Αραβική άνοιξη και αμυδρό φως

Του Φίλιππου Ζάχαρη
Σύνδεσμος Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων

Η αναταραχή στον αραβικό κόσμο συνεχίζεται ακατάπαυστα και όλα δείχνουν πως το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα ζήσουμε εξεγέρσεις που θα αλλάξουν άρδην το τοπίο. Τα καθεστώτα των αραβικών χωρών, με πρώτα αυτά της Αιγύπτου και της Συρίας, κλυδωνίζονται από διαδηλώσεις και ένοπλες αντιπαραθέσεις που το μόνο που μπορούν να προκαλέσουν είναι αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή και ανασφάλεια στις γειτονικές χώρες. Αν προσθέσει δε κανείς και τις πριν από μερικούς μήνες αναταραχές στο Ιράν, το θερμόμετρο ανεβαίνει επικίνδυνα, με απρόβλεπτες εξελίξεις και αποτελέσματα από την ήδη επεμβατική πολιτική της Δύσης στις χώρες αυτές. Αν σκεφθούμε μάλιστα και το παράδειγμα της Λιβύης  όπου μέσα σε λίγο καιρό το καθεστώς Καντάφι ανατράπηκε, δεν είναι διόλου απίθανο να δούμε και πάλι παρόμοιες σκηνές εξεγέρσεων και ραγδαίες εξελίξεις εις ότι αφορά την αντικατάσταση των καθεστώτων αυτών. Πολλοί είναι αυτοί που «ενδιαφέρονται» για την αλλαγή του status quo στον αραβικό κόσμο και μάλιστα όχι μόνο από την Ευρώπη. Ο Μπάρακ Ομπάμα  εμφανιζόταν μέχρι πρότινος ανήσυχος για το θέμα της βίας στην Αίγυπτο, εκφράζοντας μάλιστα την αλληλεγγύη των ΗΠΑ. Την αλληλεγγύη αυτή εξέφραζαν πρότινος οι Αμερικανοί και προς τον λαό της Συρίας αλλά και του Ιράν. Κοινώς, λίγο πριν ηχήσουν τα όπλα, γίνονται συστάσεις και παραινέσεις για περισσότερη Δημοκρατία στα εν λόγω καθεστώτα. Και αυτό το «πριν ηχήσουν τα όπλα» μην σας φαίνεται περίεργο. Έτσι έκαναν οι Αμερικανοί και στο Ιράκ, λίγο πριν την δεύτερη «καταιγίδα της Ερήμου» το 2003. Έτσι έκαναν και κάνουν στο Αφγανιστάν, τον διακηρυγμένο στόχο της κυβέρνησης Ομπάμα, που από τότε που κατέλαβε την εξουσία, έβαλε ως στόχο την «τακτοποίηση των εκκρεμοτήτων» στην χώρα αυτή. Αλλά και στην Λιβύη έβαλαν πρόσφατα το χεράκι τους. Το Ιράν βέβαια είναι ακόμη μακριά. Και δεν θα είναι καθόλου εύκολος στόχος για τους Αμερικανούς καθώς η «μαμά» Ρωσία φροντίζει ανελλιπώς για τον εξοπλισμό της εν λόγω χώρας. Να σημειωθεί ότι πριν από λίγες ημέρες ρώσος αξιωματούχος δήλωσε ότι ενδεχόμενη χρησιμοποίηση στρατιωτικής δύναμης εναντίον του Ιράν είναι αδύνατη χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι η θέση της Ρωσίας σε αυτό το θέμα είναι γνωστή και δεν αποδέχεται τέτοιου είδους ενέργειες στις διεθνείς σχέσεις, γιατί η χρησιμοποίηση δύναμης μπορεί να επιτραπεί μόνο με αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, είτε σαν μέσο αυτοάμυνας. Η υλοποίηση τέτοιων σχεδίων, είπε, θα αποτελέσει σοβαρότατο λάθος, το οποίο δεν εγκυμονεί μόνο περιφερειακές, αλλά και παγκόσμιες συνέπειες. Οι Ρώσοι φροντίζουν λοιπόν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους και να τονίσουν πως είναι παρόντες ανά πάσα στιγμή. Όμως ανεξάρτητα τι