Του Μιχάλη Ψύλου
Αντιμέτωπη με ένα απίστευτο σοκ φαίνεται να είναι η Γαλλία λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες για τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών της Κυριακής.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ξαφνικά, πτώση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και άνοδο της ακροδεξιάς υποψήφιας Μαρίν Λε Πεν. Ο Μακρόν έφτασε να προηγείται μόλις με μία ποσοστιαία μονάδα της Λε Πέν στον πρώτο γύρο και οριακά στον δεύτερο της 24ης Απριλίου. « Οι επερχόμενες προεδρικές εκλογές είναι μια μάχη μεταξύ της προόδου και της απομόνωσης, μεταξύ του πατριωτισμού και της Ευρώπης από τη μια και των εθνικιστών από την άλλη», τονίζει ο Μακρόν και απευθύνει δραματική έκκληση στους Γάλλους . «Βοηθήστε μας, ελάτε μαζί μας».
Πριν από πέντε χρόνια, ο Μακρόν κέρδισε τον δεύτερο γύρο με μεγάλη διαφορά ,αλλά τώρα οι δημοσκοπήσεις δίνουν στη Λεπέν ένα ποσοστό σχεδόν στο 50% στον δεύτερο γύρο. Μια δημοσκόπηση που ειχε μάλιστα προβλέψει και τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ το 2017 στην Αμερική, δίνει οριακό προβάδισμα της Λε Πεν στον δεύτερο γύρο!
Τι άλλαξε και εκεί που μέχρι πρόσφατα ο Μακρόν φαινόταν να έχει αρκετό προβάδισμα για να κερδίσει μετά τους δύο γύρους, την επανεκλογή του;
Μήπως τελικά η 53χρονη Μαρίν Λεπέν-στην τρίτη της προσπάθεια-να εισέλθει στο Μέγαρο των Ηλυσίων-τα καταφέρει;
Το ερώτημα είναι επίσης γιατί περίπου οι μισοί Γάλλοι θέλουν τώρα να ψηφίσουν υπέρ της λαϊκιστικής ακροδεξιάς ή της αριστεράς; Γιατί δεν είναι μόνο η Λε Πεν που φαίνεται να εξασφαλίζει την ψήφο του 25% των Γάλλων. Είναι και ο ακόμη πιο σκληροπυρηνικός ακροδεξιός Ερίκ Ζεμούρ που συγκεντρώνει πάνω από το 12% , αλλά και ο υποψήφιος της Αριστεράς , Ζαν Λικ Μελανσόν , που δεν αποκλείεται να αποσπάσει το 17% , στον αυριανό πρώτο γύρο. Δηλαδή,οι μισοί ψηφοφόροι στη Γαλλία , θέλουν να ψηφίσουν άτομα που απορρίπτουν το καθιερωμένο πολιτικό σύστημα!
Κατ’αρχήν, η Λε Πεν έπεισε πολλούς Γάλλους ότι έχει υιοθετήσει πολύ πιο συγκρατημένους τόνους από πριν : Δεν θέλει πλέον να βγει από το ευρώ ή την ΕΕ. «Η αλλαγή δεν ήταν ποτέ πιο απτή από τώρα», φώναξε η Λε Πεν στους υποστηρικτές της κατά την τελευταία της προεκλογική συγκέντρωση στο Περπινιάν. «Η Γαλλία είναι έτοιμη για μια γυναίκα στα Ηλύσια», πρόσθεσε.
Οι παραμελημένοι από τις κυβερνήσεις
Η Λεπέν απευθύνεται σε όσους νιώθουν παραμελημένοι από την πολιτική. Στην προεκλογική της εκστρατεία είχε επικεντρωθεί κυρίως σε κοινωνικά ζητήματα. «Το έργο μας είναι ο αντίποδας του Μακρόν», είπε.
