Με μία γεμάτη νοήματα ομιλία ο Αντώνης Περράκης αναφέρθηκε στην επίσκεψη του προέδρου της Γερμανίας Σταϊνμάιερ στην Κάντανο και την σημασία της.
Μεταξύ άλλων είπε ότι “στις δύσκολες συνθήκες που η ανθρωπότητα παρακολουθεί με μειωμένα αντατακλαστικά, φυλετικά μίση, αιματηρές συγκρούσεις, εμφύλιους σπαραγμούς, σφαγές αμάχων και παιδιών, δικτατορίες, μεταναστευτικά ρεύματα, οι μαρτυρικοί τόποι της Κρήτης αλλά και όλης της Ευρώπης είναι φάροι για να μην οδηγηθούμε σε μια νέα πλανητική νύχτα. Είναι ο τόπος και ο χρόνος της μνήμης.”
Εξέφρασε την ελπίδα ότι η κατάθεση στεφάνου στο μνημείο των αγωνιστών της Καντάνου – μία πράξη υψηλού συμβολισμού όπως είπε – θα αποτυπωθεί “εμπράκτως ως ενέργεια εκτός Ελλάδος, ώστε να ξεκινήσει επιτέλους ο διάλογος μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας για τη δίκαιη επίλυση ενός ιστορικού σημασίας ζητήματος, που είναι η απόδοση των γερμανικών οφειλών στην Ελλάδα”.
Για να σημειώσει ότι “αν η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας εννοεί και αναγνωρίζει πλήρως τις ευθύνες της για τον ναζιστικό παρελθόν της, οφείλει να πράξει έναντι της Ελλάδας εκείνο το οποίο επιβάλλει τόσο ιστορική διαδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και ο κοινός μας ευρωπαϊκός πολιτισμός, ιδίως δε ο κοινός μας ευρωπαϊκός νομικός πολιτισμός Πολύ μάλλον όταν τη θέση αυτή ενισχύει πλέον καταληκτικά η πρόσφατη γνωμοδότηση, 2019, της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εμπειρογνώμων του Γερμανικού Κοινοβουλίου, η οποία αφενός αναγνωρίζει ότι δεν τίθεται θέμα απαραίτησης ή παραγραφής των αξιώσεων στην Ελλάδα και αθετέρου προτείνει στην γερμανική πλευρά να αποδεχτεί την προσφυγή Ελλάδας και Γερμανίας στο αρμόδιο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης”
Πιο αναλυτικά, ο Δήμαρχος Καντάνου κ. Αντώνης Περράκης στην ομιλία του είπε:
Εξοχότατε, κύριε Πρόεδρε της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Σας καλωσορίζουμε στην Κρήτη, στο νομό Χανίων, στο χωριό της Καντάνου. Καλωσορίζουμε επίσης τη σύζυγό σας και όλη τη γερμανική αποστολή. Καλισορίζουμε επίσης τη σημερινή εκδήλωση μνήμης πρώτα απ’ όλα τους επιζώντες από τη γερμανική κατοχή. Τους σεβαστούς πατέρες, τον Υφυπουργό Εξωτερικών που συνοδεύει την αποστολή, την κυρία Μπακογιάννη πρώην Υπουργό Εξωτερικών και συνάδελφο του τωρινού Προέδρου, τον κύριο Περιφερειάρχη, τους βουλευτές του νομού, τους δημάρχους από τα Μαρτυρικά Ανώγεια, τη Βιάννο, τα Σφακιά, τον δήμαρχο Μηλοποτάμου, τον δήμαρχο και πρόεδρο της Περιφερειακής Ένωσης Κρήτης από το Ρέθυμνο, τους δημάρχους των Χανίων, Πλατανιά Αποκορώνου, Κισσάμου, τους εκπροσώπους των αξιωματικών και στρατιωτικών αρχών, τον αρχηγό του λιμενικού σώματος, του πυροζεστικού σώματος, αρκετούς προέδρους και εκπροσώπους πολιτιστικών σωματείων και όλους, όσους με αφορμή την πρώτη επίσκεψη γερμανού προέδρου στο νησί μας, βρίσκονται στην αίθουσα αυτή, τιμώντας με την παρουσία τους τη συμβολική για αυτή τη στιγμή στον τόπο μας.
