Εκλογές 2023: Τι κλίμα επικρατεί στη Γαύδο και άλλα ακριτικά νησιά

Σε μερικά ακριτικά νησιά οι εθνικές εκλογές διατηρούν την αύρα περασμένων δεκαετιών. Η τετ α τετ επικοινωνία των βουλευτών με τους νησιώτες, το προσωπικό τηλεφώνημα πριν φτάσουν στο νησί, η θερμή χειραψία και η υπόσχεση για αλλαγές την επόμενη τετραετία, είναι βασικά στοιχεία της προεκλογικής περιόδου. Σε άλλα πάλι, είναι σαν να μην έχουμε καν εκλογές.

Σε όλες τις περιπτώσεις, οι ακρίτες στα νησιά λένε πως το βίωμα αλλά και το ίδιο το κλίμα των εκλογών έχει εξ ’ορισμού χαρακτήρα έντονα τοπικό, σαν να πρόκειται για δημοτικές εκλογές σε λίγο πιο μεγάλη κλίμακα. Το ιδεολογικό κομμάτι υποχωρεί και κυριαρχούν τα άλυτα, χρονίζοντα προβλήματα.

«Τις τελευταίες είκοσι ημέρες επισκέφτηκαν το νησί εφτά βουλευτές των μεγάλων κομμάτων. Μερικές ημέρες πριν έρθουν, μας καλούν άνθρωποι από τα γραφεία τους ενημερώνοντάς μας για την ώρα και το μέρος της ομιλίας. Μας λένε ότι η παρουσία μας θα τους τιμήσει. Είσαι για παράδειγμα σε ένα καφέ, και μετά από το δικό σου τηλέφωνο χτυπούν σταδιακά και των υπόλοιπων δέκα» περιγράφει στην «Καθημερινή» η 27χρονη Ιωάννα Μαστροπαύλου, μόνιμη κάτοικος της Ηρωικής Νήσου Κάσου (όπως είναι το επίσημο όνομα του νησιού από το 2018), με τους 600 περίπου ψηφοφόρους.

Η κ. Μαστροπαύλου, η οποία εργάζεται στο αεροδρόμιο του νησιού, δεν θέλησε ποτέ να φύγει από την Κάσο μιας και αγαπά πολύ τον τόπο της. Θα ήθελε όμως να μπορεί να ζει σε αυτόν υπό καλύτερες συνθήκες. Η ίδια δεν θεωρεί πάντως αρνητική τη μέθοδο της τε α τετ συνομιλίας με τους υποψηφίους βουλευτές. «Αυτές οι συγκεντρώσεις στο πλαίσιο των εκλογών είναι για εμάς η βασική μας ευκαιρία μας να τους μιλήσουμε για τα προβλήματά μας» λέει η ίδια.

Όπως είναι αναμενόμενο, τα αιτήματα έχουν έντονα τοπικό χαρακτήρα, συχνά πολύ πιο επείγον και συγκεκριμένο σε σχέση με αυτά που προβληματίζουν τους ψηφοφόρους της υπόλοιπης χώρας. «Το βασικό θέμα που μας καίει είναι αυτό της υγειονομικής περίθαλψης. Και οι δύο αδερφές μου αντιμετώπισαν κάποια στιγμή σημαντικά προβλήματα υγείας και έχουμε ζήσει μεγάλες στιγμές αγωνίας περιμένοντας το ΕΚΑΒ. Μερικές φορές πρέπει να κάνουμε πιεστικά τηλεφωνήματα στους πολιτικούς για να έρθει η λύση», σημειώνει η κ. Μαστροπαύλου.

Παρόλα αυτά υπάρχουν και αγωνίες κοινές με αυτές των κατοίκων της ηπειρωτικής Ελλάδας. «Μας απασχολεί και εμάς πολύ το θέμα της ακρίβειας»  Στην Κάσο έχουμε την ακριβότερη βενζίνη στα Δωδεκάνησα. Έχει φτάσει τα 2,30 ευρώ το λίτρο. Πολλά προϊόντα είναι ακριβότερα κατά 10 ολόκληρα ευρώ. Αρκετοί νησιώτες παραγγέλνουν ηλεκτρονικά τα είδη καθημερινής ανάγκης. Άλλοι, προσπαθούμε να στηρίζουμε τα τοπικά μαγαζιά, αλλά δεν είναι καθόλου εύκολο».