Η Μαρίν Λε Πεν έμαθε να εμφανίζεται μετριοπαθής και να αντιτίθεται στην νεοφιλελεύθερη πολιτική του Μακρόν. Ο Γάλλος πρόεδρος κατήργησε άλλωστε με ζήλο τον φόρο περιουσίας – μια όχι απαραίτητα κορυφαία ιδέα όταν πρόκειται για τη διάσωση των κοινωνιών που έχουν υποστεί οικονομική καθίζηση. Ειδικά όταν την ίδια στιγμή η βενζίνη έχει ακριβύνει και έχει περικοπεί η βοήθεια σε ανθρώπους που χρειάζονται στήριξη για να επιβιώσουν. Κατά μέσο όρο, η προσαρμοσμένη βάσει του πληθωρισμού αγοραστική δύναμη των Γάλλων δεν είναι σήμερα υψηλότερη σήμερα από ό,τι ήταν το 2007, όπως υπολόγισαν οι οικονομολόγοι του ερευνητικού ινστιτούτου του Παρισιού OFCE. Και: Μεταξύ εκείνων που ήδη κερδίζουν τα λιγότερα, η πλειοψηφία έχει χάσει το οικονομικό επίπεδο διαβίωσής της ως αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων του Μακρόν.
Ο Γάλλος πρόεδρος εμφανιζόταν μέχρι τώρα με μπόλικη δόση αλαζονείας, πιστεύοντας ότι θα κάνει περίπατο στις εκλογές. Επεδίωκε επίσης να αυξήσει το όριο συνταξιοδότησης από τα 62 στα 65 χρόνια. Ενώ η Λε Πεν υπόσχεται να επαναφέρει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 60 χρόνια. Πρότεινε η κατώτατη σύνταξη να είναι 1000 ευρώ. Αλλά και να μειώσει τον ΦΠΑ στα πιο σημαντικά προϊόντα καθημερινής χρήσης. Αυτό δεν θα αλλάξει πολλά όσον αφορά τα πραγματικά προβλήματα και την απώλεια ελέγχου – αλλά χτυπά τις ευαίσθητες χορδές των φτωχότερων λαϊκών στρωμάτων. Τόσο η Λε Πέν όσο και ο αριστερός Μελανσόν ,δίνουν τουλάχιστον την εντύπωση ότι τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά με αυτούς στην εξουσία.Και έστω και μέσω της τυπικής λαϊκιστικής ρητορικής θέλουν να δώσουν στους Γάλλους πίσω τη χώρα τους.
Θυμίζει…Τραμπ
Δεν είναι τυχαίο ότι όλα αυτά θυμίζουν τον Ντόναλντ Τραμπ. Και την αναταραχή του Brexit στη Βρετανία. Και στις δύο περιπτώσεις, υπάρχουν τώρα πολλές μελέτες και ενδείξεις ότι Τραμπ και Μπόρις Τζόνσον εκμεταλλεύτηκαν την αγωνία των ανθρώπων που επλήγησαν από την παγκοσμιοπόιηση και έχασαν τον έλεγχο της ύπαρξής τους, τουλάχιστον προσωρινά. Αυτό ανοίγει την πόρτα σε πολιτικούς που προσφέρουν αποδιοπομπαίους τράγους: την ΕΕ, το Ισλάμ, την Αμερική ,τον Πούτιν και άλλους. Και ισχυρίζονται ότι για όλα τα προβλήματα ευθύνονται παράγοντες έξω από τη χώρα. Ο,τι οι ίδιοι δεν φέρουν καμία ευθύνη για την ακρίβεια ,τη φτώχεια,τον πληθωρισμό, την αισχροκέρδεια…
Το φαινόμενο Λε Πεν, ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της εκλογικής μάχης στη Γαλλία, δείχνει ότι η κοινωνία βράζει, ανεξέλεγκτα. Και αυτή η απώλεια ελέγχου είναι μία από τις βαθύτερες αιτίες της επαπειλούμενης κατάρρευσης του πολιτικού συστήματος…