Εξοχότατε, κύριε Πρόεδρε, επιχειρώντας μια πολύ σύντομη αναδρομή στις γερμανοελληνικές σχέσεις από τη σύσταση του ελληνικού κράτους, έως τις μέρες μας ξεδιπλώνεται ένα πολύπτυχο κολάζ διημερών σχέσεων και συνεργασιών σε όλους τους τομείς της οικονομίας, του εμπορίου και του πολιτισμού, ενώ η συμμετοχή και των δύο κρατών σε διεθνείς οργανισμούς χαρακτηρίζεται από καλές αλλά και δύσκολες στιγμές.
Μέσα σε αυτό το πολυεπίπεδο πλαίσιο σχέσεων υποδεχόμαστε σήμερα, για πρώτη φορά, στην Κρήτη και στην Κάντανο, μια κορυφαία προσωπικότητα της διεθνούς πολιτικής σκηνής. Έναν φίλο της Ελλάδας, ο οποίος στα δύσκολα χρόνια των μνημονιακών διαπραγματεύσεων υπήρξε υπέρμαχος της άποψης ότι το μέλλον της Ελλάδας είναι μέσα στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Έναν πολιτικό ηγέτη, ο οποίος έχει ήδη διακριθεί και διακρίνεται πρωτίστως για το ευρωπαϊκό του όραμα. Ένα όραμα που ποτίστηκε και άνθισε στις στάχτες και στο αίμα της μεγαλύτερης ανθρωποσφαγής που γνώρισε η ιστορία, καθιστώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση ως το κορυφαίο ιστορικό επίτεγμα της μεταπολεμικής περίοδου και μοναδικό παράδειγμα διακρατικής συνεργασίας για την επίτευξη συλλογικών αγαθών, στόχων και σκοπών. Τα τελευταία όμως χρόνια και μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, κλειδωνίζει τους βασικούς πυλώνες ευόδοσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, φέρνοντας την Ευρώπη αντιμέτωπη με ένα κρίσιμο ερώτημα που αφορά τον πόλεμο και την ειρήνη για πρώτη φορά στην ιστορία της.
Η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, στη Συρία και στην Παλαιστίνη θέτουν επιτακτικά ζητήματα για την τήρηση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη, όπου καθημερινά σκοτώνονται άμαχοι και μικρά παιδια.
Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, έχοντας να αντιμετωπίσει μια πολύπλευρη κρίση, που απειλεί τη συνοχή και εντέλει την ίδια την ύπαρξή της. Οι προκλήσεις της σύγχρονης εποχής, το προσφυγικό, οι πόλεμοι γεννούν πρόσφυγες πολλές φορές, το μεταναστευτικό, η κλιματική αλλαγή, η οικονομική και ενεργειακή κρίση, η επιβολή αυστηρών κανόνων δημοσιονομικής πολιτικής, το βάθεμα των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων.
Οι αυξήσεις της ανεργίας, η μείωση του κοινωνικού κράτους προκαλούν τριγμούς σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, αφήνοντας χώρο στον ακραίο λαϊκισμό, στην αναζωπύρωση εθνικών εγωισμών και σε φυγόκεντρες ορμές διασπαστικής στόχευσης.
Εθνικιστικές και ακραίες πολιτικές δυνάμεις σε όλη την Ευρώπη, χρησιμοποιώντας τα παράπονα των πολιτών, τη σύγχυση, την αβεβαιότητα και την ξενοφοβία, πολτοποιούν την πολιτική σκηνή, μέσω του δόγματος «όλοι οι ίδιοι είναι», ενώ την ίδια στιγμή παρουσιάζουν τον εαυτό τους σαν τη φωνή του λαού, που αντιστέκεται στις απομακρυσμένες ελίτ των Βρυξελών και των εθνικών κυβερνήσεων, δυναμώνοντας την άνοδο μιας νέας βαρβαρότητας.
