Για το ρόλο που έπαιξαν οι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους, έχουν γραφτεί πολλά. Σημαντικοί διεθνείς επενδυτικοί όμιλοι και τράπεζες έσπευσαν από την αρχή της κρίσης να παρέχουν, με το αζημίωτο βέβαια, τις υπηρεσίες τους στην εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση. Αν μια τράπεζα κατάφερε να επικρατήσει στον ελληνικό χώρο από το 2009 και μετά, διατηρώντας άψογες σχέσεις με όλες τις κυβερνήσεις που ακολούθησαν, αυτή δεν είναι άλλη από τη Lazard.
To μεσημέρι ο νέος υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Βαρουφάκης, ανακοίνωσε ότι αναθέτει στην εταιρεία χρηματοοικονομικών συμβούλων το ρόλο του συμβούλου του Υπουργείου Οικονομικών σε θέματα δημοσίου χρέους και δημοσιονομικής διαχείρισης.
Η ανακοίνωση αυτή δεν έγινε σήμερα τυχαία. Πρώτος σταθμός του νέου υπουργού Οικονομικών είναι η Γαλλία, όπου αύριο θα έχει συνάντηση με το Γάλλο ομόλογό του, Μισέλ Σαπέν. Ο Σαπέν μέχρι στιγμής έχει τηρήσει πιο ήπια στάση σε σχέση με τον Γερμανό ΥΠΟΙΚ Β. Σόιμπλε και έχει αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να εξεταστεί κάποιου είδους απομείωση του ελληνικού χρέους. Και η γαλλική Lazard την ξέρει καλά αυτή τη δουλειά…
Παρέμβαση με νόημα
Μάλιστα την Παρασκευή το βράδυ έγινε μια σημαντική τοποθέτηση, που όμως πέρασε στα…ψιλά, λόγω των έκτακτων εξελίξεων μετά τη συνάντηση Βαρουφάκη – Ντάισεμπλουμ και όλων όσων ακολούθησαν τις κοινές τους δηλώσεις.
Συγκεκριμένα ο Ματιέ Πιγκάς, ανώτατο στέλεχος της τράπεζας Lazard, εισηγήθηκε τη μείωση κατά 50% του χρέους που διακρατούν οι πιστωτές που ανήκουν στον επίσημο τομέα, θέση που υποστηρίζει και η ελληνική κυβέρνηση και προκαλεί εκνευρισμό σε ΕΚΤ και Γερμανία. «Αυτή η αναδιάρθρωση είναι απολύτως απαραίτητη. Δεν είναι μόνον απαραίτητη, αλλά είναι επίσης εφικτή», ανέφερε ο Πιγκάς σε μια δήλωσή του στον γαλλικό ραδιοφωνικό σταθμό BFM Business, και πρόσθεσε πως «η Ελλάδα έχει γίνει εργαστήριο για αυτό, στο οποίο μπορεί να μετατραπεί όλη η Ευρώπη αύριο».
Ένας «αριστερός τραπεζίτης» που θέλει να φέρει την επανάσταση
Ο 47χρονος Γάλλος τραπεζίτης, αντιπρόεδρος της Lazard στην Ευρώπη, μόνο τυχαίο πρόσωπο δεν είναι. Υπήρξε σύμβουλος του πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος-Καν την περίοδο 1998-1999, όταν ο δεύτερος ήταν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας. Μάλιστα οι τότε πληροφορίες ανέφεραν ότι, όταν στα τέλη του 2009 ο Γιώργος Παπανδρέου συνειδητοποίησε σε όλη του την έκταση το πρόβλημα με το υπέρογκο δημόσιο χρέος των 300 δισ. ευρώ, εστράφη στον κ. Στρος Καν ζητώντας τη βοήθειά του.
Ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) δεν χρειάστηκε να ψάξει πολύ για να δώσει τη συμβουλή. «Πάρε τη Lazard και τον Πιγκάς» φέρεται να του είπε τότε. Όπως και έγινε.
Ο Πιγκάς υπήρξε επίσης στενός συνεργάτης του νυν υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας Λοριάν Φαμπιούς και είναι γνώστης του τρόπου σκέψης του Σοσιαλιστικού Κόμματος του Ολάντ, που σήμερα κυβερνάει τη Γαλλία και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ελπίζει ότι θα αποτελέσει το αντίβαρο στην εχθρική Γερμανία. Μάλιστα το 2007 ανέλαβε σύμβουλος της Σεγκολέν Ρουαγιάλ κατά τις προεδρικές εκλογές.
Η ανέλιξη του κ. Πιγκάς στην ιεραρχία της Lazard υπήρξε ραγδαία. Προτού φτάσει στη σημερινή του θέση , το 2009 είχε αναλάβει τη θέση του συνδιευθυντή του γαλλικού τομέα της Lazard, υπήρξε αντιπρόεδρος του ευρωπαϊκού της τμήματος το 2006, διευθυντής Μάρκετινγκ το 2005 και επικεφαλής του τμήματος για την παροχή συμβουλών σε κυβερνήσεις το 2003.
Η Wall Street Journal, αναφέρεται στον κ. Μαθιού Πιγκάς ως τον ροκ σταρ, τον αριστερό τραπεζίτη. Είναι το πρόσωπο που συμβουλεύει την ελληνική κυβέρνηση σχετικά με τη διαχείριση του χρέους. Το μήνυμα στους δανειστές της Ελλάδας είναι απλό: Βοηθήστε την Αθήνα αλλιώς η αναρχία θα κυριεύσει την Ευρώπη.
“Πρέπει να μοιραστούμε το βάρος”, λέει ο 43χρονος κ. Πιγκάς σε μία συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα: “Η Ελλάδα έχει κάνει τεράστιες θυσίες”.
