Ελληνικό Πανεπιστήμιο: ένας χώρος παθογένειας

Του Γιάννη Ντουντουνάκη *

Το επιτοίχιο ημερολόγιο της κουζίνας δείχνει 27 Αυγούστου του 2021. Ώρα 9:59 π.μ. .

Όντας κι εγώ ένας από τους χιλιάδες υποψηφίους των Πανελλαδικών περίμενα καρτερικά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για την εισαγωγή μου στο Πανεπιστήμιο και εν προκειμένω στη Νομική Αθηνών. Οι προσδοκίες όλων μας μεγάλες για αυτό το νέο ξεκίνημα στο Πανεπιστήμιο. Μα τελικά αρκετούς μήνες αργότερα, το ελληνικό Πανεπιστήμιο  αυτό καθ’ αυτό ως προς το επίπεδο σπουδών, οργάνωσης και υποδομών που προσφέρει, επιβεβαίωσε τις προσδοκίες μας; Αν χρειαζόταν να απαντήσει κάποιος μονολεκτικά, η απάντηση θα ήταν μάλλον αρνητική. Σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από προσωπικές απόψεις, αναμφισβήτητα κάνουμε λόγο για ένα χώρο γεμάτο παθογένειες, οι οποίες χρήζουν άμεσης κι επιτακτικής λύσης.
Ειδικότερα:

Κύριο πρόβλημα του ελληνικού Πανεπιστημίου είναι το υπερβολικά μεγάλο πλήθος των φοιτητών ανά μέλος ΔΕΠ. Όταν τα αμφιθέατρα ακόμα και μισογεμάτα αριθμούν στα κεντρικά Πανεπιστήμια τριψήφιους αριθμούς που μπορεί να ξεπερνούν ακόμα και τους 200 για να παρακολουθήσουν έναν μονάχα καθηγητή, η δυσκολία ομαλής και γόνιμης διδασκαλίας είναι προφανής. Και τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό;
Σε πρώτο πλαίσιο, είναι επιτακτική η αύξηση των μελών ΔΕΠ. Μιας και όμως μια ένα τέτοιο μέτρο δε θα λύσει από μόνο του το πρόβλημα, χρήσιμη θεωρώ την επιμόρφωση των καθηγητών ως προς τις μεταδοτικές και παιδαγωγικές τους ικανότητας μέσω σεμιναρίων. Είναι εξαιρετικά σύνηθες δυστυχώς καθηγητές με αναντίρρητα εξαιρετικά τυπικά προσόντα και έργο ως προς την έρευνα, να στερούνται μεταδοτικότητας και ως αποτέλεσμα να καθιστούν την παρακολούθηση ελάχιστα βοηθητική.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα που αντιμετωπίζουν τα εγχώρια ΑΕΙ αφορά την παράδοση των συγγραμμάτων στους φοιτητές. Για να γίνω σαφέστερος, τα συγγράμματα σε κάθε εξάμηνο παραδίδονται περίπου έναν μήνα αργότερα από την έναρξη των μαθημάτων! Το γεγονός αυτό δυσχεραίνει το έργο φοιτητών και καθηγητών, με αποτέλεσμα μεγάλος όγκος της ύλης που παραδόθηκε στην αρχή του εξαμήνου, να πρέπει να καλυφθεί λίγο πριν τις εξετάσεις. Το μοναδικό μέτρο επίλυσης είναι ο «ΕΥΔΟΞΟΣ», που είναι υπεύθυνος για τη διανομή να ξεκινά την παράδοση των συγγραμμάτων ταυτόχρονα με την έναρξη των μαθημάτων.

Επιπλέον, το ελληνικό Πανεπιστήμιο βρίσκεται πολλά χρόνια πίσω ως προς το κομμάτι της ψηφιοποίησής του. Πράγματι το διάστημα της πανδημίας έγιναν βήματα μπροστά με κάποιους καθηγητές να εξακολουθούν να χρησιμοποιούν τη σύγχρονη και την ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση και τώρα που τα Πανεπιστήμια είναι ανοιχτά. Δυστυχώς, όμως, αυτοί αποτελούν τη μειοψηφία. Χρήσιμο θα ήταν να υπάρχει η κατευθυντήρια γραμμή από τις Κοσμητείες για αύξηση αυτού του ποσοστού των μελών ΔΕΠ.

Παράλληλα, τα ελληνικά Πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα προγραμματισμού με τα προγράμματα για την έναρξη και λήξη των μαθημάτων και των εξεταστικών να ανακοινώνονται μονίμως καθυστερημένα. Ορθή θεωρώ την έκδοση των αντίστοιχων ημερομηνιών κατά την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους με παρατάσεις μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Ένα ακόμα ζήτημα που χρήζει επίλυσης είναι η ασφάλεια του ιδρύματος και των φοιτητών. Αφενός η διακίνηση ουσιών, οι ξυλοδαρμοί ακόμη και καθηγητών(βλ. Συρίγος) και ο βανδαλισμός της δημόσιας περιουσίας είναι φαινόμενα κοινά παραδεκτά ως κολάσιμα. Αφετέρου όμως η πολυδιαφημισμένη πανεπιστημιακή αστυνομία μοιάζει με μια ανεπαρκή λύση μόνο για τα μάτια του δεξιού και ακροδεξιού ακροατηρίου της κυβέρνησης. Ειδικότερα, αυτή θα εφαρμοστεί τελικά μόλις σε 3 Πανεπιστήμια της χώρας(ΕΚΠΑ Ζωγράφου, ΕΜΠ, ΑΠΘ), στα οποία η αναπόφευκτη σύγκρουση με τους φοιτητές είναι πιθανό όχι μόνο να μην επιτύχει την ασφάλεια και την ομαλότητα την οποία οι διοικούντες επικαλούνται ότι θα επιφέρει, αλλά αντίθετα να αποτελέσει νέα αιτία σύγκρουσης μεταξύ του φοιτητικού κινήματος και της αστυνομίας. Στα υπόλοιπα ΑΕΙ, το πρόβλημα μάλλον είναι λυμένο(;)

Κατά τη γνώμη μου, η χορήγηση κονδυλίων στις Πρυτανείες για την πρόσληψη φυλάκων τόσο θα απέφευγε τις συγκρούσεις με τους φοιτητές όσο και θα έλυνε τη βάση του προβλήματος, που αποτελεί η επικράτηση της ασφάλειας σε καθημερινό επίπεδο και η αποτροπή ταραχωδών καταστάσεών. Ίσως όμως να μην ικανοποιούσε τους υποστηρικτές του αστυνομοκρατούμενου κράτους…

Πιστεύω ότι τα παραπάνω προβλήματα είναι κατά βάση πρακτικής φύσεως με λύσεις υπαρκτές και επιτεύξιμες.

Μάλλον, λοιπόν, η πηγή του προβλήματος είναι από τη μία η άρνηση της πολιτείας να δαπανήσει χρήματα, τα οποία επικαλείται ότι δεν υπάρχουν ενώ ταυτόχρονα τα τροφοδοτεί με περηφάνεια στην αστυνομοκρατία και την άμυνα και από την άλλη η έλλειψη προσώπων σε θέσεις διοικούντων που να έρχονται καθημερινά σε επαφή με αυτά τα προβλήματα και αντ’ αυτών προσώπων απομακρυσμένων πλέον από το ελληνικό Πανεπιστήμιο. Ε, ίσως και να μην πέρασαν ποτέ από αυτό και να βρίσκονται σε θέσεις Υπουργών Παιδείας. Λέω εγώ τώρα…

 

* πρωτοετής φοιτητής στη Νομικής Αθηνών