Απόφαση – σταθμό του ΣτΕ: Αντισυνταγματική η εφεδρεία του πρώτου Μνημονίου

Αντισυνταγματική και παράνομη κρίθηκε, κατά πλειοψηφία, από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε διάσκεψη κεκλεισμένων των θυρών, η πρώτη εφεδρεία στο Δημόσιο τομέα που προβλέφθηκε το 2011 με το Μνημόνιο Ι (Ν. 4024/2011), την υπουργική απόφαση ΔΙΔΑΔ/Φ.26.14/56/ ΟΙΚ.1872/8.11.2011 και τη σχετική εγκύκλιο.

Σύμφωνα με πληροφορίες οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν αντίθετο στο άρθρο 103 του Συντάγματος το μέτρο της προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας (εφεδρεία) για τους υπαλλήλους του αμιγούς δημόσιου τομέα και του ευρύτερου δημόσιου τομέα που απασχολούνται αποκλειστικά με σχέση Δημοσίου δικαίου.

Οι δικαστές του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, έκριναν ότι πριν την εφαρμογή του μέτρου της εφεδρείας δεν προηγήθηκε από κυβερνητικής σκοπιάς η κατάλληλη οργάνωση του Δημόσιου τομέα, όπως απαιτούν οι συνταγματικές επιταγές.

Δηλαδή, δεν εξετάστηκε εάν πλήττεται ή όχι η οργανωτική δομή των δημοσίων υπηρεσιών και δεν ερευνήθηκε αν δημιουργούνται προβλήματα στην οργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών από την εφαρμογή του καθεστώτος της εφεδρείας, αλλά ούτε ερευνήθηκαν οι ανάγκες, οι οποίες θα δημιουργούν από τα κενά που θα υπάρξουν στο έμψυχο υλικό του Δημοσίου τομέα, κ.λπ.).

Αντίθετα, οι σύμβουλοι Επικρατείας δεν ασχολήθηκαν με το καθεστώς της εφεδρείας των απασχολούμενων στο Δημόσιο και ευρύτερο Δημόσιο τομέα με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.

Και δεν ασχολήθηκαν, καθώς για τυπικούς λόγους (για λόγους παραδεκτού, όπως λέγεται στην νομική ορολογία) απέρριψαν το σκέλος εκείνο των προσφυγών που αφορούσαν τους απασχολουμένους στο Δημόσιο με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.

Η Ολομέλεια απέρριψε το αίτημα αυτό των προσφευγόντων, καθώς ζητούσαν να ακυρωθεί σχετική υπουργική εγκύκλιος, κάτι που σύμφωνα με την νομολογία του ΣτΕ (παλαιότερες αποφάσεις του) δεν μπορεί να γίνει.

Οι προσφυγές των εργαζομένων και η δικαίωση

Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχουν προσφύγει η ΑΔΕΔΥ και άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις υποστηρίζοντας ότι ο Ν. 4024/2011 (ενιαίο μισθολόγιο, εργασιακή εφεδρεία, κ.λπ.) όπως και η επίμαχη υπουργική απόφαση, είναι αντίθετη σε ένα πλέγμα διατάξεων του Συντάγματος, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας (ευρωπαϊκών οδηγιών).

Οι δημόσιοι υπάλληλοι υποστήριζαν ότι η προσυνταξιοδοτική διαθεσιμότητα (εφεδρεία) ουσιαστικά συνιστά παύση από τα καθήκοντά τους. Αυτό όμως παραβιάζει το άρθρο 103 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν μπορούν να παυθούν χωρίς προηγούμενη απόφαση του υπηρεσιακού τους συμβουλίου.

Παράλληλα, η ΑΔΕΔΥ υποστήριζε ότι η εφεδρεία παραβιάζει και τα άρθρα 80, 73 και 74 του Συντάγματος, καθώς οι νόμοι που προβλέπουν και χορηγούν συντάξεις και αμοιβές “πρέπει επί ποινή ακυρότητας να είναι ειδικοί”, δηλαδή “να εντάσσονται νομοτεχνικά εντός ενός πλαισίου που αποτελείται από συνταξιοδοτικές και μισθολογικές ρυθμίσεις”.

Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει στο Ν. 4024/2011, ο οποίος πλέον των μισθολογικών και συνταξιοδοτικών θεμάτων ρυθμίζει και άλλα άσχετα ζητήματα, σημείωνε η ΑΔΕΔΥ.

Εξάλλου, η ΑΔΕΔΥ υποστήριζε ότι η εφεδρεία έρχεται σε σύγκρουση με τις συνταγματικές αρχές της ισότητας των πολιτών (άρθρο 4), της προστασίας της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2) και του δικαιώματος ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (άρθρο 5), ενώ παράλληλα, προσκρούει στο χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς εισάγει δυσμενείς διακρίσεις σε βάρος των δημοσίων υπαλλήλων, με βάση μόνο κριτήρια ηλικιακά, προκαλώντας έτσι δυσμενή διάκριση λόγω ηλικίας, ενώ από την άλλη πλευρά παραβιάζεται το άρθρο 15 του Χάρτη που προστατεύει το δικαίωμα στην εργασία.

Η δημοσιοποίηση της απόφασης αναμένεται μέσα στο επόμενο δίμηνο.

Τέλος, να σημειωθεί ότι ακολούθησε και δεύτερη εφεδρεία με το Μνημόνιο ΙΙ (Ν. 4038/2012).