Έτσι, στις τελευταίες εκλογές, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το 1 τέταρτο των 720 εδρών, καταλήφθηκε από κόμματα με ακραίες θέσεις, προκαλώντας ανησυχία για την πορεία που θα ακολουθήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το φάντασμα του φασισμού πλανάται ξανά πάνω από την Ευρώπη, με διαφορετικό, πιο μοντέρνο τρόπο και πιο σύγχρονο πρόσωπο. Χρησιμοποιώντας τεχνολογικά εργαλεία και μεθόδους όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φασιστικές δυνάμεις, πατώντας για άλλη μια φορά στο ρατσισμό, την ξενοφοβία, το μίσος, το διαφορετικό, εκμεταλλεύονται τα πραγματικά προβλήματα, αλλά και την ανικανότητα αρκετών προοδευτικών και φιλελεύθερων δυνάμεων να τους αντιμετωπίσουν.
Μόνο όταν η πορεία προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αποκτήσει πραγματικά κοινή φωνή, μόνο τότε θα ενδυναμωθεί η ευρωπαϊκή συνείδηση, συνδέοντας ξανά το κέντρο της Ένωσης με την ιστορία και τον πολιτισμό, αλλά κυρίως την υπεράσπιση των αρχών και των αξιών του ανθρωπισμού, της ειρήνης, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης, κατ’ εξοχήν όμως της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Πριν από τέσσερις μέρες, στις 28 Οκτωβρίου, η χώρα μας γιόρτασε το «όχι» των Ελλήνων στο Μουσολίνι, που οδήγησε στην πρώτη συμμαχική νίκη επί των δυνάμεων του φασισμού στα γουνά της Αλβανίας. Ενώ ακολούθησε μερικούς μήνες αργότερα και η μάχη της Κρήτης, ή η μάχη στην Κρήτη, μία από τις σημαντικότερες στην ιστορία. Αυτό δεν οφείλεται τόσο στη σύγκρουση του στρατιώτη με τον στρατιώτη, όσο στη σύγκρουση του στρατιώτη με τον πολίτη.
Ξένο και παράδοξο για πολλούς, παράλογο και θαυμαστό για άλλους και ίσως παντελώς ακατανόητο το αυτονόητο της ιστορίας μας. Η αυθόρμητη, η αβίαστη, η καθολική ενεργοποίηση και η αντίσταση ενός λαού, του λαού της Κρήτης.
Τη συνέχεια αυτής της αντίστασης ακολούθησαν ομαδικές εκτελέσεις, λεηλασίες, καταστροφές και ολοκαυτώματα. Τα συναντήσατε, κύριε Πρόεδρε, στη διαδρομή σας μέχρι εδώ. Κοντομαρι, Κακόπετρος, Φλλωρια, Κάντανος. Η Κάντανος, που κατά μία άποψη το όνομά της προέρχεται από την Καντανία, που σημαίνει «πόλη της νίκης», κατέχει μια πολύ δραματική πρωτιά. Είναι το μέρος όπου για πρώτη φορά οι Ναζί πήραν την απόφαση να εκθεμελιώσουν ολόκληρο οικισμό.
Μάλιστα, τοποθέτησαν και πινακίδες για να επισφραγίσουν την απόφαση και την εφαρμογή της. Όπως διάβασε ο ίδιος πριν από λίγο στην αίθουσα εδώ από πάνω, η πρώτη πινακίδα γράφει «… διότι ετόλμησαν να αντισταθούν κατά του Μεγάλου Ράιχ. Κατεστράφη, 03.06.41, η Κάντανος εκθεμελείων, για να μην επαϊκοδομηθεί πλέον ποτέ».
Όμοια τείχη είχαν και άλλα χωριά της Κρήτης. Ανωγεια, Βιάννος, Καλλικράτης, Μαλάθυρος, Βορίζια, Γερακάρι, Δαμάστακο, Κουστογέρακο και άλλα πολλά σε όλη τη χώρα. Αυτά είναι τα μαρτυρικά χωριά και οι πόλεις της Κρήτης και της Ελλάδας. Περίπου 120 μαρτυρικά μέρη διασκορπισμένα σε όλη την Ελλάδα.
Τι είναι όμως σήμερα τα μαρτυρικά χωριά, μπορούμε να μάθουμε κάτι από αυτά;
Καταρχάς, είναι αυτό που λέει ο Πρήμο Λέβη, συνέβη και άρα μπορεί να ξανασυμβεί. Αυτή είναι η ουσία αυτού που πρέπει να πούμε. Μπορεί να συμβεί και μπορεί να συμβεί οπουδήποτε.
