«Βόμβα» ΣτΕ: Αντισυνταγματική η αναγνώριση αυθαίρετων οικισμών στα δάση

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε αντισυνταγματικές τις «οικιστικές πυκνότητες» εντός των δασικών εκτάσεων, δηλαδή οι οικισμοί αυθαιρέτων μέσα στους δασικούς ιστούς, οι οποίοι εξαιρούνται από τους δασικούς χάρτες και παράλληλα ακύρωσε την υπ’ αριθμ. 34844/11.7.2016 κοινή απόφαση του υπουργού και του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Συγκεκριμένα, ακυρώθηκε η επίμαχη υπουργική απόφαση με την οποία έγινε ο προσδιορισμός του περιγράμματος της «οικιστικής πύκνωσης», κατά την έννοια του νόμου 3889/2010.

Σύμφωνα με την Ολομέλεια, είναι αντισυνταγματική η νομοθετική πρόβλεψη με την οποία εξαιρούνται από την ανάρτηση των δασικών χαρτών οι περιοχές όπου έχουν αναπτυχθεί «οικιστικές πυκνώσεις», καθώς μάλιστα η εξαίρεση των εκτάσεων αυτών δεν υπαγορεύεται από κανένα σκοπό δημοσίου συμφέροντος.

Η ολομέλεια του ΣτΕ με μια σειρά αποφάσεών της (υπ΄ αριθμ. 685 – 688/2019) έκρινε ότι οι σχετικές διατάξεις των νόμων 3889/2010 και 4389/2016 είναι αντίθετες στο άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος για την προστασία του περιβάλλοντος, κ.λπ.

Αναλυτικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και εισηγητή το σύμβουλο Επικρατείας Χρήστο Ντουχάνη, επισημαίνει ότι «από τις διατάξεις των άρθρων 24 παρ. 1 και 117 παρ. 3 του Συντάγματος συνάγεται ότι τα δάση και οι δασικές εκτάσεις, ως φυσικά αγαθά, και ανεξαρτήτως της ειδικότερης ονομασίας ή της θέσης τους, υπάγονται σε ιδιαίτερο και αυστηρό προστατευτικό καθεστώς, με σκοπό τη διατήρηση της κατά προορισμό χρήσης τους, ανατίθεται δε στον κοινό νομοθέτη η θέσπιση των επιβαλλομένων προληπτικών ή κατασταλτικών μέτρων για την επίτευξη του σκοπού αυτού» και συνεχίζει:

«Η συνταγματική υποχρέωση διαφύλαξης του εν γένει δασικού πλούτου της χώρας καθιστά κατ’ εξαίρεση μόνον επιτρεπτή τη μεταβολή της μορφής των δασικού χαρακτήρα εκτάσεων, εφόσον προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη χρήση, επιβαλλόμενη από λόγους δημοσίου συμφέροντος, ενώ ουδέποτε αποτελεί προέχουσα χρήση η αξιοποίηση δασικού χαρακτήρα εκτάσεων για οικιστικούς σκοπούς, οι οποίοι δεν συνιστούν λόγους υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος, που θα δικαιολογούσαν τη μεταβολή του προορισμού του δάσους».

Ακόμη, κρίθηκε ότι η προσβαλλόμενη κοινή υπουργική απόφαση, με «την οποία ορίσθηκαν τα κριτήρια προσδιορισμού της οικιστικής πύκνωσης και η οποία, λόγω της αντισυνταγματικότητας της εξουσιοδοτικής αυτής διάταξης, δεν θα μπορούσε επιτρεπτώς να εκδοθεί ούτε ακόμη και με Προεδρικό Διάταγμα, είναι μη νόμιμη και ακυρωτέα».

Παράλληλα, αναφέρει το ΣτΕ, μεταξύ των άλλων, τα εξής:

«Οι συγκεντρώσεις κτιρίων δεν εμπίπτουν ούτε σε πολεοδομημένες περιοχές ή νομίμως υφισταμένους οικισμούς ούτε σε περιοχές υπό έγκριση σχεδίων ή υπό οριοθέτηση οικισμών, ενώ δεν προβλέπεται άλλη διαδικασία που θα διασφάλιζε ότι οι εκτάσεις αυτές θα συμπεριληφθούν στους οριστικούς δασικούς χάρτες. Περαιτέρω, η εξαίρεση των εκτάσεων αυτών δεν υπαγορεύεται από κανένα σκοπό δημοσίου συμφέροντος και είναι απρόσφορη για την επιτάχυνση της κύρωσης των δασικών χαρτών ή για την ενημέρωση της Διοίκησης.

Εξάλλου, ο τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος δεν μπορεί, πάντως, να συνιστά επιβράβευση της αυθαίρετης δόμησης εντός δασών, αντιθέτως δε προϋποθέτει την έγκυρη καταγραφή των δασών και των δασικών εκτάσεων στον αναρτώμενο δασικό χάρτη και κατ’ επέκταση στο δασολόγιο, την οποία, όμως, ματαιώνουν επ’ αόριστον οι επίμαχες διατάξεις».

ΑΠΕ-ΜΠΕ