Έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα η Διεθνής Αμνηστία επιρρίπτει βαρύτατες ευθύνες στις ελληνικές αρχές για τη διαχείριση της μεταναστευτικής κρίσης και αναφέρει ότι στον Έβρο, με την κατάσταση που δημιουργήθηκε το προηγούμενο διάστημα εκεί, έχουν σημειωθεί μέχρι σήμερα τουλάχιστον δύο θάνατοι μεταναστών, ενώ μια γυναίκα παραμένει αγνοούμενη. Ακόμα καταγγέλονται ξυλοδαρμοί και πλήθος επαναπροωθήσεων μέσω του ποταμού Έβρου προς τη Τουρκία. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις πριν την επαναπροώθηση αναφέρεται ότι οι ελληνικές αρχές κατάσχεσαν τα χρήματα και τα υπάρχοντα των ανθρώπων πριν τους στείλουν πίσω, ενώ σε μια περίπτωση άφησαν έναν άνθρωπο να γυρίσει στη Τουρκία χωρίς παπούτσια και παλτό.
Όπως αναφέρει η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, από τις 27 Φεβρουαρίου του 2020 και έπειτα, χιλιάδες άνθρωποι κατευθυνθηκαν προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Εκεί σύμφωνα με την έκθεση συνάντησαν βία «τόσο σοβαρή που τουλάχιστον δύο άνθρωποι δολοφονήθηκαν. Οι ισχυρισμοί για βίαιη συμπεριφορά, πρέπει να διερευνηθούν ταχύτατα και αμερόληπτα. Ο καθένας πρέπει να αντιμετωπίζεται ανθρώπινα, να προστατεύεται από τη βία και να έχει πρόσβαση στην προστασία στις χώρες όπου επιδιώκει την ασφάλεια», δήλωσε ο Μάσιμο Μοράτι, αναπληρωτής διευθυντής του ευρωπαϊκού περιφερειακού γραφείου της Διεθνούς Αμνηστίας.
Στη συνέχεια της έκθεσης αναφέρεται ότι η Διεθνής Αμνηστία έχει επιβεβαιώσει δύο θανάτους στα σύνορα με την Τουρκία και ορίζει μάλιστα και τις ημερομηνίες των δολοφονιών σε 2 και 4 Μαρτίου.
Ένα τρίτο πρόσωπο, μια γυναίκα από τη Συρία, αγνοείται και θεωρείται νεκρή. Η γυναίκα είχε χωριστεί από τον σύζυγο και τα έξι παιδιά της την ώρα που επιχειρούσαν να περάσουν το ποτάμι του Έβρου, ώστε να εισέλθουν σε ελληνικό έδαφος.
Ο σύζυγος της γυναίκας κατήγγειλε στη Διεθνή Αμνηστία ότι η γυναίκα του εξαφανίστηκε και θεωρείται νεκρή, αφού δέχθηκε πυρά Ελλήνων στρατιωτών εναντίον της, όταν εκείνη προσπαθούσε να προσεγγίσει την ελληνική όχθη του ποταμού όπου βρισκόταν ο ίδιος και τα παιδιά τους.
Ο ίδιος δήλωσε ότι οι ελληνικές αρχές στη συνέχεια συνέλαβαν τον ίδιο και τα παιδιά του και τους κράτησαν γύρω στις 5 ώρες δεμένους, ενώ κατάσχεσαν και τα υπάρχοντά τους. Έπειτα οδηγήθηκαν εκ νέου στο ποτάμι, όπου τοποθετήθηκαν σε μια ξύλινη βάρκα η οποία μαζί με άλλους τους πέρασε ξανά στη Τουρκία.
Ο συζυγος της εξαφανισμένης γυναίκας υποστηρίζει ότι παρά το γεγονός ότι προσέλαβε δικηγόρους τόσο στη Τουρκία όσο και στην Ελλάδα με σκοπό τη διερεύνηση της τοποθεσία της γυναίκας του ή έστω τη διερεύνησει του τι απέγινε, δεν υπήρξε κάποιο αποτέλεσμα.
Ένας άλλος 43χρονος άνδρας, ο Μοχάμεντ Γκουλζάρι από το Πακιστάν, πυροβολήθηκε συμφωνα με την έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, στο στήθος την ώρα που επιχειρούσε να περάσει στην ελληνική πλευρά των συνόρων στο τελωνείο των Καστανιών. Διακομίστηκε σε νοσοκομείο στη Τουρκία, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του στις 4 Μαρτίου. Στο συμβάν υπήρξαν και 5 αυτόπτες μάρτυρες οι οποίοι επίσης τραυματίστηκαν από πυρά.
