι βέβαιο ότι θα εκτιμηθούν και θα καταξιωθούν από τον ιστορικό του μέλλοντος.
Με σεβασμό και αγάπη
Πρωτοπρεσβύτερος
της Ιεράς Μητροπόλεως
Κυδωνίας και Αποκορώνου