κάνουν οι Ρώσοι και το κατά πόσο εμπλέκονται στην προμήθεια οπλικών συστημάτων προς τους πάλαι ποτέ συμμάχους, το θέμα είναι ότι ο Αραβικός κόσμος συγκλονίζεται εκ νέου από διαδηλώσεις και συγκρούσεις, με απρόβλεπτα αποτελέσματα εις ότι αφορά την διάδοχη κατάσταση. Οι εξελίξεις είναι οδυνηρές και οι αλλαγές σαρωτικές. Ο άξονας Αιγύπτου, Ισραήλ, Ιράν, Αφγανιστάν, σε συνδυασμό με την αστάθεια σε Πακιστάν και Ινδία, δημιουργούν μια εκρηκτική κατάσταση εις ότι αφορά τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Κανείς δεν μπορεί πια να προβλέψει τι θα επακολουθήσει την επομένη των εξεγέρσεων σε Αίγυπτο και Συρία. Πέρα όμως από τα όποια συμφέροντα στην Μέση Ανατολή και τον Αραβικό κόσμο, είναι και οι λαοί που πλέον δεν ανέχονται τα δεσποτικά καθεστώτα. Μην ξεχνάμε ότι τα καθεστώτα αυτά απαγόρευαν κάθε ελεύθερη δραστηριότητα και δεν άφηναν κανένα περιθώριο για πλουραλισμό και ελευθεροστομία. Μιλάμε για ολοκληρωτικά καθεστώτα με απολυταρχικό προσανατολισμό και κατεύθυνση. Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με στέρηση βασικών ατομικών ελευθεριών, με βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση, είναι σε ημερησία διάταξη. Όχι πως με την επέλαση των Δυτικών αλλάζουν και πολλά πράγματα, απλά ντόρος να γίνεται και να ξεφεύγουν από τα προβλήματά τους, την οικονομική κρίση και την ανεργία που τους μαστίζει. Βέβαια, κανείς δεν μπορεί παρά να παραδεχθεί  πως τα δεσποτικά καθεστώτα του αραβικού κόσμου είναι και παραμένουν ένα μεγάλο πρόβλημα. Όμως αυτό το πρόβλημα δεν λύεται ούτε με απειλές και κυρώσεις, πολλώ δε μάλλον με στρατιωτικές επεμβάσεις. Γιατί αυτές οι επεμβάσεις επιφέρουν σημαντικά πλήγματα στον ανθρώπινο πληθυσμό, πέραν του ότι ενεργοποιούν τα πατριωτικά αντανακλαστικά φανατικών ισλαμιστών, με απρόβλεπτες συνέπειες  στην παγκόσμια ειρήνη και σταθερότητα. Είμαστε κοντά σε ενδεχόμενες επεμβάσεις; Είναι η αραβική άνοιξη ένα προπέτασμα καπνού ή απλά μια νέα πραγματικότητα; Την τύχη της Λιβύης θα ακολουθήσουν ενδεχομένως Αίγυπτος και Ιράν; Πολύ πιθανό. Όμως τα πράγματα εκεί δεν θα είναι καθόλου εύκολα για τους παγκόσμιους τοποτηρητές. Θα υπάρξει σοβαρή αντίσταση, πέραν του γεγονότος ότι τα αντίποινα ενδεχομένως να προκαλέσουν κλυδωνισμούς και διάσπαση του όποιου «συμμαχικού» μετώπου. Το ενδιαφέρον λοιπόν με την κατάληξη των εξεγέρσεων στον αραβικό κόσμο παραμένει αμείωτο. Αίγυπτος και Συρία βρίσκονται στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Από κοντά και το Ιράν με τους συνεχείς ελέγχους για την πιθανότητα κατασκευής ατομικής βόμβας. Και στο βάθος του τούνελ, αμυδρό φως από τις αξιώσεις των λαών για περισσότερη Δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα. Ένα λιγοστό φως που συνήθως κρύβεται πίσω από το σκοτεινό πέπλο των όποιων «συμμαχικών» αξιώσεων για κυβερνήσεις και εξουσίες  έτοιμες να παραδώσουν γη και ύδωρ στην «πολιτισμένη» Δύση.