Υπάρχουν όμως και θέματα που λύνονται στο πάρα ένα των εκλογών. Όπως για παράδειγμα αυτό της ακτοπλοϊκής σύνδεσης. Μέχρι πριν από έναν μήνα, η Κάσος συνδεόταν με τον Πειραιά με ένα παλιό και προβληματικό καράβι. «Όταν είχε κακοκαιρία, το νησί γινόταν απροσπέλαστο» λέει χαρακτηριστικά η κ. Μαστροπαύλου και συνεχίζει: «Πριν από έναν μήνα ήρθε τελικά ένα πιο σύγχρονο καράβι, το οποίο κάνει 12 ώρες για να φτάσει εδώ από τον Πειραιά, αντί για 24 που έκανε το προηγούμενο. Κάποιος θα πει ότι το αίτημα ικανοποιήθηκε λόγω εκλογών. Είναι η αλήθεια. Όταν μένεις όμως τόσες μέρες χωρίς φάρμακα, σε νοιάζει το ότι τελικά λύθηκε και ελπίζεις παράλληλα η λύση να γίνει μόνιμη».

«Το αίσθημα του ξεχασμένου υποβιβάζει στο μυαλό μας τις εθνικές εκλογές»

Στην ακριτική Γαύδο των 80 μόνιμων κατοίκων το προεκλογικό κλίμα απουσιάζει εντελώς. Ούτε ομιλίες, ούτε επισκέψεις, ούτε αφίσες στο λιμάνι, ούτε συζητήσεις και αντιπαραθέσεις για το θέμα στο καφενείο του χωριού. Αυτό το κλίμα μεταφέρει η Έφη Γεωργακά Λιουγάκη, η οποία εγκατέλειψε πριν από 17 χρόνια την Αθήνα για να φτιάξει στο νησί την οικογένεια της.

Η οποία οικογένεια αντιμετώπισε φέτος ένα σημαντικό πρόβλημα λόγω της έλλειψης γυμνασίου στο νησί, στο οποίο θα έπρεπε να φοιτήσουν τα δύο μεγαλύτερα παιδιά της. Στη αρχή, της είπαν πως τα παιδιά πρέπει να πάνε σε Γυμνάσιο στην Κρήτη, όμως η οικογένεια δεν ήθελε να χωριστεί στα δύο. Η κ. Λιουγάκη έχει και ένα μικρότερο παιδί που πηγαίνει στο δημοτικό, ενώ ο σύζυγος της είναι αγρότης στο νησί.

Τελικά, έγινε δεκτό το αίτημά της τα παιδιά να κάνουν τα μαθήματά τους μέσω τηλεκπαίδευσης με τη βοήθεια εθελοντών δασκάλων και να δίνουν εξετάσεις στο τέλος κάθε χρονιάς προκειμένου να προβιβαστούν στην επόμενη τάξη. «Έτσι λύνονται εδώ τα σημαντικά προβλήματα, με μεσοβέζικες λύσεις που δεν αγγίζουν την ουσία. Η ουσία είναι πως τα ακριτικά νησιά χρειάζονται ενίσχυση και δράσεις για να κρατηθούν στη ζωή».

«Ψηφίζουμε όλοι όσοι ζούμε εδώ, όμως τη μεγάλη βαρύτητα τη δίνουμε στις δημοτικές εκλογές» μας εξηγεί η κ. Λιουγάκη για το ανύπαρκτο αλλά και αμήχανο προεκλογικό κλίμα στην Γαύδο. Η ίδια σημειώνει πως αυτό συμβαίνει γιατί οι Γαυδιώτες νιώθουν ξεχασμένοι από το κεντρικό κράτος. «Το αίσθημα του αποκομμένου, αυτού που δεν έχει σημαντικό ρόλο για τη χώρα, παγιώνεται κάποια στιγμή. Γι’ αυτό και ο κόσμος υποβιβάζει υποσυνείδητα ίσως στο μυαλό του τις εθνικές εκλογές. Και γι’ αυτό και ο δήμαρχος είναι το σημαντικό πρόσωπο για εμάς. Στα χέρια του βρίσκεται η ευημερία του νησιού».

Ποια ζητήματα, όμως, θα ήθελε η κ. Λιουγάκη να δει να λύνονται την επόμενη τετραετία; «Οι Γαυδιώτες δεν ζητάμε πολλά και μεγαλεπήβολα. Θέλουμε να λυθούν τα βασικά. Δεν έχουμε ασθενοφόρο – αν και μας υποσχέθηκαν πως θα μας στείλουν, αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα. Δεν έχουμε φαρμακείο, βενζινάδικο, έναν δασοφύλακα να επιτηρεί τις περιοχές Natura του νησιού μας, έναν φύλακα στο λιμάνι».

