Όσον αφορά τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, αναφέρει μέτρα που προτείνονται από τον ΣΥΡΙΖΑ για την άμεση ενίσχυσή της: «Άμεσα μέτρα για το αφορολόγητο στα 10.000 ευρώ, την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους με διαγραφή μέρους του και 120 δόσεις, τη διεύρυνση των χρηματοδοτήσεων της Αναπτυξιακής Τράπεζας και την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης».
Ο κ. Σταθάκης εξηγεί, σχετικά με τον σχεδιασμό του ΣΥΡΙΖΑ για επιστροφή της ΔΕΗ σε δημόσιο έλεγχο, ότι πρόκειται θέμα πολιτικής βούλησης και υπάρχουν τεχνικές για διάφορα σταδιακά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση.
Για τον σχηματισμό κυβέρνησης μετά τις εκλογές, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο συνεργασίας και με τον Γιάνη Βαρουφάκη, υπογραμμίζοντας ότι «την επόμενη των εκλογών σημασία έχει ο σχηματισμός μιας προοδευτικής κυβέρνησης με όλες τις πολιτικές δυνάμεις που μπορούν να συγκλίνουν προγραμματικά στα θέματα της αντιμετώπισης της ακρίβειας, της οικονομικής ανάπτυξης, στην πράσινη μετάβαση, στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και στα θέματα των θεσμών, των δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Συνεπώς αυτό είναι το διακύβευμα και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανοικτός για συνεργασίες με όλο τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο».
- Στον δρόμο προς τις κάλπες η Νέα Δημοκρατία επιμένει ότι εάν δεν επιτευχθεί αυτοδυναμία του Κυριάκου Μητσοτάκη η χώρα δεν θα πάρει την επενδυτική βαθμίδα. Τι απαντάτε;
Η επενδυτική βαθμίδα συναρτάται από τέσσερις παραμέτρους. Τις θεσμικές (κράτος δικαίου, αποτελεσματικότητα δημόσιας διοίκησης, κλπ), τα μακροοικονομικά δεδομένα (ρυθμός ανάπτυξης),τα δημόσια οικονομικά σε σχέση με το χρέος και το εξωτερικό ισοζύγιο της οικονομίας. Η ΝΔ έχει δυσκολέψει τα πράγματα στο κράτος δικαίου (με τα διαδοχικά δημοσιεύματα σε New York Times και αλλού περί υποκλοπών και παρακολουθήσεων), έχει θετικό πρόσημο στον ρυθμό ανάπτυξης, και απόλυτα αρνητικό στα άλλα δύο. Η ΝΔ παρέλαβε μία οικονομία με μηδενικά ελλείμματα στο εξωτερικό ισοζύγιο και στον προϋπολογισμό, με ρυθμισμένο το χρέος σε βάθος εικοσαετίας με σταθερό επιτόκιο 1,4% και με 37 δισ. αποθεματικό. Σήμερα τα διπλά ελλείμματα έχουν επιστρέψει. Η οικονομία το 2022 είχε 20 δισ. έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, είχαμε μεγάλα ελλείμματα στον προϋπολογισμό την περίοδο της πανδημίας, έχει προστεθεί νέο δημόσιο χρέος 40-45 δισ., τα κόκκινα δάνεια δεν αντιμετωπίστηκαν και ο «Ηρακλής» έχει υψηλές δημόσιες εγγυήσεις. Η εικόνα αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι φέρνει κοντά την επενδυτική βαθμίδα, από την οποία απέχουμε ακόμα 2-3 θέσεις. Με μία λέξη θεωρώ ότι η πορεία προς την επενδυτική βαθμίδα θα έπρεπε να ήταν ταχύτερη με βάση το τι κληρονόμησε η ΝΔ το 2019 και η καθυστέρηση οφείλεται αποκλειστικά στις επιλογές της στην οικονομική πολιτική και στον τρόπο χειρισμού των θεσμών.
