Φρικτές καταγγελίες που παραπέμπουν σε πρακτικές στρατοπέδων συγκέντρωσης, βλέπουν το φως της δημοσιότητας, αναφορικά με τη δράση των ελληνικών αρχών απέναντι σε μετανάστες στα ελληνοτουρκικά σύνορα, στον Έβρο. Η Human Rights Watch δημοσιεύει μια σειρά μαρτυριών προσφύγων και μεταναστών οι οποίοι έπεσαν θύματα βίαιης μεταχείρισης, που περιελάμβανε από ταπεινώσεις και ξυλοδαρμούς μέχρι εικονικές εκτελέσεις, από μασκοφόρους άνδρες που συνεργάζονταν με την ελληνική αστυνομία, πριν απελαθούν με συνοπτικές διαδικασίες – και αφού κατασχεθούν τα προσωπικά τους αντικείμενα – στην Τουρκία.
Αναλυτικά η καταγγελία της HRW:
Αξιωματικοί των ελληνικών υπηρεσιών επιβολής του νόμου στα χερσαία σύνορα με την Τουρκία, στην περιοχή του νοτιοανατολικού Έβρου, τακτικά επιστρέφουν αιτούντες άσυλο και μετανάστες με συνοπτικές διαδικασίες, δήλωσε σήμερα η Human Rights Watch. Οι αξιωματικοί σε ορισμένοι περιπτώσεις καταφεύγουν στη βία και συχνά κατάσχουν και καταστρέφουν τα προσωπικά αντικείμενα των μεταναστών.
«Άτομα που δεν έχουν διαπράξει κάποιο έγκλημα κρατούνται, κακοποιούνται και απελαύνονται από την Ελλάδα χωρίς καμία μέριμνα για τα δικαιώματα ή την ασφάλειά τους,» είπε σήμερα ο Todor Gardos, ερευνητής της Human Rights Watch για την Ευρώπη. «Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να διερευνήσουν αμέσως τους επανειλημμένους ισχυρισμούς για παράνομες απωθήσεις.»
Η Human Rights Watch πήρε συνέντευξη από 26 αιτούντες άσυλο και άλλους μετανάστες στην Ελλάδα το Μάιο και τον Οκτώβριο και Νοέμβριο στην Τουρκία. Προέρχονται από το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Μαρόκο, το Πακιστάν, τη Συρία, την Τυνησία και την Υεμένη και περιλαμβάνουν οικογένειες που ταξιδεύουν με παιδιά. Περιέγραψαν 24 περιστατικά απωθήσεων στον ποταμό Έβρο από την Ελλάδα προς την Τουρκία.
Τα περισσότερα περιστατικά έλαβαν χώρα μεταξύ Απριλίου και Νοεμβρίου. Όλοι όσοι παραχώρησαν συνέντευξη ανέφεραν εχθρική ή βίαιη συμπεριφορά από την ελληνική αστυνομία και από αταυτοποίητες δυνάμεις που φορούσαν στολή και μάσκες χωρίς διακριτικά σήματα. Δώδεκα είπαν ότι η αστυνομία ή εκείνες οι αταυτοποίητες δυνάμεις που συνόδευαν την αστυνομία πήραν οτιδήποτε είχαν στην κατοχή τους, συμπεριλαμβανομένων των χρημάτων και των δελτίων ταυτότητάς τους, τα οποία συχνά κατέστρεφαν. Επτά είπαν ότι η αστυνομία ή οι αταυτοποίητες δυνάμεις τούς πήραν τα ρούχα ή τα παπούτσια και τους ανάγκασαν να επιστρέψουν στην Τουρκία με τα εσώρουχά τους, μερικές φορές μέσα στη νύχτα με εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες.