Στη Γαλλία το πρώην μέλος ροκ συγκροτήματος και σημερινός τραπεζίτης κ. Πιγκάς, είναι διάσημος και θεωρείται ένα ροκ σταρ των οικονομικών. Είναι συνιδιοκτήτης της αριστερών κατευθύνσεων γαλλικής εφημερίδας “Le Monde”, ακούει πανκ ροκ στο γραφείο του και επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι εργάζεται για να φέρει μία κοινωνική επανάσταση ενάντια στο “συντηρητικό στάτους κβο”.
Τώρα, ο κ. Πιγκάς είναι ένας κύριος παίκτης στο ευρωπαϊκό τραπέζι. Η συνταγή που προσφέρει συνδέεται με την επιβίωση του πελάτη του, της Ελλάδας: περισσότερη Ευρώπη, μετατρέψτε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όπως το αμερικάνικο U.S. Federal Reserve, και πάνω από όλα μην αποβάλλετε καμία χώρα από την ευρωζώνη”.
Την προηγούμενη εβδομάδα ο κ. Πιγκάς και η ομάδα του συναντήθηκαν με έλληνες αξιωματούχους στις Βρυξέλλς για να δουλέψουν το σχέδιο για κούρεμα 50% από το ιδιωτικό χρέος των 206 δισεκατομμυρίων ευρώ της χώρας.
Ο ρόλος της Lazard στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους
Η γαλλοαμερικανική τράπεζα είχε προσφέρει συμβουλές στην Ελλάδα το 2010 και το 2012 και σήμερα παίζει τον ρόλο συμβούλου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Σύμφωνα με έγγραφο που διαβίβασε στην ελληνική βουλή πριν λίγους μήνες ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, η τράπεζα είχε αναλάβει καθήκοντα χρηματοοικονομικού συμβούλου το 2012 (ΦΕΚ 2454/Β/2-11-2011), ανάμεσα στα οποία ήταν ο εντοπισμός των κατάλληλων προς ανταλλαγή ομολόγων,η επεξεργασία στρατηγικής επαναγοράς χρέους και η συμμετοχή στην προετοιμασία των όρων ανταλλαγής. Επίσης παρείχε συνδρομή προς το Ελληνικό Δημόσιο στις συζητήσεις και τις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και το ΔΝΤ σχετικά με τη χρηματοδότηση εκ μέρους των δημόσιων φορέων, την παροχή πιστωτικής ενίσχυσης, τις ιδιωτικοποιήσεις και τη χρήση των πόρων τους.
Με την απόφαση αυτή του 2011, που υπογράφεται από τον τότε αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Φίλιππο Σαχινίδη, ορίζεται ότι για τις παραπάνω χρηματοοικονομικές υπηρεσίες η αμοιβή της Lazard Freres SAS «θα αποτελεί ποσοστό 0,015% επί του ονομαστικού ποσού του χρέους που θα ανταλλαγεί ή θα επαναγορασθεί στα πλαίσια του PSI. Σε περίπτωση πλήρους υλοποίησης τόσο της ανταλλαγής όσο και της επαναγοράς των υφιστάμενων ομολόγων, το μέγιστο ποσό αυτό εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 25 εκατομμύρια ευρώ».
Στο PSI αναφέρθηκε μάλιστα και ο Πιγκάς στις χθεσινές του δηλώσεις, επισημαίνοντας πως το 2012 είχε αναδιαρθρωθεί το χρέος που διακρατούσαν πιστωτές του ιδιωτικού τομέα και όχι εκείνο που βρισκόταν στα χαρτοφυλάκια της ΕΕ και του ΔΝΤ. «Από τα 320 δισεκ. ευρώ και κάτι του (σ.σ. σημερινού) χρέους, περίπου το 75% διακρατείται από τον επίσημο τομέα. Η αναδιάρθρωση πρέπει να αφορά αυτό το τμήμα του δημόσιου χρέους», δηλαδή περίπου τα €200 δισ., όπως έκρινε ο ίδιος.
«Έχουμε μια πανοπλία πιθανών λύσεων: την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής, τη μείωση των επιτοκίων, και μια λύση ακόμη πιο ριζοσπαστική, η οποία αποκαλείται “κούρεμα” (σ.σ. ο Πιγκάς χρησιμοποίησε τον αγγλικό όρο, haircut, στη συνέντευξη), μια απομείωση του χρέους» εξήγησε. «Πιστεύω ότι αν το χρέος αυτό μειωθεί κατά 50%», μειωθεί δηλαδή «κατά τα 100 δισεκατομμύρια από αυτά τα 200 δισεκατομμύρια, τούτο θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επανέλθει στον λεγόμενο αποδεκτό λόγο χρέους του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου στο 100% ως 120% του ΑΕΠ, από 170% σήμερα», διευκρίνισε ο Πιγκάς.
Ένας τραπεζικός κολοσσός με μεγάλη ιστορία
Η Lazard ιδρύθηκε το 1848 στη Νέα Ορλεάνη από τους Αλεξάντρ, Σίμον και Ελί Λαζάρ, τρία αδέλφια μιας εβραϊκής οικογένειας που μετανάστευσε από τη Λωρραίνη της Γαλλίας στην Αμερική.
Σήμερα έχει τρία βασικά κέντρα, το Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο και διατηρεί γραφεία σε περισσότερες από 26 χώρες σε όλον τον κόσμο.
Απασχολεί πάνω από 2.000 άτομα , ενώ το 2014 κατάφερε να υπερδιπλασιάσει τα κέρδη της και να αυξήσει τα έσοδα της, που μόνο για το β’ τρίμηνο του ίδιου έτους διαμορφώθηκαν στα 566 εκατ. δολάρια.
agonaskritis.gr, Fortunegreece.com, wsj.com