Η έκθεση αναφέρει ότι ο Μοχάμεντ Αλ Αράμπ, ένας 22χρονος από τη Συρία, επίσης πέθανε στη περιοχή. Σχετικά με το θάνατό του έχει ερευνήσει και τεκμηριώσει το Forensic Architecture.
Πλήθος αιτούντων άσυλο και μεταναστών καταγγέλλουν βίαιη αντιμετώπισή τους από την ελληνική συνοριοφυλακή. Ακόμα αναφέρουν ότι οι ελληνικές αρχές προσπάθησαν εφάρμοσαν μια πολιτική απώθησής τους, ακόμα και αν είχαν εισέλθει σε ελληνικό έδαφος και ζητούσαν άσυλο, πράγμα το οποίο αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαιου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Άνθρωποι καταγγέλλουν ότι ξυλοκοπήθηκαν από τη συνοριοφυλακή με γκλοπ και κρατήθηκαν σε χώρους στη παραμεθόρια περιοχή από ώρες μέχρι και ημέρες και επαναπροωθήθηκαν μέσω του Έβρου στη Τουρκία με βάρκες.
Οι αιτούντες άσυλο και οι μετανάστες δήλωσαν στην Διεθνή Αμνηστία ότι οι συνοριακές δυνάμεις τους πήραν τα χρήματα που σε ορισμένες περιπτώσεις ανέρχονταν σε χιλιάδες δολλάρια, που αποτελούσαν και τις μόνες τους οικονομίες για να κατορθώσουν να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στην Ευρώπη.
Ωστόσο όπως αναφέρει η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, η βία δεν περιορίστηκε μόνο στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Ένας άνδρας από τη Συρία δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία, ότι στις 4 Μαρτίου «διέσχισα το ποτάμι και περπάτησα για 4 ημέρες και 4 νύχτες στο εσωτερικό της Ελλάδας, προτού με πιάσουν.
»Με οδήγησαν σε ένα μέρος όπου με ξυλοκόπησαν και πήραν το κινητό τηλέφωνο και τα χρήματά μου, 2.000 λίρες (περίπου 275€), ήταν όλα όσα είχα», αναφέρει και καταγγέλλει και αυτός επαναπροώθηση σε τουρκικό έδαφος μέσω του ποταμού Έβρου και μάλιστα λέει ότι τον άφησαν χωρίς παπούτσια και παλτό.
Επίσης όπως αναφέρει η Διεθνής Αμνηστία, σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, όλοι όσοι έφτασαν μετά την 1η Μαρτίου 2020 κρατήθηκαν αυθαίρετα σε λιμενικές εγκαταστάσεις και σε άλλες περιοχές, ανίκανοι να ζητήσουν άσυλο και σε κίνδυνο επιστροφής στην Τουρκία ή σε χώρες προέλευσης ή διέλευσης. Μόνο στη Λέσβο, περίπου 500 άτομα – συμπεριλαμβανομένων των 200 παιδιών – που έφτασαν δια θαλάσσης κρατήθηκαν για πάνω από 10 ημέρες σε πλοίο του ελληνικού Ναυτικού που χρησιμοποιείται συνήθως για τη μεταφορά δεξαμενών και άλλων στρατιωτικών οχημάτων. Εκατοντάδες περισσότεροι αιτούντες άσυλο και μετανάστες κρατήθηκαν σε άλλες λιμενικές εγκαταστάσεις στο Αιγαίο.
Όλοι όσοι κρατήθηκαν στα νησιά μεταφέρθηκαν τελικά σε μεγαλύτερα κέντρα κράτησης στην ηπειρωτική Ελλάδα στις 20 Μαρτίου, όπου σήμερα εκκρεμούν αποφάσεις επιστροφής και δεν μπορούν να ζητήσουν άσυλο.
Ο Μάσιμο Μοράτι δήλωσε σχετικά με το ζήτημα ότι, «Η Ελλάδα πρέπει τώρα να αλλάξει γρήγορα την πορεία της και να επιτρέψει σε όλους τους νεοαφιχθέντες να έχουν πρόσβαση σε διαδικασίες ασύλου και βασικές υπηρεσίες. Οι άνθρωποι πρέπει να μεταφερθούν από τις εγκαταστάσεις κράτησης και τα υπερπλήρη στρατόπεδα σε ασφαλή καταλύματα. Η ταχεία εξάπλωση του κορονοϊού έχει κάνει το ζήτημα ακόμα πιο επείγον».