Για αίσθημα ξεχασμένου πολίτη, κάνουν λόγο και ο κάτοικοι στους Αρκιούς και το Μαράθι, τα δύο μικρά «στολίδια» των Δωδεκανήσων, δίπλα από την Πάτμο.

Εκεί, τα ζητήματα ξεκινούν από την ίδια την ημέρα των εκλογών. Ο 78χρονος Σταύρος Κάβουρας είναι ένας από τους 50 κατοίκους που ζουν στο ακριτικό νησάκι. Με έκταση μόλις 355 στρέμματα, η περιοχή αποτελείται μόνο από έναν οικισμό με μία παραλία.

Κι επειδή στο νησί δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά μόνο δύο ταβέρνες και μερικά ενοικιαζόμενα δωμάτια, οι κάτοικοι για να ψηφίσουν πρέπει να μεταφερθούν απέναντι στους Αρκιούς. «Τη βάρκα πήγαινε – έλα την πληρώνουμε εμείς. Ακόμα και σε αυτό το μικρό ζήτημα φαίνεται πως η Πολιτεία συχνά αδιαφορεί για τους μικρούς τόπους». «Γενικά, δεν προχωράμε μπροστά» λέει και ο Μανώλης Μελιανός, ιδιοκτήτης ταβέρνας στους Αρκιούς, εξηγώντας: «Αυτή τη στιγμή, ένα σημαντικό πρόβλημα είναι τα απορρίμματα. Δεν υπάρχει κανένας υπάλληλος για την αποκομιδή τους και αυτά συσσωρεύονται».

«Σαν να μην έχουμε εκλογές»

Στον Άγιο Ευστράτιο, το πιο απομονωμένο νησί του Αρχιπελάγους στο Βόρειο Αιγαίο, ψηφίζουν περίπου 300 κάτοικοι.

«Το κλίμα σε αυτή τη μικρή κοινότητα νησιωτών είναι τόσο ήσυχο, που σχεδόν είναι σαν μην έχουμε εκλογές» μας λέει η Τζούλια Μπαλάσκα, ιδιοκτήτρια του πρώτου ξενώνα που λειτούργησε στο νησί το 1976.

Η ίδια έχει μια εξήγηση για αυτό: «Όλοι έχουμε καταλάβει ότι οι πρώτες εκλογές δεν θα δώσουν αποτέλεσμα, οπότε δεν υπάρχει και λόγος να φανατιζόμαστε. Έχουν αλλάξει βέβαια και οι καιροί, βλέπουμε ότι και στην υπόλοιπη Ελλάδα οι εκλογές δεν έχουν τον χαρακτήρα που είχαν τις δεκαετίες του 1980 και 1990. Αυτές οι εποχές έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Και υπάρχει και μια εσωστρέφεια πια στο να δηλώνει ο καθένας την κομματική του επιλογή. Το βλέπω κι από τον εαυτό μου, προτιμώ να ενημερώνομαι από το διαδίκτυο».

Η κ. Μπαλάσκα σημειώνει πως ο τουρισμός σε αυτό το νησί είναι μικρός μεν -οι κλίνες των ενοικιαζόμενων δωματίων είναι μόλις 150-, έχει όμως υπόσταση, ενώ αποτελεί και βασική πηγή εσόδων για τους κατοίκους. Και σε αυτή την περίπτωση, από ένα καράβι «κρέμονται» οι νησιώτες και αυτό είναι το βασικό που θέλουν να λυθεί πρώτο από όλα.

Όπως εξηγεί η ίδια: «Έχουμε ένα τοπικό καραβάκι που έρχεται από Λήμνο αλλά, για άγνωστους λόγους, έχει ακινητοποιηθεί. Εδώ και τρεις μήνες είμαστε χωρίς συγκοινωνία. Υπάρχει ένα μόνο δρομολόγιο Λαύριο – Αη Στράτης – Λήμνος – Καβάλα τρεις φορές την εβδομάδα. Όταν έχει κακό καιρό δεν πιάνει καθόλου. Δεν θα επιβιώσουμε αν δεν υπάρξει τοπικό καράβι που να μας συνδέει με τη Λήμνο. Θα αναγκαστούμε να φύγουμε».

"google ad"