Από μνημόνιο σε μνημόνιο

Τελικά, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης διάλεξαν το σκληρό σενάριο: Προωθούν την εφαρμογή ενός θεσμοθετημένου εργαλείου του ESM που ονομάζεται ECCL (enhanced conditionality credit line – ενισχυμένη και υπό όρους πιστωτική γραμμή) για την επόμενη μέρα του τέλους του τρέχοντος ελληνικού προγράμματος. Έτσι, η διαδικασία οικονομικής στήριξης σε συνθήκες αυστηρού ελέγχου και στη βάση ενός νέου προγράμματος, που σχεδιάζεται να εφαρμόσει η Ελλάδα από 1ης Ιανουαρίου του 2015, προβλέπει, σύμφωνα με όσα αναγράφονται στη σύμβαση του ECCL, την  υπογραφή Μνημονίου (Memorandum of Understanding) μεταξύ της χώρας που ζητά τη βοήθεια του ESM και της Κομισιόν/ΕΚΤ από την άλλη πλευρά. Στη νέα εταιρική σχέση το ΔΝΤ δεν αποτελεί αντισυμβαλλόμενο μέρος αλλά μετέχει σε ρόλο τεχνικού συμβούλου, που ακόμη δεν έχει με σαφήνεια καθοριστεί. Έχει απλώς αποφασιστεί ότι θα παραμείνει στο κάδρο.

Η σύμβαση θα είναι ετήσια με δυνατότητα ανανέωσης και η εποπτεία θα είναι αυστηρή χωρίς όμως τη σημερινή της μορφή των ανά τρίμηνο ελέγχων. Οι λεπτομέρειες είναι έτσι κι αλλιώς υπό συζήτηση, αλλά σημασία έχει η ουσία που είναι ότι η Ελλάδα δεν θα βγει με τους όρους της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας από το πρόγραμμα, αλλά θα περάσει από το μνημόνιο σε ένα νέο μνημόνιο, στο πλαίσιο μιας μεταβατικής περιόδου, που σύμφωνα με τους δανειστές θα επιτρέψει την απρόσκοπτη επιστροφή της χώρας στις αγορές. Αυτό που δεν λένε είναι τι θα γίνει με τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους. Για την ώρα, παραπέμπουν στην αξιολόγηση από την Τρόικα που θα ξεκινήσει την επόμενη εβδομάδα, όπως ανακοινώθηκε, χωρίς να είναι σαφές πόσο θα πιέσουν στα δύσκολα θέματα, όπως είναι το ασφαλιστικό.

Η ελληνική πλευρά αισιοδοξούσε για την καθιέρωση μιας προληπτικής γραμμής πίστωσης στην οποία θα αξιοποιηθούν τα 11,4 δισ. ευρώ του ΤΧΣ που δεν αξιοποιήθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και η οποία θα ενεργοποιείται κάθε φορά που η χώρα δεν έχει δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές. Προσέβλεπε, δηλαδή, σε μια ad hoc λύση που δεν θα εντάσσεται στο θεσμοθετημένο πλαίσιο του ESM, ακριβώς για να μην δημιουργείται η εντύπωση μετάβασης από το μνημόνιο σε ένα νέο μνημόνιο. Ωστόσο, η μέθοδος που επελέγη προβλέπει επιστροφή του ποσού των 11 δισ. ευρώ στον EFSF. Όπως μετέδωσε το Reuters, η επιλογή αυτή απαιτεί πέντε εβδομάδες για να ολοκληρωθεί και προϋποθέτει τους πιο αυστηρούς όρους καθώς η γραμμή ECCL θα μπορεί να ακυρωθεί αν η Ελλάδα δεν τηρήσει τους στόχους των μεταρρυθμίσεων. Σε αυτή την περίπτωση, σύμφωνα με το Reuters, η Ελλάδα θα πρέπει να αιτηθεί ένα νέο, πλήρες πρόγραμμα διάσωσης (fully-fledged bailout).

Ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί η επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης μετά τα νέα δεδομένα που διαμορφώθηκαν. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι υπάρχει δυσκολία συνεννόησης μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου και υπουργείου Οικονομικών, καθώς ο Γκ. Χαρδούβελης εμφανίζεται περισσότερο ρεαλιστικής από όσο θα ήθελαν στο επιτελείο του πρωθυπουργού αλλά και απ όσο αντέχει η Χαριλάου Τρικούπη. Καταληκτική ημερομηνία για αποφάσεις είναι η 8η Δεκεμβρίου, αφού στο τελευταίο Eurogroup του έτους θα ριφθεί ο κύβος για το ελληνικό ζήτημα ώστε να κλείσει επισήμως στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 18 Δεκεμβρίου.

Μια μέρα νωρίτερα, στις 7 Δεκεμβρίου, θα έχει γίνει η ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό του 2015 από την ελληνική Βουλή με την κυβέρνηση να αισιοδοξεί ότι μπορεί να διευρυνθεί η κοινοβουλευτική πλειοψηφία ως θετικό προμήνυμα για την προεδρική εκλογή. Η δήλωση του Β. Πολύδωρα ότι θα μπορούσε να γίνει ο 180ος αν βρίσκονταν οι άλλοι 179 ανέβασε τις προσδοκίες στο Μέγαρο Μαξίμου ότι το παιχνίδι δεν έχει ακόμη κριθεί. Αλλά οι θεσμικοί εταίροι/πιστωτές δεν διευκολύνουν την προσπάθεια της κυβέρνησης να μαζέψει τα κουκιά και δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα η θετική έκπληξη που θα μπορούσε να αλλάξει το σκηνικό.

tvxs.gr