Σήμερα, στις δύσκολες συνθήκες που η ανθρωπότητα παρακολουθεί με μειωμένα αντατακλαστικά, φυλετικά μίση, αιματηρές συγκρούσεις, εμφύλιους σπαραγμούς, σφαγές αμάχων και παιδιών, δικτατορίες, μεταναστευτικά ρεύματα, οι μαρτυρικοί τόποι της Κρήτης αλλά και όλης της Ευρώπης είναι φάροι για να μην οδηγηθούμε σε μια νέα πλανητική νύχτα. Είναι ο τόπος και ο χρόνος της μνήμης.
Είναι η σύνδεση του παρελθόντος με το σήμερα. Είναι η αντίσταση στον αναθεωρητισμό της ιστορίας. Είναι ένα καινούριο «όχι» που οφείλουμε να πούμε. Είναι το σημείο εκκίνησης για να μιλήσουμε ξανά για την ειρήνη.
Πόσοι άραγε μιλάνε σήμερα για την ειρήνη; Αλλά και να αναθεωρηθεί η αντίληψη πως τα ιστορικά γεγονότα δεν σχετίζονται με το παρόν. Ο μόνος νικητής σε ένα πόλεμο είναι ο θάνατος.
Εύχομαι και ελπίζω τη σημερινή σας πράξη, κατάθεση του Στεφάνου, στο μνημείο των αγωνιστών της Καντάνου, μια πράξη υψηλού συμβολισμού, να αποτυπωθεί και εμπράκτως ως ενέργεια εκτός Ελλάδος, ώστε να ξεκινήσει επιτέλους ο διάλογος μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας για τη δίκαιη επίλυση ενός ιστορικού σημασίας ζητήματος, που είναι η απόδοση των γερμανικών οφειλών στην Ελλάδα.
Εχθές το βράδυ σας άκουσα να λέτε απευθυνόμενος την πρόεδρο της ελληνικής δημοκρατίας ότι για εσάς το θέμα των γερμανικών οφειλών και αποζημιώσεων θεωρείται λήξαν νομικά. Κατανοείτε όμως πιστεύω ότι ένα θέμα διημερές δεν λήγει ποτέ με μονομερή απόφαση της μιας πλευράς.
Και όπως αναφέρει ο πρώην Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και επίτιμος Δημότης της Καντάνου Προκόπης Παυλόπουλος, η έννοια της διεθνούς και της ευρωπαϊκής νομιμότητας, η οποία θερμελιώνει στο ακέραιο της αξιώσης της Ελλάδας ως προς το κατοχικό δάνειο και αποζημιώσης για τα θύματα και τις υλικές καταστροφές της ναζιστικής θηροδίας, είναι σε ισχύ.
Πράγμα που σημαίνει πως αν η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας εννοεί και αναγνωρίζει πλήρως τις ευθύνες της για τον ναζιστικό παρελθόν της, οφείλει να πράξει έναντι της Ελλάδας εκείνο το οποίο επιβάλλει τόσο ιστορική διαδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και ο κοινός μας ευρωπαϊκός πολιτισμός, ιδίως δε ο κοινός μας ευρωπαϊκός νομικός πολιτισμός.
Πολύ μάλλον όταν τη θέση αυτή ενισχύει πλέον καταληκτικά η πρόσφατη γνωμοδότηση, 2019, της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εμπειρογνώμων του Γερμανικού Κοινοβουλίου, η οποία αφενός αναγνωρίζει ότι δεν τίθεται θέμα απαραίτησης ή παραγραφής των αξιώσεων στην Ελλάδα και αθετέρου προτείνει στην γερμανική πλευρά να αποδεχτεί την προσφυγή Ελλάδας και Γερμανίας στο αρμόδιο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Κύριε Πρόεδρε,
Οι Ναζοί θέλησαν να εξαφανίσουν την Κάντανο από το χάρτημα και να μην της επιτρέψουν να γεννηθεί ξανά όπως γράψαν στις πινακίδες. Η Κάντανος είναι εδώ, με ιδιαίτερη χαρά σας φιλοξενεί, είναι ολοζώντανη, τιμά την ιστορία και τα μαρτυρικά χώματα, τιμά τους σκοτωμένους της και αγωνίζεται για να διατηρηθεί η μνήμη. Σας ευχαριστούμε.
05:40
08:59