Είκοσι φορές πάνω από το επιτρεπτό όριο της μέσης ημερήσιας τιμής των 50 μg/m3 έφτασαν τα επίπεδα σκόνης την περασμένη Κυριακή σε αρκετές περιοχές της Κρήτης, σε ένα από τα πιο έντονα επεισόδια μεταφοράς αφρικανικής σκόνης της τελευταίας δεκαετίας, όχι όμως το πιο έντονο-το 2006 καταγράφηκε τριπλάσια ένταση, αλλά με ασυνήθιστα μεγάλη διάρκεια για το νησί.
Σύμφωνα με τις μετρήσεις του Σταθμού Περιβαλλοντικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Κρήτης στον Φινοκαλιά Λασιθίου, στην κορύφωση του φαινομένου την Κυριακή 4 Μαρτίου, στην ευρύτερη περιοχή του Σταθμού οι ωριαίες μέγιστες τιμές ξεπέρασαν τα 1000 μg/m3, στο Ηράκλειο τα 700 και στα Χανιά τα 600 ενώ οι μέσες τιμές στις υπόλοιπες περιοχές έφτασαν τα 300 μg/m3 καθώς ένα πέπλο σκόνης κάλυψε κυριολεκτικά το νησί.
«Το Σάββατο 3 Μαρτίου οι ωριαίες μέγιστες τιμές ήταν χαμηλότερες ωστόσο ξεπέρασαν τα 500-600 μg/m3 στην περιοχή του Σταθμού ενώ στο Ηράκλειο η μέση τιμή έφτασε τα 200, υψηλή και πάλι αλλά όχι με τις εξάρσεις που είδαμε στο Λασίθι» τόνισε μιλώντας στον ΣΚΑΙ Κρήτης 92,1 ο υπεύθυνος του Σταθμού, καθηγητής του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης και δ/ντής στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Νίκος Μιχαλόπουλος. «Προχθές φάνηκε να ηρεμεί αλλά και πάλι ήταν πάνω από τα όρια, έως 200μg/m3, ενώ για σήμερα οι μετεωρολόγοι προβλέπουν και πάλι έξαρση του φαινομένου, με μικρότερη όμως ένταση, και πιστεύουμε να μας εγκαταλείψει αν και προσωρινά, έως αύριο το μεσημέρι. Συνήθως τα επεισόδια σκόνης κρατούν 1-2 μέρες, εδώ έχουμε μια σπάνια περίπτωση να διαρκεί έξι μέρες» ανέφερε.
Το ρεκόρ
Τέτοια φαινόμενα είναι συνηθισμένα στην Κρήτη την άνοιξη και το φθινόπωρο, με περισσότερη ένταση την άνοιξη. Είναι τέτοια η μετεωρολογία που επιτρέπει τη μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα, γεγονός που οδήγησε στα τέλη Φλεβάρη του 2006 να καταγραφούν 3000 μg/m3, εξήντα φορές πάνω από το επιτρεπτό όριο και τον Απρίλιο του 2005 πάνω 2500, όταν τεράστιες ποσότητες σκόνης μεταφέρθηκαν από τη Σαχάρα.
Τι όμως αναπνέουμε;
Τα PM10 αφορούν σωματίδια πιο μικρά σε πάχος από μία τρίχα των μαλλιών. «Ευτυχώς επειδή το μεγαλύτερο ποσοστό των σωματιδίων έχει μεγαλύτερη διάμετρο, δεν μπορούν να πάνε βαθιά στο αναπνευστικό μας σύστημα. Μικρότερα όμως σωματίδια από ανθρωπογενείς πηγές μπορούν να φτάσουν μέχρι στο αίμα και τον εγκέφαλο» επισημαίνει ο κ. Μιχαλόπουλος καθησυχάζοντας ότι τα σωματίδια του τωρινού επεισοδίου σκόνης είναι από επιφανειακό χώμα.
Αν όμως στη διάρκεια του ταξιδιού τους τα σωματίδια περάσουν από περιοχές με έντονη αστική ρύπανση και ανθρώπινη δραστηριότητα όπως το Κάιρο με 20 εκατ. πληθυσμό, χωρίς όρια ρύπων, μπορεί να εμπλουτιστούν από σωματίδια ανθρώπινης προέλευσης, δηλαδή μόλυβδο, αρσενικό, βαρέα μέταλλα που δυνητικά σε υψηλές συγκεντρώσεις είναι τοξικά για τον άνθρωπο.
«Οι αναλύσεις μας δείχνουν ότι σε κάποιες περιπτώσεις έχουμε εμπλουτισμό αλλά οι συγκεντρώσεις δεν ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια που έχει θέσει η ΕΕ. Τα στοιχεία μας πάντως των τελευταίων 10-15 ετών δείχνουν τη συχνότητα των νοτίων ανέμων να αυξάνεται χωρίς κάθε φορά να συνοδεύονται από επεισόδια σκόνης. Μην ξεχνάμε ότι το 20% των αέριων μαζών που έρχονται κάθε χρόνο στην Κρήτη είναι νοτιάδες» τονίζει ο κ. Μιχαλόπουλος.
«Μήδεια»
Προκειμένου να εξεταστεί η επίδραση που έχει η μεταφορά σκόνης στον πληθυσμό και ποια μέτρα μπορούν να είναι δραστικά ώστε να μειώσουν τις επιπτώσεις στον άνθρωπο, βρίσκεται σε εξέλιξη τους τελευταίους μήνες το ερευνητικό πρόγραμμα «Μήδεια», με τη συνεργασία των Ιατρικών Σχολών του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Πανεπιστημίου Λευκωσίας που δέχονται αφρικανική σκόνη και του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ που δέχεται σκόνη από τη Σαουδική Αραβία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας, όταν αυξάνονται οι συγκεντρώσεις του ρύπου ΡΜ10 στην ατμόσφαιρα, αυξάνονται και οι θάνατοι κατά 1,5%.
Τα ΡΜ10 είναι σωματίδια με διάμετρο μικρότερη των 10 εκατομμυριοστών του μέτρου, για τα οποία πρώτοι οι Αμερικανοί, με μεγάλη επιδημιολογική μελέτη, απέδειξαν ότι προκαλούν ακόμη και θανάτους, σε μεγάλες συγκεντρώσεις.
cretalive.gr