Ανισότητα και καπιταλισμός

Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας,
Δημοσιογράφος, ερευνητής, αναλυτής Α.E.J./I.F.J.

Ο άνθρωπος κατόρθωσε να βελτιώνει συνεχώς την παραγωγή υλικών αγαθών. Ο πλούτος όμως που συσσωρεύτηκε δημιούργησε μια περιουσιακή ανισότητα ανάμεσα στους ανθρώπους και σχέσεις ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Ομάδες ανθρώπων ιδιοποιήθηκαν την εργασία των άλλων ομάδων. Έτσι η κοινωνία χωρίστηκε σε τάξεις.

Αυτή η άνιση κατανομή του πλούτου οδήγησε αυτές τις τάξεις σε μια ασυμφιλίωτη σύγκρουση μεταξύ τους, στην ταξική πάλη. Μέσα από αυτή την διαδικασία οι κοινωνικές ομάδες πέρασαν από το δουλοκτητικό στο φεουδαρχικό σύστημα, το οποίο με τη σειρά του στο σημερινό κοινωνικό σύστημα… το καπιταλιστικό.

Κατά τον Άνταμ Σμιθ: Η κυριότερη απόλαυση που αντλούν οι πλούσιοι από τον πλούτο τους, έγκειται στην επίδειξη του… Δεν πρόκειται τόσο για μία απλή διαπίστωση, αλλά για έναν κανόνα ο οποίος διατηρήθηκε και διατηρείται σε όλη τη διάρκεια της καπιταλιστικής παντοδυναμίας, τόσο σε περιόδους κρίσης, όσο και σε καταστάσεις εκρηκτικής ευημερίας και καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Η αστική-πλουτοκρατία δεν προσπάθησε να κρύψει την προκλητική συγκέντρωση πλούτου και δύναμης, απέναντι στην μιζέρια με την οποία έπρεπε να βολευτεί ο υπόλοιπος λαός, αλλά αντίθετα οι δαπάνες και η κατανάλωση εκ μέρους της (πολυτελείς επαύλεις, γιότ, κοσμήματα, συλλογές τέχνης, ακριβά χόμπι κλπ.) λειτουργούσαν πρακτικά ως αποδεικτικά στοιχεία του σφετερισμού του παραγόμενου κοινωνικά πλούτου, ως λάφυρα δηλαδή της νίκης τους στον ταξικό πόλεμο που διεξάγουν απέναντι στον εργαζόμενο λαό.

Το εκπληκτικό σε όλη την ιστορία είναι ο τρόπος με τον οποίο πείστηκαν οι λαϊκές μάζες, όχι μόνο να αποδεχθούν αυτήν την κατάσταση ως κάτι το φυσιολογικό, αλλά να θαυμάζουν στην ουσία τα λάφυρα που τους απέσπασε ο ταξικός τους αντίπαλος ο καπιταλισμός.

Τα ΜΜΕ ήταν και είναι αυτά, που έπαιξαν και παίζουν τον σπουδαιότερο ρόλο, σε αυτήν τη διαστρέβλωση εννοιών και αξιών, στο παιχνίδι της κλειδαρότρυπας όπου επιτρέπουν στις μάζες να χαίρονται, κρυφοκοιτάζοντας την αστική τάξη να απολαμβάνει τον τους πλούτο, με την ελπίδα πως κάποτε θα αποκτήσουν και αυτές το δικό τους American Dream.

Δεν είναι τυχαίο πως τα αστικά-συστημικά ΜΜΕ, έχουν γεμίσει με σώου ή εκπομπές σε κάθε ζώνη που διαπραγματεύονται τα νέα των VIPs, τα «προβλήματα» και οι «προβληματισμοί» των σταρς και των εκατομμυριούχων. Είναι σαφές πως τα μέσα προπαγανδισμού της κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας, αργά ή γρήγορα, θα έπειθαν τους λαούς πως ο πλούτος αυτός είναι αποτέλεσμα ευφυΐας, εργατικότητας, επιχειρηματικότητας και υπομονής, πράγμα που τοποθετεί αυτόματα όλους τους υπόλοιπους στην πλευρά της ανοησίας και της τεμπελιάς. Αλλά αφήνει πάντα τεχνηέντως και ένα παράθυρο για αυτούς που κρατούν την ελπίδα ζωντανή.

Στις μέρες μας όμως, όπου το πρόβλημα «Ποιος κατέχει τον πλούτο» ανάγεται σταδιακά από ζήτημα απόλαυσης της ζωής, σε θέμα επιβίωσης.

Από την μία έχουμε το κάλεσμα της αστικής πολιτικής εξουσίας, για ασκητική λιτότητα στα όρια της οικονομικής εξαθλίωσης και από την άλλη τα πολυτελή σκάφη που κατακλύζουν τα ελληνικά λιμάνια, τις πανάκριβες βίλλες και τα εκατομμύρια που σφυρίζουν γύρω μας.

Στο καπιταλιστικό σύστημα η κυρίαρχη αστική τάξη εκτός από βία χρησιμοποιεί και ψυχολογία μέσα για να συντηρήσει και να επιβάλει τη δική της άποψη, τη δική της ιδεολογία ώστε να συνεχίσει απρόσκοπα την εκμετάλλευση των άλλων τάξεων και κύρια της εργατικής τάξης, που είναι ο βασικό της αντίπαλος.

Προσπαθεί εξουδετερώνοντας τη λογική, να την αντικαταστήσει με το συναίσθημα και τα ένστικτα, τα οποία μπορεί να ελέγξει με ψυχολογικά τεχνάσματα.

Η αστική προπαγάνδα στην προσπάθεια της να εξυπηρετήσει τα δικά της συμφέροντα, που είναι κύρια η επιδίωξη του μέγιστου δυνατού καπιταλιστικού κέρδους, αναβαθμίζει συνεχώς τις τεχνικές της. Χρησιμοποιεί ένα σύνολο από δόλιες τεχνικές όπως το ψέμα, την απόκρυψη ή διαστρέβλωση και την συσκότιση της αλήθειας. Η λογοκρισία, οι προβοκάτσιες, ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, η δαιμονοποίηση του αντιπάλου και ο αντικομμουνισμός είναι μερικές από τις τεχνικές που ανάγκη να γίνουν γνωστές σε όλο το λαό ώστε να μπορεί να συνειδητοποιεί της παγίδες που του στήνουν διαρκώς.

Το εργαλείο που μπορεί η εργατική τάξη και ο λαός, για να αντιμετωπίσει την προπαγάνδα της αστικής τάξης, που έχουν διαφορετική βάση μεθοδολογία. Όσο αυτή θα γίνεται κτήμα μεγαλύτερων λαϊκών στρωμάτων τόσο η αστική προπαγάνδα θα αδυνατεί να βρίσκει στόχο στην ψυχή και το μυαλό του λαού.

Έχουμε ανάγκη σήμερα την μαρξιστική θεωρία εν έτει 2018; Κάθε φορά που ανοίγει αυτή η συζήτηση εμφανίζονται μια σειρά από αρνητικά επιχειρήματα. Υπάρχει μια άλλη αντίληψη που συμμερίζονται πολλοί σύντροφοι, είναι ότι δεν χρειαζόμαστε θεωρίες. Το ζήτημα είναι να παλέψουμε ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση. Ο ίδιος ο Μαρξ έλεγε «Οι φιλόσοφοι προσπάθησαν να ερμηνεύσουν τον κόσμο, το ζήτημα είναι να τον αλλάξουμε»…

"google ad"