- Έχετε πει ότι μία προοδευτική κυβέρνηση μπορεί να αναθεωρήσει το 40% του Ταμείου Ανάκαμψης. Πώς μπορεί να γίνει αυτό χωρίς κραδασμούς;
Εξαρτάται από τη χρονική στιγμή της αναθεώρησης. Τα έργα που έχουν συμβολαιοποιηθεί προφανώς δεν αλλάζουν. Στα υπόλοιπα, όμως, η ανακατανομή των πόρων ανάμεσα σε διαφορετικούς άξονες είναι εφικτή και κυρίως, εντός ενός άξονα, ας πούμε της πράσινης μετάβασης ή της κατάρτισης μπορούν να γίνουν σημαντικές αλλαγές. Η εμπειρία εξάλλου από τη σημαντική αναθεώρηση των ΕΣΠΑ το 2015 δείχνει ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Η κατεύθυνση της αναθεώρησης είναι επίσης δεδομένη. Θέλουμε να ενισχυθεί το κοινωνικό κράτος, που έμεινε εκτός, να ενισχυθούν τα προγράμματα των ΜμΕ που είναι υποβαθμισμένα και η πράσινη μετάβαση, να ενισχυθεί η αυτοπαραγωγή ενέργειας των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων, των αγροτών και των ενεργειακών κοινοτήτων, μαζί με τα ενεργειακά δίκτυα και τις υποδομές που χρειάζονται.
- Τι μπορούν να περιμένουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις από μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένου ότι έχετε κατηγορηθεί ότι χάσατε τη μεσαία τάξη;
Η ΝΔ έχει κηρύξει πόλεμο στη ΜμΕ επιχειρηματικότητα. Αυτό φάνηκε με την Έκθεση Πισσαρίδη, τον αποκλεισμό των ΜμΕ επιχειρήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης και από τον πτωχευτικό κώδικα που προβλέπει γρήγορη εκποίηση επιχειρήσεων και περιουσιακών στοιχείων. Για τον ΣΥΡΙΖΑ προέχει η παραγωγική και τεχνολογική στροφή της οικονομίας, η διαχείριση του ιδιωτικού χρέους με ευνοϊκούς όρους για τη βιώσιμη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, δικαιότερο φορολογικό σύστημα για τους επαγγελματίες και καλύτερη χρηματοδότηση. Για το λόγο αυτό προκρίνονται τα άμεσα μέτρα για το αφορολόγητο στα 10.000 ευρώ, την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους με διαγραφή μέρους του και 120 δόσεις, τη διεύρυνση των χρηματοδοτήσεων της Αναπτυξιακής Τράπεζας και την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης.
- Έχετε πει ότι θα κρατικοποιήσετε τη ΔΕΗ. Το κράτος αυτή τη στιγμή έχει μόνο το 34 % του μετοχικού ελέγχου. Με ποιον τρόπο θα κάνετε την κρατικοποίηση και πού θα βρείτε τους πόρους να τη χρηματοδοτήσετε.
Στο Τρίτο Μνημόνιο ο ΣΥΡΙΖΑ παρέλαβε ένα κατάλογο ιδιωτικοποίησης πολλών επιχειρήσεων, αλλά το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης ήταν διαφορετικό. Η ΔΕΗ έμεινε με 51% στο δημόσιο, ο ΔΕΔΔΗΕ έμεινε 100% ως θυγατρική της ΔΕΗ, ο ΑΔΜΗΕ απέκτησε στρατηγικό επενδυτή μειοψηφίας με την πλειοψηφία των μετόχων να μένει στο Δημόσιο, η ΔΕΠΑ διασπάστηκε σε ΔΕΠΑ Υποδομών (όπου εξαγοράστηκε και το μερίδιο που είχε η Shell) και έμεινε δημόσια και τη ΔΕΠΑ Εμπορίου, όπου το Δημόσιο θα διατηρούσε μειοψηφικό πακέτο. Με μία λέξη, η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στις διαπραγματεύσεις ήταν ότι οι ενεργειακές υποδομές θα πρέπει να μείνουν δημόσιες και μία εταιρεία, εν προκειμένω η ΔΕΗ, να παραμείνει ως δημόσιος πυλώνας στην αγορά ενέργειας. Στη συνέχεια, η ΝΔ επέλεξε να πουλήσει όλες τις εταιρείες, κάτι που αποδείχτηκε καταστροφικό εν μέσω της ενεργειακής κρίσης. Εμείς διατηρούμε την ίδια φιλοσοφία και στο προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αυτό είναι σαφές.