Η κακοποίηση συμπεριλάμβανε ξυλοδαρμό με τα χέρια και με γκλομπ, λακτίσματα και, σε μία περίπτωση, τη χρήση συσκευής που μάλλον ήταν όπλο αναισθητοποίησης. Σε άλλη περίπτωση, ένας Μαροκινός είπε ότι ένας άνδρας με μάσκα τον έσυρε από τα μαλλιά, τον ανάγκασε να γονατίσει στο έδαφος, του έβαλε μαχαίρι στο λαιμό και τον υπέβαλε σε εικονική εκτέλεση. Άλλοι απώθησαν ακόμα και μία 19χρονη έγκυο από το Αφρίν της Συρίας, και μία Αφγανή είπε ότι οι ελληνικές αρχές πήραν τα παπούτσια των δύο μικρών παιδιών της.
Από τον Απρίλιο αυξανόμενοι αριθμοί μεταναστών, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο, επιχείρησαν να διασχίσουν τον ποταμό Έβρο, που αποτελεί το φυσικό σύνορο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) κατέγραψε 13.784 αφίξεις δια ξηράς, σχεδόν τετραπλάσια αύξηση σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρσι.
Στις αρχές Ιουνίου, η Τουρκία μονομερώς ανέστειλε όλες τις επιστροφές δυνάμει μίας διμερούς συμφωνίας επανεισδοχής, που έβαλε τέλος στις συντονισμένες επιστροφές μέσω των χερσαίων συνόρων. Σε μία επιστολή προς την Human Rights Watch, ο Αστυνομικός Διευθυντής Γεώργιος Κοσσιώρης αναγνώρισε ότι υπάρχει “οξύ πρόβλημα” αναφορικά με τις νέες αφίξεις και τους μετανάστες που συλλαμβάνονται στην περιοχή, το οποίο δημιουργεί συνωστισμό σε ορισμένες εγκαταστάσεις και απάνθρωπες συνθήκες σε αστυνομικούς σταθμούς και κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, όπως είχε καταγράψει η Human Rights Watch.
Οι μαρτυρίες που συγκέντρωσε η Human Rights Watch συνάδουν με ευρήματα άλλων μη κυβερνητικών ομάδων, διακυβερνητικών φορέων καθώς και με αναφορές στα ΜΜΕ. Η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες του ΟΗΕ (UNHCR) έχει εκφράσει παρόμοιες ανησυχίες. Σε έκθεση του Ιουνίου, η Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης ανέφερε ότι είχε λάβει «αρκετούς επαναλαμβανόμενους και αξιόπιστους ισχυρισμούς απωθήσεων με σκάφος από την Ελλάδα προς την Τουρκία στα σύνορα του Έβρου από μασκοφόρους της Ελληνικής Αστυνομίας και της συνοριοφυλακής ή από (παρα-)στρατιωτικούς καταδρομείς.» Το Νοέμβριο, ο Επίτροπος Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης κάλεσε την Ελλάδα να διερευνήσει τους ισχυρισμούς, εν όψει πληροφοριών που υπεδείκνυαν μία «παγιωμένη πρακτική».
Η Human Rights Watch σε επιστολή προς τον επικεφαλής της συνοριακής φύλαξης της Ελληνικής Αστυνομίας στις 6 Δεκεμβρίου 2018, ενημέρωσε για τα ευρήματά της. Στην απάντησή του, ο Κοσσιώτης διέψευσε κατηγορηματικά ότι η Ελληνική Αστυνομία διεξάγει αναγκαστικές συνοπτικές επιστροφές. Είπε ότι όλες οι διαδικασίες κράτησης και ταυτοποίησης των μεταναστών που εισέρχονται στην Ελλάδα διεξήχθησαν σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία και ότι «διερευνούν διεξοδικά» τυχόν περιστατικά παραπτώματος ή παραβίασης των δικαιωμάτων των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο. Οι ελληνικές αρχές έχουν συστηματικά διαψεύσει τις πρακτικές απωθήσεων, συμπεριλαμβανομένου υψηλόβαθμου αστυνομικού στελέχους σε συνάντησή του με την Human Rights Watch τον περασμένο Ιούνιο. Επί μία δεκαετία, η Human Rights Watch καταγράφει συστηματικές απωθήσεις από Έλληνες αξιωματούχους των υπηρεσιών επιβολής του νόμου στα χερσαία σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία.