Αντίδραση και από Σωτηρέλλη για την απαγόρευση συναθροίσεων: Αντισυνταγματική, δεν «πατάει» στα άρθρα 11 και 48

Και ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Σωτηρέλλης, ενώνει τη φωνή του με την αντιπολίτευση, τους δικηγόρους και την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, κατά της απόφασης του αρχηγού της ΕΛΑΣ να απαγορεύσει τις συναθροίσεις πολιτών στη διάρκεια του τριημέρου μνήμης για την εξέγερση του Πολυτεχνείου.

Δεν στέκεται με τα άρθρα 48 και 11

Σε άρθρο του στην “Εφημερίδα των Συντακτών”, ο κ. Σωτηρέλλης επισημαίνει ότι “αυτό που αποφασίστηκε είναι η αναστολή του δικαιώματος του συνέρχεσθαι από τις 15 έως τις 18 Νοεμβρίου, με απόφαση του Αρχηγού της Αστυνομίας. Μια τέτοια αναστολή, όμως, δεν προβλέπεται στο Σύνταγμά μας παρά μόνο αν ενεργοποιηθεί το άρθρο 48 του Συντάγματος («κατάσταση πολιορκίας») και μόνο για συγκεκριμένους λόγους, που δεν συντρέχουν εν προκειμένω. Όσο δε για το άρθρο 11 του Συντάγματος, αυτό προφανώς δεν προβλέπει γενική προληπτική απαγόρευση του δικαιώματος του συνέρχεσθαι. Προβλέπει δυνατότητα συγκεκριμένης απαγόρευσης, από τους επικεφαλής της οικείας τοπικής ή περιφερειακής αστυνομικής αρχής, με αιτιολογημένη απόφαση και για συγκεκριμένους λόγους («δημόσια ασφάλεια» και «σοβαρή διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής»)”.

Επιπροσθέτως, ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου υπογραμμίζει ότι “η επίκληση του άρθρου 11 του Συντάγματος είναι απλώς παραπλανητική. Παραπλανητική, επίσης, είναι και η επίκληση της ερμηνευτικής δήλωσης του άρθρου 5 παρ. 4, πρώτον διότι αναφέρεται σε άλλο δικαίωμα (ελευθερία κίνησης) και δεύτερον διότι, σε κάθε περίπτωση, αναφέρεται σε ατομικά διοικητικά μέτρα. Τέλος, ατυχής είναι και η επίκληση «της από 4.11.2020 γνώμης της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας Δημόσιας Υγείας έναντι του κορονοϊού COVID-19» δεδομένου ότι αυτή εξεδόθη εν όψει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης της 6.11.2020, η οποία όμως, παρότι τροποποιήθηκε στις 10.11.2020, εξαιρεί ρητά από την απαγόρευση τις «δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις του άρθρου 11 του Συντάγματος και του ν. 4703/2020»”.

Καμία ρύθμιση στο νόμο για τις διαδηλώσεις

Επισημαίνει, δε, ότι “μόνη επίκληση της απόφασης που πράγματι έχει νομική βάση είναι αυτή της «παρ. 2 του άρθρου εξηκοστού όγδοου της από 20.3.2020 Π.Ν.Π. “Κατεπείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση των συνεπειών του κινδύνου διασποράς του κορονοϊού COVID-19, τη στήριξη της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς και της δημόσιας διοίκησης” (Α’ 68), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4683/2020»”, υπογραμμίζοντας, πάντως, ότι “η επίκληση αυτή από μόνη της δεν αρκεί. Οχι μόνο διότι προβλέπει δυνατότητα γενικής προληπτικής απαγόρευσης των συναθροίσεων που δεν επιτρέπεται κατά το Σύνταγμα, σύμφωνα με τα ανωτέρω, αλλά και διότι έχει μεσολαβήσει στο μεταξύ, ειδικός νόμος για τις συναθροίσεις (ο ν. 4703/2020), ο οποίος, παρότι ψηφίστηκε τον Ιούλιο και εξειδικεύθηκε, με το Π.Δ. 73, τον Αύγουστο του 2020, δεν περιέχει καμία σχετική ρύθμιση που να ενσωματώνει την εμπειρία του πρώτου κύματος της πανδημίας, ούτε ως προς τους λόγους απαγόρευσης μιας συνάθροισης (με την επίκληση, έστω, των γενικών περιορισμών των δικαιωμάτων) αλλά ούτε και ως προς τη δυνατότητα έκδοσης της σχετικής απόφασης από τον Αρχηγό της Αστυνομίας. Και αυτό βέβαια κατέστη φανερό με την έκδοση της ΚΥΑ της 6.11.2020, κατά τα ανωτέρω”.

Ο κ. Σωτηρέλλης απορρίπτεις τους χαρακτηρισμούς περί “χούντας” και κλείνει τονίζοντας: “Οχι βέβαια ότι η κυβέρνηση δεν έχει ευθύνες. Αυτές όμως εντοπίζονται κυρίως στο ότι αντί να επιδιώξει τις αναγκαίες συναινέσεις, μέσω διαδικασιών διαλόγου και συνεννόησης, επέλεξε, μάλλον προκλητικά, μια πρόχειρη και άστοχη διαδικασία, με εμφανή συνταγματικά προβλήματα και με πλήρη αγνόηση της αρχής της αναλογικότητας”.