Η ανάκτηση τώρα μετοχών υπέρ του Δημοσίου είναι μία συνθέτη διαδικασία, αλλά απόλυτα εφικτή. Το κάναμε στον ΑΔΜΗΕ, όπου το Δημόσιο ελέγχει την πλειοψηφία με δύο διαφορετικές εταιρείες συμμετοχών, μία του Υπουργείου Οικονομικών και μία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Νομίζω ότι είναι θέμα πολιτικής βούλησης και οι τεχνικές για διάφορα σταδιακά βήματα υπάρχουν. Εξάλλου η ίδια η ΔΕΗ σήμερα επαναγοράζει τις μετοχές της με μάλλον προκλητικό τρόπο.
- Υπάρχει κάποια αλλαγή στο μείγμα της ενεργειακής πολιτικής, προκειμένου ο κόσμος να πληρώνει φθηνότερο ρεύμα;
Η ευρωπαϊκή πολιτική της τελευταίας δεκαετίας κατέρρευσε μέσα στην κρίση. Αυτή ενίσχυε τις ΑΠΕ, στηριζόταν στο φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο και απέσυρε τον άνθρακα/λιγνίτη. Τώρα κοιτάμε αλλιώς το μείγμα. Πρώτον, επιτάχυνση, και όχι επιβράδυνση των ΑΠΕ, μικρότερο ειδικό βάρος στο φυσικό αέριο και πιο αργή κατάργηση του άνθρακα. Αυτήν την πολιτική είχε ο ενεργειακός σχεδιασμό του 2018 επί ΣΥΡΙΖΑ που ενέκρινε τότε η Κομισιόν. Μετά η ΝΔ τον αναθεώρησε και επέλεξε τη βίαιη απολιγνιτοποίηση, ενθαρρύνοντας την κατασκευή νέων μονάδων φυσικού αερίου. Αυτό αποδείχτηκε στρατηγικό λάθος. Τώρα νομίζω ότι πρέπει να επιστρέψουμε στον προηγούμενο σχεδιασμό. Ταυτόχρονα πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο λειτουργίας της Αγοράς (το Χρηματιστήριο Ενέργειας), να διαμορφώσουμε επιτέλους μία νέα προθεσμιακή αγορά για επιχειρήσεις και καταναλωτές και να αυστηροποιήσουμε το πλαίσιο λειτουργίας των ενεργειακών επιχειρήσεων, όπως έκαναν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να ελεγχθεί η κερδοσκοπία.
- Ο Γ. Βαρουφάκης θα έχει μια θέση σε μια προοδευτική κυβέρνηση; Τι απαντάτε στην κριτική ότι ήταν μια απόλυτα λάθος επιλογή για τη χώρα, η θητεία του στο υπουργείο Οικονομικών;
Ο κύριος Βαρουφάκης είναι πλέον αρχηγός κόμματος στο ελληνικό κοινοβούλιο και κρίνεται από τους πολίτες. Συνεπώς τότε, ως υπουργός, που βρέθηκε στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων το πρώτο εξάμηνο του 2015 και δεν κατέληξε σε συμφωνία, που από ότι φάνηκε εκ των υστέρων δεν πίστευε και ο ίδιος, είναι μία άλλη ιστορία. Εξάλλου, το διαζύγιο με τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν σαφές. Τελικά αυτά κρίθηκαν στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015 και μετά από αυτές ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνησε επί τέσσερα σχεδόν χρόνια. Σήμερα είμαστε σε άλλη πολιτική κατάσταση. Την επόμενη των εκλογών σημασία έχει ο σχηματισμός μιας προοδευτικής κυβέρνησης με όλες τις πολιτικές δυνάμεις που μπορούν να συγκλίνουν προγραμματικά στα θέματα της αντιμετώπισης της ακρίβειας, της οικονομικής ανάπτυξης, στην πράσινη μετάβαση, στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και στα θέματα των θεσμών, των δικαιωμάτων και της δημοκρατίας. Συνεπώς αυτό είναι το διακύβευμα και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανοικτός για συνεργασίες με όλο τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο.